Հինգշաբթի, 1 Մարտի 2018 15:26

Արմինֆո. ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանը չի կիսում դեղերի դուրս գրման նոր կարգի ուժի մեջ մտնելու հետևանքով դեղորայքի գների բարձրացման առնչությամբ մտավախությունը: «Առողջապահության նախարարությունը դեղերի գների բարձրացում չի կանխատեսում»,-կառավարության նիստից հետո ճեպազրույցի ժամանակ հայտարարել է Լևոն Ալթունյանը՝ պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի հարցին:

 

Ընդհակառակը, ինչպես նշել է Ալթունյանը, Առողջապահության նախարարությունն ակնկալում է տնային տնտեսությունների համար միջոցների 15-30% տնտեսում՝ այն դեղերի հաշվին, որոնք գնվում են առանց բժշկի նշանակման և առանց անհրաժեշտության, մինչդեռ դրանց պիտանելիության ժամկետը լրանում է տան դեղատուփերում: Ինչպես պարզաբանել է Ալթունյանը, եթե մինչ այսօր երկրի բնակչությունը մեծամասամբ գումար է ծախսել ավելորդ դեղերի համար, այսօր Առողջապահության նախարարությունը խոչընդոտում է այդ գործընթացին:

 

Հատկանշական է, որ նոր կարգի կիրարկումը նախատեսվում է փուլ առ փուլ: Մարտի 1-ից դեղատոմսով կվաճառվեն հակաբիոտիկները, հորմոնալ և կոդեին պարունակող դեղամիջոցները, հուլիսի 1-ից`ներարկային և հակաուռուցքային դեղամիջոցները, իսկ հոկտեմբերի 1-ից` ՀՀ առողջապահության նախարարության ցանկում ընդգրկված մնացած բոլոր դեղամիջոցները: Սակայն, այսօր բացակայում է գործընթացի իրականացման համար նորմատիվ-իրավական հիմքը: «Այս փուլում որոշումը մշակվում է և կընդունվի կառավարության առաջիկա նիստում»,- պարզաբանել է նախարարը:

 

Հիշեցնենք, որ մարտի 1-ից Հայաստանում ուժի մեջ է մտել «Դեղատոմսերի ձևերը, դեղատոմսեր գրելու, դեղեր բաց թողնելու կարգը, ինչպես նաև դեղերի և դեղանյութերի հաշվառման կարգը սահմանելու մասին» որոշումը: Որոշման ուժի մեջ մտնելուց հետո Հայաստանում գրանցված մոտ 4700 անուն դեղերից դեղատոմսով բաց կթողնվի 2700 դեղ: Ավելի վաղ, հիմնավորելով իրենց որոշումը՝ Առողջապահության նախարարությունում հայտարարել էին, որ շատ դեղամիջոցներ, ներառյալ հակաբիոտիկները, միշտ էլ բաց են թողնվել դեղատոմսով, որոնք կարող են օգտագործվեն միայն բժշկի դեղատոմսով: Սակայն, մինչ օրս այդ պահանջներն ամբողջությամբ բավարարված չեն: Երկրի քաղաքացիներն անխտիր զբաղվում էին ինքնաբուժմամբ, իսկ դեղագործները, անհրաժեշտ գիտելիքների և պատասխանատվության բացակայության պատճառով, ուղղակիորեն իրացնում էին դեղամիջոցները: Արդյունքում, հաճախ ամենասովորական մրսածությունը բուժվում էր ամենաուժեղ հակաբիոտիկներով, ինչը հանգեցրեց մի շարք հակաբիոտիկների նկատմամբ ավելի մեծ դիմադրության: Ներկայում, հղում կատարելով միջազգային փորձին, ոլորտի պատասխանատուները հայտարարում են, որ երևույթը կանխելու հիմնական միջոցը հակաբիոտիկների օգտագործումն է խիստ վերահսկողության ներքո: Դեղատանը պետք է ներկայացնել դեղատոմսը: Առողջապահության նախարարությունը հասկանում է, որ դա անհարմար է, անսովոր, ժամանակ է պահանջում: Բայց պետք է հասկանալ, որ դեղերի անվերահսկելի օգտագործումն ավելի շատ վնաս է բերում, քան օգուտ: Բացի այդ, ըստ նոր կարգի,  ձևավորվում է ինչպես բժշկի, այնպես էլ դեղագործի պատասխանատվության ինստիտուտ:

Այսուհանդերձ անհնար է դառնալու գալ դեղատուն և դեղ գնել դեղագործի խորհրդով: Միևնույն ժամանակ, խրոնիկ հիվանդների համար դեղատոմսերը նախատեսված են լինելու 6 ամիս ժամկետով: Մինչև 2018 թվականի վերջը կաշխատի նաև «էլեկտրոնային դեղատունը», որին մուտքի հնարավորություն կունենան ինչպես բժիշկը, այնպես էլ դեղագործը: Իսկ այդ ամենին կհսկեն առողջապահության նախարարության տեսչական մարմինները: Դեղատոմսային դեղերն առանց համապատասխան փաստաթղթերով վաճառելու համար կսահմանվի տուգանք: Գաղափարն ինքնին լավն է, սակայն նորամուծությունն ամենից առաջ նշանակում է այցելություն բժշկի, որտեղ կարող են բախվել հերթերի, այնուհետև հետազոտություն անցնեն, քանի որ նախքան բուժում սկսելը բժիշկը պետք է ախտորոշի հիվանդությունը, բուժում նշանակի և համապատասխան դեղատոմս դուրս գրի: Տեխնիկական անհարմարությունից բացի, նոր կարգը, ինչպես հայտարարում են փորձագետները, նշանակում է նաև դեղերի գների աճ՝ այն պարզ պատճառով, որ կասեցնելով, այսպես կոչված, դեղերի չվերահսկվող դուրս գրումը՝ Առողջապահության նախարարությունն անուղղակիրոեն նպաստում է դեղատներում վաճառքի ծավալների նվազմանը: «Ամերկա չենք հայտնաբերի», եթե ասենք, որ պակաս ստացած շահույթի համար կրկին ստիպված են վճարել հասարակ քաղաքացիները: