Հինգշաբթի, 15 Մարտի 2018 19:33

Արմինֆո. Հայաստանի արտաքին պարտքի կառուցվածքում ($ 5.5 մլրդ. 2018-ի հունվարի 1-ին) գերակշռում են բազմակողմ վարկային ծրագրերով պարտքերը`66.2% կամ $ 3.6 մլրդ, որին հաջորդում են երկկողմ վարկային ծրագրերով պարտքերի`17.5% կամ $ 958,9 մլն, իսկ ոչ-ռեզիդենտների ներդրումները հայկական եվրոպարտատոմսերում կազմել է 15,4% կամ $ 844.9 մլն: Այս մասին են վկայում ՀՀ Ազգային վիճակագրական ծառայության տվյալները:

 

Հայաստանի արտաքին պարտքի կառուցվածքում 32.9%-ը կամ $ 1.808 մլրդ-ը կենտրոնացած է Համաշխարհային բանկի վարկերում (WB. IDA - $ 1,132 մլրդ, իսկ ՎԶԵԲ -  $ 676,1 ), 12%-ը կամ $ 659,3 մլն – ը`Ասիական զարգացման բանկի (ԱԶԲ) վարկերում, 7.4% կամ $ 404.2 մլն - Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) վարկերում, 4,3% կամ $ 237,03 մլն - Եվրոպական ներդրումային բանկի (ԵՆԲ) վարկերում: Եվրոպական վերակառուցման և զարգացման բանկից (ՎԶԵԲ) վարկերը կազմել են $ 23,6 մլն կամ Հայաստանի արտաքին պարտքի 0,4% -ը, իսկ Գյուղատնտեսության զարգացման միջազգային հիմնադրամինը (IFAD) - $ 66.4 մլն կամ 1,2%: Դրանց թվում 2017-ին ամենամեծ աճն արձանագրել է EIB-ը` 50,8%, որին հաջորդում են`ADB`28.8%, ՎԶԵԲ`15,3%: Մյուս բազմակողմանի վարկային ծրագրերով աճը կազմել է`IFAD- 4,5%, ՀԲ - 3,8%: ԱՄՀ ներդրումները նվազել են 1,9%: Հայաստանի եվրապարտատոմսերում ոչ ռեզիդենտների ներդրումները 2017 թվականին կրճատվել են 6.6%, իսկ ՀՀ դրամով պետական ​​պարտատոմսերում կատարված ներդրումներն աճել են 21%:

 

Երկկողմ վարկային ծրագրերով պարտքի ամենախոշոր գումարներն արձանագրվել են KfW (Գերմանիա), JICA (Ճապոնիա) վարկերով, որոնք համապատասխանաբար կազմել են` $ 295,9 մլն և $ 238,5 մլն կամ արտաքին պարտքի 5,4% և 4.3% -ը: Վարկերի մասնաբաժինը Ֆրանսիայից կազմել են արտաքին պարտքի 2.2%-ը կամ $ 122.05 մլն, իսկ Ռուսաստանից`4.6% կամ $ 252,6 մլն: Ընդ որում, Ռուսաստանից և Ֆրանսիայից վարկերի գծով 2017-ին արձանագրել է ամենաբարձր աճը 4.5 անգամ, համապատասխանաբար կազմելով 53.7%, իսկ KfW- ից`47.7%, իսկ JICA վարկերը նվազել են 0.4%:

 

Տարեկան կտրվածքով Հայաստանի արտաքին պարտքն ավելացել է 14,3%, որի կառուցվածքում բազմակողմանի վարկերի գծով պարտն աճել է 12.5%, իսկ երկկողմ վարկերով`53.1%:

 

2017-ին ներգրավվել են $ 693,7 մլն-ի վարկեր, մարվել են $ 145,3 մլն և վճարվել $ 77.6 մլն տոկոսներ: Վարկերի առյուծի բաժինը ստացվել է IV եռամսյակում - $ 478,3 մլն: Տարեկան կտրվածքով ներգրավված վարկերի ծավալն աճել է 12%, մարումները`18.4%, իսկ տոկոսների վճարումները, ընդհակառակը, նվազել են 5.7 անգամ: Միայն 2017 թվականի IV եռամսյակում ներգրավված վարկերի ծավալն ավելացել է 4.5 անգամ, մարումներինը`2 անգամ, և տոկոսավճարներինը`58.7%:

 

Բակչության մեկ շնիչն ընկնող պարտքի բեռը 2018-ի հունվարի 1-ի դրությամբ կազմել է 2,3 հազար դոլար, որտեղ արտաքին պարտքը կազմել է 1,8 հազար դոլար: Այս ցուցանիշի աճը պայմանավորված է ընդհանուր պետական ​​պարտքի, ներառյալ արտաքին պարտքի շարունակական աճով, ինչին զուգահեռ նվազել է բնակչության թիվը: Այսպես, ըստ վիճակագրության, 2018-ի հունվարի 1-ի դրությամբ  Հայաստանում բնակվում է 2.973 մլն մարդ, 2011-ի 3.274 մլն-ի համեմատ:

 

Արտաքին պարտքի ծածկույթը ոսկու-արտարժույթի պահուստներով 2017-ին նվազել է` 45.9% -ից մինչև 42.1%, իսկ արտաքին պարտքը պահուստների նկատմամբ աճել է 14.6%: Հայաստանի ՀՆԱ-ում պետական ​​պարտքի մասնաբաժինը 2017 թվականին 56.6% -ից աճել է մինչև 58.9%:

 

Նշենք, որ Համաշխարհային Բանկի 2018-ի հունվարի նորացված կանխատեսման համաձայն, Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը 2018-ին կկազմի 3,8%, 2019-ին`4%: Ըստ ՀՀ ԿԲ նորացված կանխատեսման, ՀՆԱ-ի աճը 2018-ին կկազմի 4,7-5,8%, 2019-ին`4,5-5,9%, իսկ 2020-ին `4,4-6%: Հայաստանի Հանրապետության պետական ​​բյուջեով 2018 թվականին ՀՆԱ աճը կկազմի 4,5%: