Երկուշաբթի, 19 Մարտի 2018 19:41

Արմինֆո. Ընդամենը վեց ամիս է անցել այն օրից, երբ հեռավոր 1990 թվականին ստեղծված Պրոմեթեյ Բանկն իրականացրեց լիակատար ռեբրեբնդինգի գործընթացը, դառնալով Էվոկաբանկ (Evocabank) և հայտարարելով իր բոլորովին նոր ռազմավարության մասին, որը բացառապես հիմնված է նորարարական ֆինանսական տեխնոլոգիաների վրա: Այդ զարգացման մեխը կամ ավելի ճիշտ՝սկզբնակետը դարձավ «EvocaTouch» բջջային հավելվածի ներդրումը, որը կոչված է բանկին առաջատար դիրքեր ապահովել յոթ մղոնանոց քայլերով զարգացող ինտերնետ-բանկինգի շուկայում: Բանկի զարգացման այդ նոր ուղղության ընտրությունը Հայաստանի բանկային ավանդական ծառայություններից օգտվողների համար կարող էր թվալ վաղաժամ, գուցe և չափազանց հավակնոտ, բայց փաստերն այլ բան են վկայում: Ինտերնետի վճարումների զարգացման վիճակագրությունը միայն վերջին տարիներին ցույց է տալիս 70-80% աճ: Երիտասարդ սերունդը, մտնելով ակտիվ կյանք, ավելի ու ավելի է իրեն համար ընդլայնում վիրտուալ թվային տարածությունը, դարձնելով այն բազմակողմանի և ավելի ռացիոնալ: Էվոկաբանկը խիզախորեն ցատկեց այդ արագություն հավաքող գնացքի վրա: Այն մասին, թե ինչպիսին են առաջին կիսամյակի արդյունքներն ու տպավորությունները, ԱրմԻնֆո լրատվական գործակալության գլխավոր տնօրեն և տնտեսական մեկնաբան Էմանուիլ Մկրտչյանի հետ զրույցում պատմում է Բանկի Վարչության նախագահ Էմիլ Սողոմոնյանը:

 

Պրն.Սողոմոնյան, բանկային զարգացման գլոբալ տրենդը խոսում է այն մասին, որ բանկերը դադարել են իրենց ներկայացնել որպես տնտեսական գործակալների և բնակչության կրեդիտորների, փորձելով վերափոխվել ֆինանսական բարձր  տեխնոլոգիական սպասարկման ընկերությունների: Փաստորեն, այդ տրենդն անդրադարձավ նաև ձեր բանկի վրա: Ինչպե՞ս անցավ այս վեց ամիսը ձեր բանկի համար:

Մենք դեռ ճանապարհի սկզբում ենք, ռազմավարական զարգացման լայնածավալ ծրագրի իրականացման նախնական փուլում: Այդ ճանապարհը, վստահ եմ, վերջ չունի: Իհարկե, դուք գիտեք, որ այս ամիսներին մենք շուկային առաջարկեցինք շատ նորույթներ, ներդրեցինք նոր տեխնոլոգիաներ, դրանց հիման վրա շուկային առաջարկեցինք պրոդուկտների ու ծառայությունների մի ամբողջ տեսականի: Այդ գործընթացն անվերջ է, քանի որ, ընթանալով ժամանակի հետ, մենք պետք է անընդհատ գործենք, զարգանանք, կատարելագործվենք: Մենք քաջ գիտակցում ենք, որ մեր երկրի տնտեսության դժվարին պայմաններում, իր բարդ բանկային շուկայով, որն աչքի է ընկնում էական ավելցուկային իրացվելիությամբ, այլևս անհնար է աշխատել հին մեթոդներով:

Մենք երկրի ամենահին բանկերից ենք, տարիների ընթացքում կառուցել ենք մեր հաճախորդների հուսալի բազան, չենք վազել չափազանց բարձր ցուցանիշների ետևից, շուկայում զբաղեցնելով մեր սեփական և հուսալի նիշան: Բայց ավանդական բանկինգի ժամանակներն անցնում են, և այսօր առնվազն անհեռատեսություն կլիներ կենտրոնանալ բացառապես տնտեսության վարկավորման խնդիրների վրա, իսկ եկամտի առյուծի բաժինն ստանալ տոկոսային մարժայից: Մեր բանկերի մեծ մասի մոտ ոչ տոկոսային ծախսերի ու եկամուտների միջև հաշվեկշռի տեսանկյունից արձանագրվել է էական բացասական սալդո, և չի կարելի հույսեր փայփայել, որ շուտով կվերադառնան նախկին «յուղալի» ժամանակները և ամեն ինչ կընթանա հալած յուղի պես: Մեր տնտեսությունն արդեն վերավարկավորված է, բնակչությունը նույնպես, իսկ բանկերին, ինչպես գիտեք, ոչինչ չի մնում, քան մյուսներից հաճախորդ փախցնելը:

Հետևաբար, այսօր մենք մեր առջև ավելի մեծ խնդիր ունենք - սկսել հաճախորդներին տրամադրել հուսալի, անվտանգ, բոլոր առումներով հարմարավետ, ոչ թանկ բանկային ծառայություններ, հիմնված վերջին նորարարական փորձի և ձեռքբերումների վրա:

Այս կարճ ժամանակահատվածում մենք շուկա դուրս բերեցինք EvocaTouch բջջային հավելվածը, որն արդեն բեռնել և իրենց բջջային սարքերի վրա տեղադրել է ավելի քան 10 հազար հոգի: Հավելվածն առնվազն օգտագործվում է կոմունալ ծախսերը վճարելու համար,  առնվազն: Հիմնականում մենք այդ հավելվածի միջոցով տրամադրում ենք ծառայությունների լայն շրջանակ, կապված առցանց ռեժիմով սպառողական վարկերի ձևակերպման, ինչպես նաև նույն ձևով բանկային քարտերի ձևակերպման հետ, որոնք կարելի է ստանալ առաքման միջոցով: Սեփական հաշվի կառավարման հարցում հաճախորդը լրիվ ազատ է, այդ թվում նաև ավանդի կառավարման առումով, մեծացնելով դրա չափերը:

Այսօր մենք քայլեր ենք ձեռնարկում, ինչի արդյունքում հավելվածի միջոցով կարող ենք տրամադրել բիզնես-վարկեր, հիփոթեքային վարկեր: Եվ այդ ամենն արվում է առցանց ռեժիմով, բացառությամբ, իհարկե, անհրաժեշտ փաստաթղթերի նոտարական վավերացման: Բայց ամենակարևորն այն է, որ մենք հաճախորդի համար ստեղծում ենք նոր միջավայր, առավել հարմարավետ պայմաններ, չենք պահանջում բազմաթիվ թղթեր, չենք վազում  տեղեկանքների հետևից: Մենք ստուգում ենք հաճախորդի վճարունակությունն ավտոմատ ռեժիմով, ավտոմատացված սքորինգային համակարգի միջոցով: Հետևաբար, EvocaTouch- ը ոչ միայն արտաքին վիրտուալ միջավայր է, քանի որ նրա հետևից ձգվում է գործընթացների և ընթացակարգերի բարձր տեխնոլոգիական շղթա:

Կա այսպիսի կարծիք, որ իրենք՝կարգավորող մարմինները հաճախ չեն հասցնում նոր տեխնոլոգիական մարտահրավերների հետևից, հատկապես նորմատիվային բազան և վերահսկող մարմինները: Չէ՞ որ նրանց առաքելությունը ռիսկերի կառավարումն է:

Տեխնոլոգիաները զարգանում են այնպիսի բարձր մակարդակով, որ նույնիսկ բանկային շուկան միշտ չէ, որ կարողանում է հասցնել դրանց հետևից, հատկապես կարգավորող մարմինները: Բայց շուտով այդ ամբողջ միջավայրը կփոխվի: Դրա վառ օրինակը բլոկչեյնի տեխնոլոգիան է: Հետևաբար, բանկերը, ցանկանում են, թե ոչ, ներգրավվում են այդ տեխնոլոգիական գործընթացին: Տեխնոլոգիական շուկաների այս նոր մարտահրավերները մշտապես քննարկվում են, և դա հասկանալի է, քանի դեռ գոյություն ունեն բանկային գաղտնիքի հետ կապված հիմնական կանոնները, փողերի լվացման կանխարգելման կանոնները, բանկային հաստատությունների խիստ պահանջները, որոնք ապահովում են բանկային հաստատությունների կայունությունը: Այս ամենը հասկանալի է և արդարացված, բայց այն պետք է կատարելագործվի, համապատասխանեցվի  ֆինանսական նոր տեխնոլոգիաների զարգացմանը: Կգա ժամանակ, երբ ռիսկերի կառավարման փորձերը հիմնված կլինեն նոր լուծումների վրա: Կարծում եմ, որ այժմ վերահսկիչ մարմինները պետք է լրջորեն մտածեն, թե ինչպես պետք է կարգավորել այդ դաշտը՝ռիսկերը մեղմելու առումով, չխանգարելով առաջընթաց տեխնոլոգիաներին:

Ներբանկային գործընթացների և ընթացակարգերի հավելվածներն ու ավտոմատացումը հիմնված են շատ թանկ ծրագրային ապահովման վրա: Կարո՞ղ եք արդյոք հնչեցնել այդ ոլորտի ներդրումների գոնե մոտավոր թիվը:

Գիտեք, բանը նրանում չէ, որ այսօր ծրագիրը գնեցինք, ադապտացրինք ու գործարկեցինք: Ոչ: Դա կատարելագործման անվերջ գործընթաց է, որի վրա մարդիկ  անընդհատ աշխատում են: Հետևաբար, սխալ կլիներ այդ աշխատանքների ծավալը գնահատելը: Դրանք, անկասկած, շատ մեծ ներդրումներ են: Ավելին, վերահսկիչը մշտապես նոր պահանջներ է ներկայացնում այդ համակարգերի հուսալիության ապահովման առումով, այդ թվում`հատուկ աուդիտի անցկացման պարտավորություններ, կիբեր անվտանգության պահանջների կատարում: Մենք այդ ուղղությամբ ծախսում ենք բավականին մեծ ֆինանսական, նյութական և մարդկային ռեսուրսներ: Ես չեմ խոսի  ​​ կոնկրետ թվերի մասին, դա ինչ-որ առումով նաև առևտրային գաղտնիք է, բայց կարող եմ ասել, որ մեր շահույթի մի զգալի մասը ծախսվում է տեխնոլոգիական զարգացման վրա: Հատկապես այսօր: Երբ մենք նոր ենք սկսում:

Վերլուծելով բանկերը, մենք արձանագրել ենք, որ «Էվակոբանկն» ունի վատ վարկերի ամենացածր մակարդակներից մեկը: Դուք ունեք շատ առողջ վարկային պորտֆել: Ինչի՞ հաշվին է ձեզ հաջողվում այդպես գրագետ կառավարել վարկային ռիսկերը:

Այս ուղղությամբ մենք անընդհատ ձեռնարկում ենք լուրջ քայլեր: Եվ դա անում ենք տեխնոլոգիական նորարարությունների ներդրմանը զուգահեռ: Մենք ներդրել ենք ժամանակակից սքորինգային ավտոմատացված համակարգ, ադապտացրել ենք այն, որն իրեն լիովին արդարացրել է: Մենք հետևում ենք շուկայի իրավիճակին, անընդհատ գնահատում այն, մշտապես կատարելագործվում, որպեսզի խուսափենք հնարավոր ռիսկերից: Բերեմ մի շատ պարզ օրինակ, որին բախվեցինք և ժամանակին ստուգեցինք ու ձեռնարկեցինք միջոցներ: Ի վերջո, շուկայում միշտ էլ կան այնպիսիները, ովքեր դեմ չեն վաստակել ուրիշի հաշվին: Երբ իրականացրեցինք սպառողական վարկերի առցանց համակարգը, շուտով մոնիտորինգի շնորհիվ պարզվեց, որ շուկայում կան միջնորդներ՝ խաբեբաներ, որոնք սկսել են բնակչությանը հրապարակայնորեն գովազդել րոպեների ընթացքում սպառողական վարկ ստանալու հնարավորության մասին: Նրանք որոշել էին օգտվել մեր հավելվածից, սկսելով  հավաքագրել հաճախորդների, և որպես միջնորդ՝ վարկառուներից վերցնում էին վարկի գումարի  30 տոկոսը: Իհարկե, մենք անմիջապես կանգնեցրինք այս երևույթը և հաղորդեցինք`ուր պետք է: Այնպես որ, մենք շատ ուշադիր հետևում ենք այդ ամենին:

Չնայած այն բանին, որ երկրի բանկային համակարգում հաճախորդների բազան անցյալ տարի աճեց ընդամենը 0.2%, ինչը, ցավոք, շատ բան է ասում, ձեր բանկը վաստակեց շուկայից զգալիորեն բարձր: Դուք նաև զգալիորեն ավելացրել եք թողարկված բանկային քարտերի և ինտերնետ վճարի քանակը: Արդյո՞ք մեր բնակչությունն այդքան պատրաստ է նոր ծառայությունների ընկալմանը:

Նոր իրականության մեջ աշխատելը դրական արդյունքներ տվեց: Նոր ռազմավարությունը, ռեբրենդինգը, ակտիվ գովազդային քարոզարշավը հանգեցրեցին հաճախորդների բազայի և բանկի հիմնական ցուցանիշների զգալի աճին: Մեր նոր ծառայությունների պահանջարկն էական էր, չնայած մենք, իհարկե, հասկանում ենք, որ մեր նոր հաճախորդները հիմնականում 35-40 տարեկան երիտասարդներն են: Երիտասարդ սերունդը ձեռք է բերել տարբեր մակարդակի բարդությամբ ինտերնետային հարթակներում աշխատելու բավականաչափ հմտություններ, ներառյալ վճարային համակարգերը: Երիտասարդները կարողանում են հաջողությամբ օգտվել նոր տեխնոլոգիաներից, հետևաբար, շուկայում նորարարական ֆինանսական առաջարկների առկայությունը չի մնում առանց ուշադրության: Կարծում եմ, որ այս տարի մենք կարձանագրենք մեծ աճ, մանավանդ, որ դեռ շատ բան ունենք առաջարկելու մեր հաճախորդներին:

Հետաքրքիր մի փաստ - զգալիորեն ավելացել է բանկի ժամկետային ավանդների ծավալը: Դուք գնացիք շուկային դեմ և հաղթեցի՞ք: Ի վերջո, հասկանալի էր, որ այնպիսի գործոնների շնորհիվ, ինչպիսիք են կապիտալիզացիան, գերիրացվելիությունը, բարձր մրցակցությունը, տոկոսադրույքներն անցյալ տարվա ընթացքում մշտապես իջնում էին, ինչպես դրամով, այնպես էլ ԱՄՆ դոլարով: Հետևաբար, համակարգում ավանդների իրական աճ գրեթե չարձանագրվեց, իսկ Էվոկաբանկում արձանագրվեց 40% աճ: Ինչի՞ շնորհիվ:

Մենք անցկացրեցինք մի քանի շատ հետաքրքիր ավանդային ակցիաներ, կապված ժամկետների հետ, և, կարևորը, ավանդի գումարի ավելացման հնարավորությամբ: Եթե ​​մեր հաճախորդն ունի ավանդ, ապա նա կարող է առցանց ռեժիմով այն համալրել, առանց բանկ հաճախելու: Հոգեբանորեն, շատ կարևոր պահ է, երբ իրականում  հնարավորություն ես ունենում կառավարել քո ավանդը: Իհարկե, ինչպես շուկայում, մեզ մոտ էլ տոկոսադրույքներն իջնում էին, բայց հարմարավետության այս հանգամանքն ավելի ուժեղ գտնվեց, քան հաճախորդի մտահոգությունն՝ավանդի եկամտաբերության կորստի առումով:

Մենք առաջարկեցինք հուսալի և հարմարավետ սպասարկում և ստացանք արդյունք: Միևնույն ժամանակ, ավանդային բազայի վրա ազդեց նաև մեր ռեբրենդինգը, ինչպես նաև շատ ակտիվ գովազդային արշավը: Դա էապես բարձրացրեց բանկի ճանաչելիությունը: Նոր ռազմավարությունը և ծրագրերն առաջացրին համակրանք, իսկ բանկի նկատմամբ վստահությունն էապես աճեց: Եվ ինչն է հետաքրքրական, որ առցանց հավելվածին մենք իրականում կարողացանք ներգրավել ամբողջ երկիրը, բոլոր մարզերը: Սակայն, բանկերի մեծ մասին նման, մենք էլ ենք տառապում ավելցուկային իրացվելիությունից և, ամենայն հավանականությամբ, մենք, հավանաբար, ստիպված կլինենք մի փոքր սահմանափակել բնակչության ավանդների հոսքը:

Խնդրեմ, պատմեք մոտ ապագայի ծրագրերի մասին:

Ամեն ինչի մասին չեմ խոսի, դա հասկանալի է, բայց խոստանում եմ ձեզ, որ մենք կշարունակենք ակտիվորեն զարգացնել ֆինանսական ինովացիոն տեխնոլոգիական մոտեցումները բանկինգի խնդիրների լուծման համար: Մենք չենք կանգնի կես ճանապարհին, դա հաստատ է: Արևմուտքում և Ռուսաստանում ֆինանսական աշխարհն առաջ է անցել, չնայած նրանք էլ շատ բան ունենք սովորելու մեր մասնագետներից: Հետևաբար, մենք կշարունակենք առաջարկել մեր նորանոր ապրանքներն և ծառայությունները: Թերևս, սկսենք ակտիվորեն զարգացնել ավտոմատացված վիրտուալ մասնաճյուղերը, իսկ ավանդական մասնաճյուղերից, ավանդական բանկային ծառայությունների փաթեթներից, հնարավոր է, որ միջնաժամկետ ապաագայում աստիճանաբար հրաժարվենք: Կուժեղացնենք առցանց ռեժիմով հիփոթեքային վարկավորումը, ավտովարկերը, ՓՄՁ ֆինանսավորումը: Կշարունակենք այսպես էլ շարժվել մեր կարգախոսով. «դեպի նոր իրականություն»: