Հայաստանի, Իրանի, Վրաստանի եւ Ռուսաստանի փորձագետները Թեհրանում կքննարկեն ՙՀյուսիս-Հարավ՚ էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագծի տեխնիկական լուծումները

Արմինֆո. Ապրիլի 15-17-ը Հայաստանի, Իրանի, Վրաստանի եւ Ռուսաստանի փորձագետները Թեհրանում կքննարկեն

ՙՀյուսիս-Հարավ՚ էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագծի վերաբերյալ տեխնիկական լուծումներ:  Այս տեղեկությունը ԱրմԻնֆո գործակալությանը հաստատել է ՀՀ էներգետիկ ենթակառուցվածքների և բնական պաշարների նախարարի մամուլի քարտուղար Ռիմա Եգանյանը:

Նրա ասելով, այդ հանդիպումից հետո, ապրիլի 29-ից մինչև մայիսի 1-ը ներառյալ Իրանի մայրաքաղաքում տեղի կունենա  համակարգող խորհրդի նիստ՝ չորս երկրների փոխնախարարների մակարդակով: Այդ քննարկումների արդյունքներն ու ստացված առաջարկությունները կընդգրկվեն նախարարների բարձր հանդիպման օրակարգում, որը տեղի կունենա Թեհրանում՝ հունիսի 16-18-ը:  Ինչպես սպասվում է, այդ հանդիպումների ընթացքում հայկական կողմը կներկայացնի մի շարք հարցեր, որոնք վերաբերում են տարածաշրջանային էլեկտրաէներգետիկ շուկայի ձեւավորման եւ էլեկտրաէներգիայի առեւտրի տեխնիկական լուծումներին:

Նշենք, սակայն, որ ՙՀյուսիս-Հարավ՚ էներգետիկ միջանցքի կառուցման նախագիծը, որը կոչված է միավորել Իրանի, Հայաստանի, Վրաստանի եւ Ռուսաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգերը, բախվել է մի շարք խնդիրների: Իրան-Հայաստան եւ Հայաստան-Վրաստան 400 կիլովոլտանոց էլեկտրահաղորդման գծերի կառուցման ծրագիրը պետք է իրականացվեր մինչեւ 2019 թվականի վերջը:  Եվ եթե Իրան - Հայաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցումն իրականացվել է ընդամենը 20 տոկոսով, ապա Վրաստանի կողմից նման էլեկտրահաղորդման գծի շինարարությանը դեռ ձեռնամուխ չեն եղել։

Անցյալ տարվա մարտի 15-ին Հայաստանի էլեկտրաէներգետիկական համակարգի հուսալիության եւ արդյունավետության բարձրացման տեխնիկական հանձնաժողովը հավանություն է տվել Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման տեխնիկական առաջադրանքին, որը մշակվել է ծրագրի ֆինանսավորում իրականացնող գերմանական KfW բանկի և նախագծի խորհրդատուի բացահայտման մրցույթում հաղթած FICHTNER ընկերության կողմից:

Ըստ տեխնիկական առաջադրանքի,  նախագիծը բաժանված է մի քանի փուլերի։  Առաջին փուլում նախատեսվում էր արդիականացնել 220 կՎ լարման էլեկտրական ենթակայանը, կառուցել 400 կՎ լարման նոր ենթակայան, ինչպես նաեւ էլեկտրահաղորդման նոր օդային գիծ կառուցել մինչեւ վրացական սահմանը: Երկրորդ փուլում նախատեսվում է կառուցել 500 կՎ լարման էլեկտրաենթակայան։

Սակայն ծրագրի արդյունավետության բարձրացման նպատակով այժմ նախատեսվում է գործարկել գործող էլեկտրական ենթակայանները, որոնց արդիականացումը պակաս ծախսատար է, քան նորերի կառուցումը։  Միևնույն ժամանակ, արդեն առկա հրապարակներում, որտեղ նախատեսվում էր կառուցել էլեկտրաենթակայան, կկառուցվի արևային էլեկտրակայան, որի կառուցման ծախսերը կկրճատվեն արդեն առկա ենթակառուցվածքների օգտագործման հաշվին։  Արդյունքում՝ Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման ողջ ծրագրի արժեքը կկրճատվի 30 տոկոսով։   Ավելին, արեւային էլեկտրակայանի կառուցումը թույլ կտա տնտեսել միջոցների եւս առնվազն 20 տոկոսը։

Հանձնաժողովի նիստում նշվել է, որ նախագծի առաջին փուլը պետք է ավարտվի ոչ ուշ, քան ներկայումս կառուցվող Իրան-Հայաստան երրորդ էլեկտրահաղորդման գիծը: Ընդհանուր առմամբ, Իրան-Հայաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման ծրագիրը պետք է ավարտվի Երեւանի ՋԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկի հետ զուգահեռ:

Ինչպես ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն հաղրդել է, առաջին երկու փուլերի ֆինանսավորման աղբյուրները արդեն հայտնի են։  Հայաստան-Վրաստան էլեկտրահաղորդման գծի կառուցման ծրագրի նախնական արժեքը, FICHTNER ընկերության տվյալների համաձայն, կկազմի 326,9 մլն եվրո, որի 10 տոկոսը պետք է լինի Վրաստանի ավանդի մի մասը:  Ծրագրի առաջին երկու փուլերը գնահատվում են 188,2 միլիոն եվրո։  Այդ նպատակով 2014-2015 թվականներին ստորագրվել են երեք վարկային համաձայնագրեր։  Մասնավորապես, 168 մլն եվրո վարկի տեսքով տրամադրել է գերմանական KfW բանկը, եւս 10 մլն եվրո կտրամադրի Եվրոպական ներդրումային բանկը ։  Սպասվում է եւս 10 մլն եվրո ՝ Եվրոպական հանձնաժողովից դրամաշնորհի տեսքով։ Ինչ վերաբերում է Իրան-Հայաստան բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման գծին, ապա այդ նախագծի ֆինանսավորումն իրականացնում է իրանական կողմը, ծրագրի ընդհանուր արժեքը կազմում է 107 մլն դոլար: Սակայն, հաշվի առնելով ԱՄՆ-ի կողմից Իրանի նկատմամբ սահմանված նոր պատժամիջոցները, մտավախություն կա, որ այդ ներդրումային ծրագրի ծավալները կկրճատվեն: