Արմինֆո. Ասիական զարգացման բանկը (ADB) հավանություն է տվել 10 մլն ԱՄՆ դոլարի փոխառության տրամադրմանը՝ կրթության և առողջապահության ծառայությունների որակի և մատչելիության բարելավմանն ուղղված Հայաստանի կառավարության ջանքերին աջակցելու նպատակով:
Բանկի պաշտոնական հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ Հայաստանում նկատվում է ժողովրդագրական տեղաշարժ. մինչեւ 18 տարեկան երեխաների մասնաբաժինը 1990 թվականին երկրի բնակչության 37 տոկոսից կրճատվել է մինչեւ ներկայիս 25 տոկոս, ինչը վկայում է երկրում աշխատուժի առաջիկա կրճատման մասին: Որակյալ կրթության եւ բժշկական սպասարկման հասանելիությունը եւ այդ ոլորտների ֆինանսավորումը անբավարար են: Սա հանգեցնում է երիտասարդ սերնդի մասնագիտական հմտությունների նվազեցման եւ առողջական խնդիրների, ինչը գործատուների համար ստեղծում է կադրերի պակաս եւ կործանարար ազդեցություն է ունենում բնակչության առողջության վրա:
Օրինակ՝ 2017 թվականին կրթության պետական ծախսերը կազմել են համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) շուրջ 2,2% - ը, ինչը ցածր է տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (OECD) կողմից առաջարկված 5%-ից։ Առողջապահության պետական ծախսերը կազմում են ՀՆԱ-ի ընդամենը 1,3 տոկոսը, ինչը կրկին ցածր է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) կողմից բնակչության ցածր եկամուտ ունեցող երկրների համար առաջարկվող 5 տոկոսի շեմից:
Նշվում է, որ այդ խնդրի լուծման համար Հայաստանի կառավարությունը 2010 թվականից բարեփոխումներ է իրականացնում ՝ ուղղված կրթության եւ առողջապահության բարելավմանը ՝ շեշտը դնելով կանանց եւ աղջիկներին օգնության վրա:
Նախադպրոցական կրթության մասին օրենքը հավանության է արժանացել Ազգային ժողովի կողմից ՝ նպատակ ունենալով 2023 թվականին տարրական դպրոցներում երեխաների թիվը հասցնել 70 տոկոսի ՝ 2017 թվականին մոտավորապես 30 տոկոսից: Ուսուցիչները նույնպես ստանում են վերապատրաստում եւ հմտությունների զարգացում: Միևնույն ժամանակ, երկրի հիվանդանոցների և բժշկական կենտրոնների մեծ մասում ներդրվել է մեթոդաբանության և արձանագրությունների նոր փաթեթ, որոնք ընդգրկում են տարբեր թեմաներ՝ ներհիվանդանոցային վարակների կանխարգելումից մինչև շարունակական բժշկական կրթության մեթոդներ:
"Լավ կրթված եւ առողջ բնակչությունն անհրաժեշտ է այնպիսի երկրի աճի եւ զարգացման համար, ինչպիսին Հայաստանն է, որտեղ մարդկային կապիտալը զգալի չափով չի իրացվում", - ասել է Կենտրոնական եւ Արեւմտյան Ասիայում ԱԶԲ առողջապահության ավագ մասնագետ տիկին Ռոզել Լավադոն (Rouselle Lavado): ԱԶԲ-ի աջակցությունը կնպաստի կառավարության շարունակական ջանքերին' ապահովելու, որպեսզի քաղաքացիները լինեն կրթված, առողջ եւ արդյունավետ:
Մարդկային ներուժի զարգացման ծրագրում հիմնական շեշտը դրվում է երեխաների եւ երիտասարդների վրա ՝ սկսած նախադպրոցական տարիքից ։ Բացի երկրում կրթության եւ բժշկական ծառայությունների մատչելիության եւ որակի բարելավումից, ծրագիրը նաեւ կավելացնի այդ ջանքերի ֆինանսավորումը:
Նշենք, որ պետբյուջեի նախագծի վերաբերյալ խորհրդարանական լսումների ժամանակ ՀՀ առողջապահության նախարար Արսեն Թորոսյանը նշել էր, որ Հայաստանի առողջապահության ոլորտին 2020 թվականին նախատեսվում է հատկացնել առնվազն 109,1 մլրդ դրամ ՝ 2019 թվականի 89,6 մլրդ դրամի փոխարեն: Առանց կառավարման ապարատի ծախսերը հաշվի առնելու ՝ գումարը կկազմի 108,023. 2 մլրդ դրամ։ Ծախսերը կավելանան 21,7 տոկոսով։
Գիտության և կրթության ոլորտները կստանան 158,092. 5 մլն դրամ (առանց հաշվի առնելու Կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության (ԿԳՄՍՆ) կառավարման ապարատի ծախսերը)՝ 140,273. 3 մլն դրամի դիմաց ՝ արձանագրելով 12,7 տոկոս աճ: Բացառապես կրթության ոլորտին կուղղորդվի շուրջ 145 մլրդ դրամ։
Ընդհանուր առմամբ՝ բյուջեի եկամտային հոդվածները կկազմեն 1,698 տրլն դրամ, ծախսային հոդվածները՝ 1,880 տրլն դրամ։ Դեֆիցիտը կհասնի 182,6 մլրդ դրամի։