Արմինֆո. Հայաստանում նոր պղնձաձուլական համալիրի կառուցման հարցը ՀՀ կառավարության օրակարգում է։ Այդ մասին նոյեմբերի 20-ին լրագրողների հետ զրույցում ասել է փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանը։
Նրա խոսքով՝ շարունակվում են բանակցությունները չինական ընկերության հետ, որը, նախնական պայմանավորվածության համաձայն, նախատեսում է այցելել Հայաստան: "Ընդհանուր առմամբ, նոր պղնձաձուլական համալիրի կառուցման հարցը մեր օրակարգում է, քանի որ այն, որ առկա է Ալավերդիում, անարդյունավետ է, շատ խնդրահարույց է բնապահպանական տեսանկյունից։ Եվ այն, ինչ հիմա քննարկվում է, գրեթե ոչ մի կապ չունի այն ամենի հետ, ինչ եղել է նախկինում", - ասել է Ավինյանը։
Ս. թ. հոկտեմբերի վերջին փոխվարչապետի գրասենյակը տեղեկացրել էր, որ չինական Citic ընկերությունը հետաքրքրված է Ալավերդի քաղաքում նոր տեխնոլոգիաներով հագեցած պղնձաձուլական գործարանի կառուցման նախագծով, որը գրեթե ամբողջությամբ չեզոքացնում է արտանետումները, եւ պատրաստ է հետագայում քննարկել մանրամասները: Այս մասին հայտնի է դարձել փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի գրասենյակի ղեկավար Սերժ Վարագ Սիսերյանի գլխավորած պատվիրակության ՝ Չինական Citic ընկերություն կատարած այցի արդյունքում։
Ըստ աղբյուրի ՝ պայմանավորվածություն է ձեռք բերվել, որ մոտ ապագայում չինական ընկերության պատվիրակությունը կայցելի Երևան ՝ բանակցությունները շարունակելու նպատակով: Նշենք, որ Citic - ը կամ Գույքի կառավարման միջազգային ներդրումային կորպորացիան Չինաստանի խոշորագույն պետական ներդրումային կորպորացիաներից մեկն է, որը հիմնադրվել է 1979 թվականին: Ընկերությունը գործունեություն է ծավալում ֆինանսական ծառայությունների, ռեսուրսների, էներգետիկայի, արտադրության, ինժինիրինգի, անշարժ գույքի և այլ ոլորտներում:
Միևնույն ժամանակ, ս.թ. հուլիսին "Վալլեքս" ընկերությունների խումբը հանդես եկավ հայտարարությամբ, որտեղ ողջունեց "Իմ քայլը" իշխող դաշինքի պատգամավոր Արեն Մկրտչյանի հուլիսի 19-ին խորհրդարանում կայացած լսումների ժամանակ արված հայտարարությունն այն մասին, որ ՎՏԲ բանկը պատրաստ է անհատույց պետությանը հանձնել Ալավերդու կոմբինատի գույքային համալիրը, որը բանկին անցել է որպես գրավային ապահովություն:
Հիշեցնենք, որ տարեսկզբին Ալավերդու ձեռնարկության դոմենային վառարանները մարվել էին բնապահպանական լուրջ ռիսկերի առնչությամբ։ Ավելի վաղ ձեռնարկությունը աշխատում էր շրջանցելով խիստ բնապահպանական կանոնները 'համապատասխան կառավարական կառույցների հետ ոչ ֆորմալ պայմանավորվածությունների շնորհիվ' սեւ պղնձի արտադրության եւ արտահանման ապահովման եւ աշխատատեղերի պահպանման նպատակով: Սակայն նոր կառավարությունը, որը մտահոգված է ռիսկերով, խիստ պայմաններ դրեց, եւ ձեռնարկությունը ստիպված էր դադարեցնել գործունեությունը։
Շուկայում տեղեկատվություն է հայտնվել նաեւ այն մասին, որ Թեղուտի պղնձամոլիբդենային հանքը բանկի կողմից արդեն վաճառվել կամ փոխանցվել է ներդրողին ' ի դեմս "Ռուսական պղնձի ընկերության", որի բաժնետերերից մեկը ռուսաստանցի գործարար Նորայր Պետրոսյանն է: Պոչամբարի պատվարի ամրացման հետ կապված բնապահպանական ռիսկերի չեզոքացման հարցի լուծումից հետո հանքավայրը, որի շուրջ արդեն երկար տարիներ վեճերը չեն հանդարտվում, կրկին կգործարկվի:
Հիշեցնենք նաև, որ" Վալլեքս Գրուպը " (Vallex Group) ստեղծվել է 1998 թվականին եւ մինչեւ վերջերս միավորում էր 20 դուստր եւ փոխկապակցված ընկերություններ: Դրանց թվում էին "Թեղուտ" ՓԲԸ-ն, որը հիմնադրվել է 2006 թվականի մայիսին, ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի 100% - ը պատկանում էր Կիպրոսի "Թեղուտ ինվեստմենտս Լիմիթեդ" ՓԲԸ-ին, որի քվեարկող բաժնետոմսերի 100% - ը իր հերթին վերահսկում էր "Արմենիան Քափըր Փրոգրամ" ՓԲԸ-ն, որն ամբողջությամբ պատկանում էր խմբի նախագահ Վալերի Մեջլումյանին, ինչպես նաև "Base Metals" ՓԲԸ-ին, որը շահագործում էր ԼՂՀ Մարտակերտի շրջանի Դրմբոն գյուղի պղնձամոլիբդենային հանքավայրը: ACP-ն նաեւ շահագործել է Ալավերդու պղնձաձուլական կոմբինատը, ուր հանքահումքային հումք է տեղափոխվել խմբին պատկանող հանքավայրերից:
Վերջին 2-3 տարիների ընթացքում Vallex Group-ը բանակցություններ է վարում չինացի ներդրողների հետ Ալավերդու 200 տարվա պատմություն ունեցող հին կոմբինատի տեղում նոր ժամանակակից էկոլոգիապես անվտանգ մետաղագործական ձեռնարկություն ստեղծելու շուրջ: Սակայն բանակցությունների արդյունքների մասին դեռ հայտնի չէ ։ Հայտնի է միայն, որ փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի ՝ նախորդ տարվա հուլիսի 12-ի որոշմամբ ստեղծվել է աշխատանքային խումբ ՝ "Արմենիան Քափըր Փրոգրամ" ՓԲԸ-ի կողմից նոր պղնձաձուլական գործարանի կառուցման ծրագրի շրջանակներում պետական աջակցություն ապահովելու նպատակով։ Հաղորդվել է, որ արդեն հաստատվել է աշխատանքային խմբի կազմը, որը կղեկավարի Ավինյանի գրասենյակի ղեկավար Վարագ Սիսերյանը: Դրանում ընդգրկված են 4 նախարարությունների ներկայացուցիչներ ՝ տնտեսական զարգացման եւ ներդրումների փոխնախարար Ավագ Ավանեսյանը, բնապահպանության փոխնախարար Գնել Սանոսյանը, ֆինանսների փոխնախարար Արման Պողոսյանը եւ էներգետիկ ենթակառուցվածքների եւ բնական պաշարների փոխնախարար Վարդան Գեւորգյանը: Տեղեկատվության հավաստիությունը ստուգելու և բանակցությունների մանրամասները իմանալու ԱրմԻնֆոյի փորձերը առայժմ հաջողությամբ չեն պսակվել: