Ուրբաթ, 27 Դեկտեմբերի 2019 18:30

Արմինֆո. Յուղի և շաքարի շուկայի համեմատ, որտեղ գերիշխող դիրք զբաղեցնող տնտեսվարող սուբյեկտների մասնաբաժիններում դիտվում է որոշ չափով նվազում, բենզինի և դիզվառելիքի շուկայում իրավիճակը տասնամյակներ շարունակ չի փոխվում. թրեյդերների շրջանում մենաշնորհային դիրքեր են շարունակում զբաղեցնել CPS, Flash և Max Petrol ընկերությունները։  Այդ մասին դեկտեմբերի 27-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության պետական հանձնաժողովի (ՏՄՊՊՀ) նախագահ Գեղամ Գեւորգյանը։

 

Հայաստան բենզինի հիմնական ներկրողը ռուսական "Ռոսնեֆտ" ձեռնարկության դուստր "Ռոսնեֆտ Արմենիա" ընկերությունն է, որից վերը նշված երեք ընկերությունները բենզին են գնում' ընդգրկելով շուկայի մոտ 1/3 - ը: Այս համատեքստում՝ Գևորգյանը հավելել է, որ ՌԴ-ն շարունակում է մնալ Հայաստանի համար բենզինի հիմնական ներկրման շուկան, որի մասնաբաժինը տարեցտարի աճում է։

 

Դիզելային վառելիքի հայկական շուկայում 2019 թվականին կա 18 ընկերություն, որոնց բաժնեմասերն, ըստ նրա, աննշան են և շուկայի վրա էական ազդեցություն չունեն։  "Թիվն ավելացել է, բայց ծավալների մասով էական փոփոխություններ չկան։ Այսինքն, հիմնական խաղացողները շարունակում են մնալ CPS-ը, Flash-ը եւ Max Petrol-ը: Հուսով ենք, որ ներդրումների աճին զուգընթաց այդ փոքր ընկերությունների բաժնեմասերն աստիճանաբար կսկսեն աճել", - ասել է ՏՄՊՊՀ ղեկավարը։

 

Գեւորգյանն ուշադրություն է հրավիրել նաեւ ավտոլցակայաններում արձանագրված մի շարք խնդիրներին: Նրա խոսքով՝ լցակայանների մի մասը ծավալում է գործունեություն, որը չի համապատասխանում օրենսդրական պահանջներին, այդ թվում՝ տեղակայման, սանիտարական նորմերի, որակի եւ այլ առումներով: "Այս կամ այն ընկերության կողմից օրենսդրական նորմերի չպահպանումը, ի վերջո, հանգեցնում է անհավասար մրցակցության", - ընդգծել է նա:

 

Դրա հետ մեկտեղ, ըստ նրա, ՏՄՊՊՀ-ի կատարած ուսումնասիրության համաձայն, պարզվել է, որ որոշակի գազալցակայաններում գազի փաստացի արժեքը շատ ավելի ցածր է, քան ՏՄՊՊՀ-ի համապատասխան դեպարտամենտի կողմից հաշվարկների արդյունքում ստացված գազի միջին ինքնարժեքը: Ընդ որում, Գևորգյանը բացառել է դեմփինգը, քանի որ խոսքը փոքր ընկերությունների մասին է։  "Մենք մի քանի ամսվա ընթացքում կհետեւենք այդ միտմանը, որպեսզի հասկանանք, թե որն է պատճառը. կամ ընկերությունները փորձում են հարմարվել շուկայում, կամ այստեղ հարցն առնչվում է ստվերային շրջանառությանը", - ասել է ՏՄՊՊՀ ղեկավարը:

 

Ներտնային սպասարկման մասով Գեւորգյանը հիշեցրել է, որ դրանով զբաղվում է "Էյ եւ Ջի Սերվիս" ընկերությունը, որն ընտրվել է "Գազպրոմ Արմենիայի" կողմից: Բացի այդ, "Էյ եւ Ջի Սերվիսը" գերիշխող դիրք է զբաղեցնում գազալցակայանների (47,6%) եւ ոչ բազմաբնակարան շենքերում տեղակայված ընկերությունների սպասարկման մասով (47%): Գազաբաշխիչ կայանների սպասարկման մասով գերիշխող մասնաբաժինը բաժին է ընկնում "Տրանս Գազ" ՍՊԸ-ին: Այս առնչությամբ Գեւորգյանը նշել է, որ ՏՄՊՊՀ-ն իր առաջարկությունները ներկայացրել է կառավարությանը ՝ ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ քննարկումներ անցկացնելու նպատակով՝       լուծումներ գտնելու համար:

 

Վերջին շրջանում Իրանից Հայաստան բենզինի մատակարարումներն ավելացել են, ինչպես նաեւ Ղազախստանից մատակարարումներ սկսելու մասին համաձայնագիր է նախապատրաստվում:

 

2019 թվականին նոր ինդիկատիվ հաշվեկշռի շրջանակներում հանրապետություն նախատեսվում էր մատակարարել 183 հազար տոննա ավտոմոբիլային բենզին, որից 155 հազար տոննա՝ Ռուսաստանում  արտադրված: Բացի այդ, 191 հազար տոննա դիզելային վառելիք (155 հազար տոննա ռուսական արտադրության), 48.2 հազար տոննա վառելիք ռեակտիվ շարժիչների համար (10.2 հազար տոննա ռուսական արտադրության), ինչպես նաեւ 2.2 հազար տոննա պարաֆին (ամբողջությամբ ռուսական արտադրության):

 

Նշենք, որ ըստ ՀՀ մաքսային ծառայության տվյալների՝ Հայաստանը 2019թ. առաջին կիսամյակում Ռուսաստանից բնական գազի մատակարարումներն ավելացրել է 8,1 տոկոսով ՝ մինչև 1 016 109 հազար խմ, նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 13,6% անկման դիմաց: Արժեքային արտահայտությամբ ներմուծումը համապատասխանաբար աճել է 18,8 տոկոսով ՝ մինչեւ 167,7 մլն դոլար: Ռուսաստանից հեղուկ գազի ներկրումն աճել է 31,6 տոկոսով ՝ մինչեւ 4 598.6 տոննա՝ արժեքի 30.3%, մինչև 1.9 մլն դոլար աճի դեպքում: