ADB-ի կանխատեսմամբ՝ Հայաստանում 2020 թ․ արտահանման աճը կդանդաղի մինչեւ 2,5%, իսկ ներմուծման ՝ մինչեւ 7,5 %

Արմինֆո. Ասիական զարգացման Բանկի (ADB) կանխատեսմամբ ՝ Հայաստանում 2020 թվականին սպասվում է արտաքին առևտրաշրջանառության աճի դանդաղում ՝ 2021թ.տեմպերի որոշ արագացմամբ ։

Մասնավորապես, արտահանման աճը 2020 թվականին կտրուկ կդանդաղի մինչեւ 2,5 տոկոս ՝ 2021թ.մինչեւ 7,5 տոկոս արագացմամբ, իսկ ներմուծման աճը կդանդաղի մինչեւ  2020թ 7,5 տոկոս՝ այդ միտման շարունակությամբ 2021թ. ՝ մինչեւ 6,5 տոկոս: Այս կանխատեսումը հրապարակվել է ապրիլի 3-ին "Ասիայի զարգացման հեռանկարները 2020" (Asian Development Outlook 2020) տնտեսական զեկույցում:

<Հայաստանի հիմնական առեւտրային գործընկերներն, ամենայն հավանականությամբ, անբարենպաստ վիճակում կհայտնվեն համաշխարհային տնտեսության վերջին իրադարձությունների ազդեցության ներքո ՝ COVID 19-ի տարածում եւ նավթի համաշխարհային գների կտրուկ նվազում ։ Դա սպառնալիք է ստեղծում Հայաստանի տնտեսական հեռանկարների համար>, - նշված է ADB զեկույցում ։

Հայաստանի հարեւան երկրներում ADB-ն սպասում է Վրաստանում արտաքին առեւտրի աճի դանդաղում. արտահանման աճը 2020թ. - ին կդանդաղի մինչեւ 3,6 տոկոս ՝ 2021թ. - ին հասնելով 11,9 տոկոսի, իսկ ներմուծման աճը 2020թ. - ին մի փոքր կարագանա մինչեւ 1,1 տոկոս, որից հետո 2021թ. - ին կբարձրանա մինչեւ 7 տոկոս: Իսկ Ադրբեջանի արտաքին առևտրի գծով կանխատեսվում է ներմուծման դինամիկայի շրջադարձ աճից դեպի 37,8% անկում 2020թ.՝ 2021թ. 23,5% աճով, մինչդեռ 2020թ. արտահանումը կխորացնի անկումը մինչեւ 32,7 տոկոս ՝ 2021թ.-ին 24,4 տոկոս աճով։

ADB-ի կանխատեսմամբ ՝ ԵԱՏՄ երկրներից Ղազախստանում 2020թ. սպասվում է ներմուծման դինամիկայի շրջադարձ աճից մինչև 11,7% անկում 2020թ.-ին ՝ 2021 թ․ 11,5% աճով, այն դեպքում, երբ արտահանումը կխորացնի անկումը մինչև 35,4% 2020 թվականին՝ 2021թ.-ի 42,2% աճով, իսկ Ղրղզստանում արտահանման աճը կդանդաղի աննշան ՝ մինչև 7%  2020թ. – ին ՝ պահպանելով այդ տեմպը 2021թ. – ին, մինչդեռ ներմուծումը անկում կապրի ՝ 2020թ. - ին մինչև 7% տեմպերի արագացմամբ և 2021թ. - ին մինչև 5% դանդաղեցմամբ:

ADB-ի զեկույցում նշված են նաեւ ԱՊՀ որոշ երկրների վերաբերյալ կանխատեսումներ: Մասնավորապես, Տաջիկստանի արտաքին առեւտրի գծով 2020թ. սպասվում է  ստագնացիոն 0%  2020 թվականին՝ 2021թ. 5% աճով, այն դեպքում, երբ արտահանման գծով կանխատեսվում է 2020թ. աճի արագացում մինչեւ 10% ՝ 2021թ. այդ տեմպի պահպանմամբ: Ուզբեկստանում արտաքին առեւտրի վերընթաց դինամիկան կպահպանվի. արտահանումը կդանդաղեցնի աճը մինչեւ 12% 2020թ. ՝ 2021թ. տեմպերի մինչեւ 25% արագացմամբ, իսկ ներմուծման աճը 2020թ. կարագանա մինչև 20%, որից հետո տեմպերը կդանդաղեն 2021թ.մինչև 14% ։ Թուրքմենստանում արտահանումը 2020թ. - ին կդանդաղեցնի աճը մինչև 7 տոկոս ՝ 2021թ. - ի տեմպերի որոշ վերականգնմամբ մինչև 7,9 տոկոս, իսկ ներմուծումը կարագացնի աճը մինչև 5,4 տոկոս 2020թ. - ին ՝ այդ միտման շարունակությամբ  2021թ. - ին ՝ մինչև 7 տոկոս։

Նշենք, որ Հայաստանի Կենտրոնական բանկի մարտ ամսվա  կանխատեսման համաձայն, արտաքին առեւտրի գծով 2020 թվականի սպասումները պեսիմիստական են, մասնավորապես՝ սպասվում է ինչպես ներմուծման անկում 9-11 տոկոսով (2019 թվականի փաստացի 9,1 տոկոս աճի դիմաց), այնպես էլ արտահանման ՝ 5-7 տոկոսով (2019թ.փաստացի աճի դեմ ՝ 10,3 տոկոս): Դա բացասական ազդեցություն կունենա իրական ՀՆԱ-ի վրա, որով ՀՀ ԿԲ-ն 2020թ. - ին կանխատեսում է աճի դանդաղում մինչև ստագնացիոն 0,7% (2019թ. - ի փաստացի 7,6% աճից) ։

Ըստ ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների ՝ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2019 թվականի հունվար-դեկտեմբերին դանդաղեցրել է աճը մինչև 10,4% ՝ 2018 թվականի 16,4% - ից, կազմելով 8.1 մլրդ դոլար: Մասնավորապես, արտահանումը արագացրել է աճը 7,8% մինչև 9,4%, ՝ կազմելով 2.6 մլրդ դոլար, իսկ ներմուծումը, ընդհակառակը, դանդաղեցրել է աճը  21,1% - ից մինչև 10,8% - ի ՝ կազմելով 5.5 մլրդ դոլար: ԵԱՏՄ երկրների հետ Հայաստանի արտաքին առեւտրի ծավալը 2019թ. 12 ամսում աճել է տարեկան 15,1 տոկոսով, իսկ ԵՄ երկրների հետ, ընդհակառակը, կրճատվել է 5,7 տոկոսով, այն դեպքում, երբ մեկ տարի առաջ երկու ուղղություններով արձանագրվել է աճ ՝ համապատասխանաբար 11,3 եւ 19 տոկոսով: Ընդ որում, հայկական ապրանքների արտահանումը ԵԱՏՄ երկրներ դանդաղեցրել է աճը 20,7 տոկոսից մինչեւ 10,5 տոկոս, ներմուծման աճի արագացման դեպքում ՝ 6,9 տոկոսից մինչեւ 17,6 տոկոս, այն դեպքում, երբ ԵՄ երկրների հետ եւ արտահանումը եւ ներմուծումը անկում են ապրել ՝ համապատասխանաբար 14,7 եւ 0,4 տոկոսով (նախորդ տարվա 7,9 եւ 26,8 տոկոս աճի դեմ): Հայաստանի եւ Ռուսաստանի միջեւ արտաքին առեւտրաշրջանառության աճը 2019 թվականին 2018 թվականի 11,2 տոկոսից արագացել է մինչեւ 14,9 տոկոս, ինչը պայմանավորված է ներմուծման աճի արագացմամբ ՝ 7,2 տոկոսից մինչեւ 17,4 տոկոս, արտահանման աճի դանդաղման դեպքում ՝ 19,6 տոկոսից մինչեւ 10,3 տոկոս: Հայաստանի արտաքին առևտրի կառուցվածքում արտաքին առևտրաշրջանառության, արտահանման և ներմուծման ծավալներով առաջատարությունը մեծ տարբերությամբ պահպանում է Ռուսաստանը։