Երեթշաբթի, 28 Հուլիսի 2020 20:29

Արմինֆո.Հայաստանում 2020 թվականի վերջին գնաճը կտեղակայվի 1,7-2 տոկոսի սահմաններում՝ թույլատրելի միջակայքի ստորին սահմանի մոտ։ Հուլիսի 28-ին նման կանխատեսում է հնչեցրել ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը՝ ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի նիստում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի վերաբերյալ (անփոփոխ է մնացել 4,5% - ը-խմբ.) կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ:

 

"Մենք դեռ շարունակում ենք վարել ցածր գնաճի քաղաքականություն, ինչը լիովին արդարացված է ՝ ելնելով Հայաստանի քաղաքացիների շահերից ։ Հակառակ դեպքում մենք կբախվեինք պարենային գների 20-25 տոկոսով աճի։ Եվ մեր հետևողական գործողությունների արդյունքը նաև այն է, որ մենք կարող ենք հանգիստ իջեցնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը՝ առանց որևէ հետևանքների",- ասել է ԿԲ նախագահը։ Բացի այդ, այս առնչությամբ nա մատնանշել է բնակչության վստահության բարձր մակարդակը, որը ձևավորվել է վարվող քաղաքականության շնորհիվ։ "Ես ձեռքբերում եմ համարում այն, որ քաղաքացիների ճնշող մեծամասնությունը կարծիք ունի ՀՀ - ում ցածր գնաճի մասին", - նշեl է նա:

 

ԿԲ ղեկավարը նշել է, որ մարտից հունիս ընկած ժամանակահատվածում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի նվազումը նպաստել է այն բանին, որ Հայաստանը չի բախվել վարկային տոկոսադրույքների բարձրացման: Այդ առնչությամբ Մ. Գալստյանը տեղեկացրել է, որ վարկավորման ծավալները հանրապետությունում աճում են, սակայն տնտեսության մեջ առկա անորոշության պայմաններում անցումային մեխանիզմների աշխատանքում կատարելություն չի նկատվում, ինչը, սակայն, բնորոշ է աշխարհի բոոլոր երկրներին: "Տնտեսության իրական հատվածում կուտակված ռիսկերը ստիպում են բանկերին զգուշություն ցուցաբերել իրենց վարկային քաղաքականության մեջ":

 

Վերադառնալով վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի վերաբերյալ ԿԲ Խորհրդի որոշմանը, որը պահպանվել է նախկին մակարդակում, Մարտին Գալստյանը նշել է. "Երկրորդ եռամսյակում արտաքին հատվածում արձանագրվել է համաշխարհային տնտեսության և արտաքին պահանջարկի էական թուլացում, ինչը համահունչ էր դրամավարկային քաղաքականության ծրագրով կանխատեսվող զարգացումներին ։ Եռամսյակի վերջում հիմնական ապրանքահումքային շուկաներում գները ձևավորվեցին սպասվածից մի փոքր բարձր մակարդակի վրա։ Միևնույն ժամանակ, ինչպես զարգացած, այնպես էլ զարգացող երկրները շարունակել են իրականացնել խթանող դրամավարկային և էապես խթանող հարկաբյուջետային քաղաքականություն ։ Ինչպես և սպասվում էր, Հայաստանի տնտեսության վրա էական գնաճային ազդեցություն արտաքին հատվածից չի լինի։

 

ԿԲ ղեկավարը նշել է, որ ընթացիկ տարվա երկրորդ եռամսյակում ՀՀ տնտեսական ակտիվության եւ ներքին պահանջարկի անկումը եղել է ԿԲ կանխատեսումների շրջանակներում: Նա պարզաբանել է, որ ծավալների նվազումը հիմնականում դրսեւորվել է շինարարության եւ ծառայությունների ոլորտում, մինչդեռ արդյունաբերական հատվածում անկումը սպասվածից դանդաղ էր: Կորոնավիրուսի համաճարակի հաղթահարման ժամկետների մեծ անորոշության պատճառով գնահատվում է, որ մոտ ժամանակներս ներքին պահանջարկը թույլ կմնա, թեեւ դրամական փոխանցումները, որոնք շատ ավելի քիչ են սպասվածից, որոշակի դրական ազդեցություն կունենան: Միեւնույն ժամանակ, ԿԲ-ի գնահատականներով, իրականացվող հարկաբյուջետային քաղաքականությունը, մասնավորապես, շահութահարկի մասով վերջին օրենսդրական փոփոխությունները, դրական ազդեցություն կունենան ինչպես առաջարկի, այնպես էլ պահանջարկի վրա:

 

Հաշվի առնելով, որ փաստացի զարգացումը մոտեցել է դրամավարկային քաղաքականության երկրորդ եռամսյակի ծրագրի կանխատեսումներին, ԿԲ Խորհուրդը գտնում է, որ ներկայիս դրամավարկային պայմանները բավականին խթանող են: Միևնույն ժամանակ, գնահատվում է, որ ստեղծված իրավիճակում անհրաժեշտ է պահպանել խթանող էֆեկտը նաև միջնաժամկետ հեռանկարում, ինչը թույլ կտա աստիճանաբար բարձրացնել գնաճը և կայունացնել կանխատեսվող հորիզոնի վերջում նպատակային շեմի մոտ ։ Մարտին Գալստյանը նշել է, որ ներկա իրավիճակում համախառն պահանջարկի վերականգնման համար առանցքային է նաև հարկաբյուջետային խթանող քաղաքականությունը, հատկապես տնտեսության ներուժի աճին նպաստող ծախսերի միջոցով:

 

"Մեր գնահատականներով, պլանավորված փոխարժեքից գնաճի շեղման ռիսկերն ավելի շատ ուղղված են դեպի իջեցում, ինչը պայմանավորված է պահանջարկի վերականգնման հնարավոր դանդաղեցմամբ և անորոշության հավանական պահպանմամբ ։ Նման ռիսկերի դրսեւորման դեպքում Կենտրոնական բանկը պատրաստ է համապատասխան կերպով արձագանքել ՝ միջնաժամկետ հատվածում գների կայունության ապահովման նպատակով", - եզրափակել է նա։

 

Հիշեցնենք, որ ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի նախորդ երեք իջեցումները, ընդ որում, երկու անգամ 0,25 տոկոսային կետով և երրորդը 0,5 տոկոսային կետով, թվագրվում էին 2020թ.  մարտի 17-ին, ապրիլի 28-ին և  հունիսի 16-ին, ընդհանուր առմամբ 5,5% - ից մինչև 4,5%, ինչին  համապատասխան, լոմբարդային ռեպո տոկոսադրույքը նվազեցվեց 7%-ից մինչև 6%, և բանկերից ներգրավված ավանդներինը՝ 4%-ից մինչեւ 3 %:

 

Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների՝ Հայաստանի սպառողական շուկայում 2019 թվականի առաջին կիսամյակում արձանագրվել է 1% գնաճ՝ 2019թ. նույն ժամանակահատվածի 0.1% գնաճի դիմաց: Տարեկան կտրվածքով (2019թ.առաջին կիսամյակի համեմատ) սպառողական շուկայում արձանագրվել է 0,5% գնաճ (մեկ տարվա վաղեմության 2% գնաճի դիմաց): 2020թ. հունիսին 2019թ. հունիսի համեմատ  սպառողական գներն աճել են 1,7%-ով (նախորդ տարվա 2,5% աճի դիմաց)։