Երեթշաբթի, 18 Օգոստոսի 2020 17:35

Արմինֆո.Չնայած անհամամասնություններին եւ ռիսկերին, որոնք ստեղծում են որոշ լրացուցիչ բարդություններ, Հայաստանի բանկային համակարգը, կապիտալի բավարարության եւ ավելորդ իրացվելիության էական բարձիկի առկայության դեպքում, միջնաժամկետ հեռանկարում կշարունակի կայուն գործել կորոնաճգնաժամի զարգացման ցանկացած սցենարի դեպքում:

Այդ մասին ասվում է Հայաստանի բանկային համակարգի հերթական "ինդուստրիալ ամփոփագրում", որը պատրաստել են AmRating ազգային վարկանիշային գործակալության փորձագետները՝ եվրոպական Rating-Agentur Expert RA GmbH վարկանիշային գործակալության հետ համագործակցությամբ։

 

Ինչպես նշում են գործակալության վերլուծաբանները, որպես կայունության աջակցության եւ երաշխիքների միջոց, առաջին հերթին, հանդես է գալիս հենց կառավարությունը, որը լրջորեն աջակցում է բանկերին հակաճգնաժամային միջոցառումների իրականացման ընթացքում, ինչպես նաեւ ԱՄՀ-ի եւ դոնոր այլ կազմակերպությունների ռեսուրսները: Չի բացառվում, որ տնտեսության մեջ պետության ուղղակի հակաճգնաժամային ռեսուրսային միջամտության օգտին  կոշտ մոնետար միջոցներից հրաժարվելը թույլ կտա միջնաժամկետ առումով թույլ չտալ ՀՆԱ-ի փլուզում, ինչպես դա արձանագրվեց 2009 թվականի ֆինանսատնտեսական ճգնաժամի ժամանակ, երբ տնտեսական անկումը հասավ 15 տոկոսի։

 

Ամենայն հավանականությամբ, 2020 թվականին Հայաստանին կհաջողվի խուսափել տնտեսական դեպրեսիայի վիճակում հայտնվելուց, ստագֆլյացիայի առիթ նույնպես չկա։ Երկիրը, ամենայն հավանականությամբ, կթեւակոխի միջնաժամկետ ռեցեսիայի փուլ, որը կուղեկցվի ՀՆԱ-ի 4-5 տոկոս նվազմամբ, գործարար դանդաղ ակտիվությամբ եւ գործազրկության զուսպ աճով: Դա կլինի կենսագործունեության նոր պայմաններին հարմարվելու եւ 2021 թվականի կեսերին վերականգնման նախապատրաստման անխուսափելի ժամանակաշրջան։ Բայց դա՝ այն դեպքում, եթե երկրում չլինի կորոնավիրուսի համաճարակի երկրորդ, ավելի բարձր ալիք, որը կստիպի կառավարությանը կրկին դիմել խիստ սահմանափակումների եւ, նույնիսկ, լոքդաունի ռեժիմին:

 

Ինչպես կարծում են AmRating-ի փորձագետները, չի բացառվում նաեւ, որ արտաքին պահանջարկի վերականգնման դեպքում արդեն 4-րդ եռամսյակում տեղի կունենա կորպորատիվ վարկավորման որոշ աշխուժացում' պետական ենթակառուցվածքային նախագծերի, ՓՄՁ աջակցության ծրագրերի ակտիվացման հաշվին: Բանկերն արդեն սկսել են լրջորեն ձգել իրենց տեխնոլոգիական զարգացումը եւ, տարբեր գնահատականներով, մոտ ժամանակներս հաճախորդների  մինչեւ 70 տոկոս ստիպված կլինի աշխատել ֆինանսական ծառայությունների եւ գործիքների հեռավար հասանելիության պայմաններում, ինչն էապես կբարձրացնի բանկային ոչ տոկոսային եկամուտների բաժինը եւ կկրճատի ընթացիկ ծախսերը:

 

Բանկային ապրանքների ավելացումը NPL (չաշխատող վարկերի) աճի ֆոնին փոքր - ինչ կնվազեցնի բանկերի շահութաբերության մակարդակը, մի կողմից, սակայն, մյուս կողմից, կնվազեցնի նաեւ ռիսկի չարդարացված ախորժակը առանց  այդ էլ թեժ մանրածախ հատվածում: Բանկերն ստիպված կլինեն ժամանակավորապես մեծացնել իրենց առեւտրային պորտֆելները, լրջորեն լծվել ՓՄՁ-ներին աջակցման կառավարական արտոնյալ ծրագրերի իրականացմանը, տիրապետել նախագծային ֆինանսավորման արվեստին եւ լրջորեն զբաղվել իրենց հետագա տեխնոլոգիական զարգացմամբ:

 

Հայաստանի կառավարության վճռականությունը, չնայած համաճարակին եւ ներքաղաքական բարդ իրադրությանը, շարունակել կոռուպցիայի դեմ լուրջ պայքարի միջոցով տնտեսության իրական հատվածին աջակցելու քաղաքականությունը, ձեռնարկատիրության համար հավասար մրցակցային պայմանների ապահովումը, տնտեսության եւ նրա արտահանման ներուժի դիվերսիֆիկացումը միջնաժամկետ հեռանկարում տնտեսական ներուժի աստիճանական վերականգնման եւ ընդհանուր տնտեսության կառուցվածքային փոփոխությունների հույս է ներշնչում:

 

Անցյալին հնարավոր վերադարձին առնչվող  ներքին քաղաքական ռիսկերն առայժմ դժվար է գնահատել, սակայն Հայաստանի նոր կառավարությունը, չնայած "ռեւանշիստական տեղեկատվական հիստերիային" եւ արմատական բարեփոխումների անցկացման անբավարար տեմպերին, դեռեւս վայելում է բնակչության վստահության բարձր քվե, եւ, ամենայն հավանականությամբ, արտաքին կամ այլ տիպի ֆորս-մաժորների բացակայության դեպքում կկարողանա հաղթահարել քաղաքական ցիկլի մնացած եռամյա շրջանը, նշվում է ամփոփագրում:

https://raexpert.eu/files/Industry_report_Armenia_Banks_21.05.2020.pdf

finport.am/uploads/20200818135827.pdf?fbclid=IwAR2Ceu-vj2r306m7HqhlY1rCJT4ml-KH3s4HW2R9xoo7VUL865xyiG85geY