Արմինֆո. Հայաստանի բանկային համակարգում խնդրահարույց վարկերի մասնաբաժինը (NPL) կարող է գերազանցել 10% - ը: Սեպտեմբերի 8 - ին տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նման կանխատեսում է արել ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը, նկատելով, որ առայժմ դժվար է կանխատեսել, թե դա երբ տեղի կունենա, ընթացիկ տարում, թե ավելի հեռավոր ժամանակահատվածում:
Նա պարզաբանել է, որ, ըստ ԿԲ գնահատականների, NPL աճը բանկային համակարգի ընդհանուր վարկային պորտֆելում ակնկալվում է վարկային արձակուրդների կիրառման, ինչպես նաեւ համաճարակաբանական ճգնաժամի առնչությամբ քաղաքացիների եկամուտների անկման պատճառով:
Մարտին Գալստյանը տեղեկացրել է, որ այս պահին բանկային համակարգի վարկային պորտֆելում խնդրահարույց վարկերի մասնաբաժինը կազմում է 6,3 տոկոս%:
Նշենք, որ Հայաստանում մարտի 16-ից կորոնավիրուսի տարածման դեմ պայքարի շրջանակներում սահմանվել է արտակարգ դրություն, որն ամեն ամիս երկարացվել է եւ կվերացվի սեպտեմբերի 12-ից՝ պահպանելով սահմանափակիչ միջոցները: Սակայն Հայաստանի բանկերը դեռեւս արտակարգ իրավիճակի նախաշեմին արդեն մարտի 13-ից հայտարարել են վարկային արձակուրդների մասին՝ մարման ժամկետների հետ կապված:
ԱրմԻնֆո-ի պատրաստած Հայաստանի բանկերի ֆինանսական վարկանիշի 30.06.2010 թ. տվյալներով, բանկային համակարգում վերսկսվել է չաշխատող վարկերի աճը, եւ NPL-ի մասնաբաժինը վարկային պորտֆելում երկրորդ եռամսյակում 8%-ից հասել է 8,3%-ի, իսկ ակտիվներում' 5,2%-ից մինչեւ 6,3% (հաշվի առնելով անհուսալի վարկերը, որոնք ԿԲ-ն հաշվի չի առնում արտաբալանսում դուրսգրման պատճառով): Դա նկատվել է վարկային ներդրումների 11%-ից մինչեւ 19% տարեկան աճի արագացման եւ ակտիվների աճի 17% - ից մինչեւ 14% դանդաղման ֆոնին՝ երկու դեպքում էլ խիստ թուլացած եռամսյակային աճով: NPL-ի ամբողջական պատկերը ներկայացնելու համար ԱրմԻնֆո-ն բանկերից պահանջում է անհրաժեշտ տվյալներ, որոնք, ֆինանսական հաշվետվություններում հրապարակված տվյալների հետ միասին, թույլ են տալիս հաշվարկել ժամկետանց վարկերի ընդհանուր ծավալը եւ, հետեւաբար, դրանց մասնաբաժինը վարկային պորտֆելում եւ բանկերի ակտիվներում:
Թունավոր վարկերի աճը, իր հերթին, թույլ չի տվել շահույթի աճի տեմպերի արագացում: Այսպես, զուտ շահույթը առաջին կիսամյակի արդյունքներով կազմելով 40.6 մլրդ դրամ ($84.2 մլն), տարեկան կտրվածքով աճել է 6% - ով, տարեկան վաղեմության տեմպին համանման, ինչը դիտվել է ժամկետանց վարկերի ծավալի 8.2% աճի ֆոնին (եռամսյակային 10.1% աճի դեպքում): Ընդ որում, բարձր թունավորությամբ (կասկածելի եւ անհուսալի խմբերի) աչքի են ընկնում ոչ միայն սպառողական վարկերը, այլեւ ճյուղային պորտֆելները (առեւտրի, հասարակական սննդի/ծառայությունների ոլորտ, գյուղատնտեսական եւ արդյունաբերական հատվածներ): Եվ դա ուղեկցվել է հաշվետու եռամսյակում առողջ (ստանդարտ) վարկերի մեծության նվազմամբ 0,5%-ով (I եռամսյակում 5,1% աճից), տարեկան 15,3% աճի դեպքում, որը, ենթադրաբար, առավելապես ապահովված է վարկային արձակուրդների ժամանակ (մարտի 13-ից հունիս) պայմանագրերի վերակնքման եւ 1-ին եւ 2-րդ հակաճգնաժամային պետական ծրագրերին ակտիվ մասնակցության հաշվին: Հայաստանի բանկերի ընդհանուր վարկային պորտֆելը մինչեւ 2020թ. հուլիսի 1-ը գերազանցել է 4 տրլն դրամը (8.3 մլն դոլար), իսկ ակտիվները հասել են 6 տրլն դրամի (12.4 մլն դոլար), եւ առաջինների տարեկան աճի արագացումը՝ երկրորդների աճի դանդաղման դեպքում, վարկերի մասնաբաժինն ակտիվներում ավելացրել է նախորդ տարվա 64,3 տոկոսից մինչեւ 67,1 տոկոս: