Արմինֆո.Հայաստանի բանկային համակարգում ավանդները միշտ աճել են վարկերին զուգահեռ, սակայն կորոնաճգնաժամի պայմաններում ավանդների աճը փոքր-ինչ դանդաղել է: Այդ մասին սեպտեմբերի 8-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հաղորդել է Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը։
Նա, մասնավորապես, նշել է, որ մարտ-ապրիլ ամիսներին դիտվել է ավանդների արտահոսք, առավելապես՝ ոչ ռեզիդենտների միջոցների գծով։ "Հիմա նվազման միտումներ չկան, ավանդները կայուն մակարդակում են", - ընդգծել է Մ.Գալստյանը:
Վարկերի վերաբերյալ ՀՀ ԿԲ ղեկավարը նշել է, որ աճի տեմպերը պահպանվել են: Սակայն, ըստ նրա, մտավախություն կա, որ առողջապահական համակարգում ստեղծված իրավիճակը սպասվածից ավելի երկար կտեւի, իսկ տնային տնտեսությունների եւ ընկերությունների եկամուտները չեն վերսկսվի, եւ այդ ժամանակ պետք է ակնկալել վարկավորման աճի դանդաղում:
"Այսօր Հայաստանի բանկային համակարգի ընդհանուր վարկային պորտֆելը կազմում է 3.6 տրլն դրամ: Ընդ որում, կորոնաճգնաժամի պայմաններում առաջանցիկ տեմպեր են ցույց են տալիս ագրովարկերի եւ բիզնեսին տրամադրված փոխառությունների պորտֆելը, ինչը պայմանավորված է նաեւ կորոնաճգնաժամի տնտեսական հետեւանքները մեղմելու համար աջակցության հակաճգնաժամային պետական ծրագրերով", - տեղեկացրել է Մ.Գալստյանը, նշելով, որ կառավարությունը 80 մլրդ դրամ է ուղղորդել փոխառուների այդ խմբին աջակցելու համար: Նա նաեւ նշել է, որ բիզնեսին տրամադրված վարկերը 2008թ. 360 մլրդ դրամից հասել են մինչեւ 2.2 տրլն դրամի ս.թ. 1-ին կիսամյակի ավարտին' արձանագրելով միջինը 16.9% տարեկան աճ:
Հիփոթեքային վարկերը, որոնց միջին տարեկան աճը կազմում է 15 տոկոս, 2008թ. 84 մլրդ դրամից այս տարվա հուլիսի 1-ին հասել են մինչեւ 417 մլրդ դրամի, իսկ սպառողական վարկերը, ցույց տալով 15,9 տոկոս միջին տարեկան աճը, 2008թ. 175 մլրդ դրամից ս. թ. հուլիսի 1-ի դրությամբ հասել են մինչեւ 957 մլրդ դրամ:
Ըստ ՀՀ ԿԲ տվյալների, բանկային համակարգի ընդհանուր պարտավորությունները 2020թ. հուլիսի 1-ի դրությամբ հասել են 5.1 տրլն դրամի' I կիսամյակի 2,9% աճով, եռամսյակային 1,2% աճով: Ավանդների ծավալը կազմել է մոտ 3.5 տրլն դրամ՝ 1-ին կիսամյակում 3.1%, իսկ միայն 2-րդ եռամսյակում՝ 2.1% անկմամբ: Ավանդների կառուցվածքում ռեզիդենտների միջոցներին բաժին է ընկնում ավելի քան 71% - ը կամ 2.5 տրլն դրամը, իսկ ոչ ռեզիդենտներին' 26%-ը կամ 915 մլրդ դրամը, և անկումը բխում էր վերջիններից' 12.6% - ով կիսամյակային կտրվածքով (եռամսյակային 7.5% անկման դեպքում), մինչդեռ ռեզիդենտների ավանդները աճել են:
2020թ. օգոստոսին ավանդների ընդհանուր պորտֆելը (ցպահանջ եւ ժամկետային) գերազանցել է 3.5 տրլն դրամը (7.3 մլրդ դոլար), մասնավորապես, արտարժութային ավանդների ծավալը կազմել է 1.9 տրլն դրամ (3.9 մլրդ դոլար), իսկ դրամայիններինը' 1.6 տրլն դրամ (3.4 մլրդ դոլար): Արտարժութային ավանդների տարեկան աճը դանդաղել է 16% - ից մինչեւ 0,9% լճացում, մինչդեռ համանման վարկերը ցույց են տվել աճի շատ ավելի բարձր տեմպեր (15,4%) ' մեկ տարի առաջ արձանագրված անկումից հետո: Իսկ դրամային ավանդների գծով, ընդհակառակը, դիտվել է աճի ծանրակշիռ արագացում 18 տոկոսից մինչեւ 28 տոկոս, ինչը բարձր է եղել համանման վարկերի աճի տեմպերից (24,2 տոկոս)։ Սա պահպանել է ընդհանուր պորտֆելի ավանդների աճի 12%-ը Հատկանշական է, որ ժամկետային ավանդներում ներգրավված դրամային միջոցների ծավալն աճել է 28%-ով ' արտարժութային ներգրավումների լճացման 0.5% աճի դեպքում, իսկ ցպահանջ ավանդների պորտֆելում դրամային միջոցների ծավալի 29% զգալի աճը ուղեկցվել է արտարժութային ներգրավումների 6% անկմամբ:
Ավանդների կառուցվածքը ըստ դրամային եւ արտարժութային բաղադրիչների առաջին կիսամյակի արդյունքներով արձանագրում է վերջին 10 տարվա նվազագույն ճեղքվածքը, համապատասխանաբար, 46% և 54% (2009թ. 27% և 73% - ի դիմաց): Ավանդների դրամայնացումը շարունակվել է նաեւ հուլիսին, ինչը խզումը կրճատել է մինչեւ 46,5% եւ 53,5%: Ընդ որում, ընդհանուր վարկային պորտֆելում 2020թ.ապրիլից սկսել է դիտվել դրամային բաղադրիչի գերակշռում արտարժութային բաղադրիչի նկատմամբ, սակայն հետագա ամսական փոփոխականությունը խզումը կրճատել է մինչեւ, համապատասխանաբար, 50,3% եւ 49,7% ՝ օգոստոսի 1-ի դրությամբ: