Արմինֆո. Նոյեմբերի 9-10-ին Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ղեկավարների եռակողմ հայտարարության ստորագրումից և դրան հաջորդած հայտարարությունից հետո հաղորդակցության հարցերն առաջին պլան են մղվել ՝ ստվերում թողնելով աշխարհաքաղաքական և ռազմավարական հարցերը, ինչպես նաև Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության քաղաքական կարգավորումը: Այս մասին Արմինֆո-ի հետ զրույցում ասել է փորձագետ, տեխնիկական գիտությունների թեկնածու Արա Մարջանյանը։
Նրա խոսքով, իրանա-նախիջեւանյան հանգույցը կամ, ինչպես ընդունված է այն անվանել, Ջուլֆայի երկաթուղային հանգույցը, Հայաստանի համար կարեւոր նշանակություն ունի, բայց ակնհայտ է, որ այն ավելի կարեւոր է Իրանի, Ռուսաստանի եւ Վրաստանի համար:
<Ես նպատակահարմար եմ գտնում դիտարկել Ջուլֆայի հանգույցի բացումն այն բանից հետո, երբ պարզ կդառնան մի կողմից ՌԴ-ի եւ Իրանի ռազմավարական շահերը եւ ընդհանրացված Արեւմուտքը՝ ի դեմս Թուրքիայի եւ Ադրբեջանի, մյուս կողմից: Բացի Ջուլֆայի հանգույցի ապաշրջափակումից, Հայաստանն Իրանի հետ տրանսպորտային կապեր ստեղծելու այլ հնարավորություններ էլ ունի ։ Եվ այդ հնարավորությունները նույնպես պետք է լուրջ քննարկումների առարկա դառնան>, - համոզմունք է հայտնել փորձագետը։
Հիշեցնենք, որ ի կատարումն Ադրբեջանի, Հայաստանի եւ Ռուսաստանի ղեկավարների 2021 թվականի հունվարի 11-ի նիստի՝ հունվարի 30-ին Մոսկվայում տեղի է ունեցել եռակողմ աշխատանքային խմբի նիստը՝ Ադրբեջանի Հանրապետության, Հայաստանի Հանրապետության եւ Ռուսաստանի Դաշնության փոխվարչապետների համատեղ նախագահությամբ: Կողմերը պայմանավորվել են ստեղծել հետևյալ փորձագիտական ենթախմբերը՝ -երկաթուղային, ավտոմոբիլային և համակցված փոխադրումների համար,- փոխադրումներն ապահովելու հարցերի, այդ թվում` անվտանգության, սահմանային, մաքսային, սանիտարական, անասնաբուժական, բուսասանիտարական և վերահսկողության այլ տեսակների համար։
Կողմերը պայմանավորվել են փորձագիտական ենթախմբերի կազմավորումն ավարտել մինչև 2021 թվականի փետրվարի 2-ը, իսկ դրանց առաջին հանդիպումներն անցկացնել մինչև 2021 թվականի փետրվարի 5-ը:
Այդ պայմանավորվածությունների ֆոնին ուշագրավ է Իրանի ԱԳ նախարար Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆի ՝ Բաքու, Երեւան, Թբիլիսի, Մոսկվա եւ Անկարա կատարած տարածաշրջանային այցը ։ Իրանցի դիվանագետը եղել է նաեւ Նախիջեւանում ։ ԶԼՄ-ների հաղորդագրությունների համաձայն ՝ Զարիֆի բանակցությունների առաջնահերթությունների թվում են եղել հաղորդակցության և լոգիստիկայի հարցերը ։
Այսօր հայտնի է դարձել նաեւ իրանական երկաթուղիների ղեկավարության ՝ փետրվարին Ռուսաստան այցելելու մտադրության մասին ՝ Ռուսական երկաթուղիների գործընկերների հետ հանդիպելու համար: Ինչպես այսօր հայտնել Է ՌԴ-ում Իրանի դեսպան Քազեմ Ջալալին, այցի շրջանակներում նախատեսվում է քննարկել Ադրբեջանի տարածքով ճանապարհահատվածի շինարարությունը, մասնավորապես, Չաբահար նավահանգստից Զահեդանով, ինչպես նաև Ռաշթով և Աստարայով դեպի Սանկտ-Պետերբուրգ երկաթուղու կառուցումը։
<Երկու հատված կա, որոնց կառուցումը պետք է ավարտին հասցնել․․․ երկրորդ հատվածը ցանկանում էին ֆինանսավորել ադրբեջանցիները, և վերջերս Բաքուն հայտարարեց, որ կարող է սկսել ֆինանսավորումը։ Մենք հույս ունենք` Իրանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի բանակցությունների շրջանակում մենք կկարողանանք իրականացնել այդ նախագիծը>,- հայտարարել է դեսպանը։
ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Վահան Քերոբյանն իր հերթին հայտարարել է, որ <Թեհրան – Երեւան> երկաթուղու սպասվող գործարկումը (Նախիջեւանի միջանցքի շրջանակներում) կօգնի Հայաստանի եւ Իրանի միջեւ տրանսպորտային խնդիրների լուծմանը։ <Իրանը կարող է Հայաստանում արտադրողական կենտրոններ ստեղծել, որպեսզի իր ապրանքները մատակարարի երրորդ երկրների շուկաներ>, - վստահ է Քերոբյանը: