Արմինֆո. Հետպատերազմյան բարդ ժամանակաշրջանում, երբ բիզնեսի վիճակն արդեն բարդացել էր կորոնաճգնաժամի առմչությամբ, Երևանում ստեղծեցին "Ազգային Մոլ" հարթակ, որն իրենից ներկայացնում է հայրենական գործարար հատվածի միավորում՝ հանուն ազգային շահերի և բիզնեսի։ Այսօրվա դրությամբ, "Ազգային Մոլն" իր շուրջն է հավաքել շուրջ 350 ընկերություններ, այդ թվում ՝ արտադրողներ, որոնցից մոտ 100-ը մտադիր են կազմակերպել իրենց արտադրանքի արտահանում:
ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում "Ազգային Մոլ" արտահանման բլոկի տնօրեն Աննա Բեկլյարովան պատմել է, որ ստեղծված հարթակի շրջանակներում բիզնեսին օգնություն է ցուցաբերվում արտադրության ծավալների ավելացման հարցում' ներդրումների և բազմազան ծառայությունների ներգրավման հաշվին: Բացի այդ, աշխատանքներ են տարվում ապրանքների ներկայացվածության բարելավման, բրենդավորման, լոգիստիկ ծախսերի օպտիմալացման ուղղությամբ։ Կազմակերպվում են նաև թրեյնինգներ, սեմինարներ և այլն:
"Մեր արտադրողների խնդիրներն արմատացած են, քանի որ ոչ ոք դրանով չի զբաղվել ։ Պետությունը չունի արտահանման ռազմավարություն, զարգացման վեկտոր այդ ուղղությամբ. ով ենք մենք, ինչ ենք ուզում, ինչպես ենք անելու, ինչպես, օրինակ, կան ԵՏՄ-ի գծով Հայաստանի գործընկեր երկրներում և այլն", - նշել է նա։
Որպեսզի հայկական արտադրողը կարողանա մրցակցել արտաքին շուկաներում, Բեկլյարովայի խոսքով, անհրաժեշտ է զբաղվել բրենդերի առաջխաղացմամբ, ինչը մեծ ֆինանսական ռեսուրսներ է պահանջում: "Այս լուծումը մենք փորձում ենք գտնել զրոյից, քանի որ մարքեթինգային բյուջե չկա, իսկ պետությունն այդ հարցում ոչինչ չի անում: Չեմ հանում պատասխանատվությունս բիզնեսից իրենց բրենդների ուժեղացման, դիզայնի մշակման հարցում։ Քանի որ նախքան արտադրանքը թողարկելը, նրանք պետք է մտածեն, թե ինչ են ցանկանում թողարկել, թե ում են վաճառելու և ինչ տեսքով, հետո նոր արտադրեն։ Իսկ մեզ մոտ ամեն ինչ հակառակն է կատարվում՝ սկզբում արտադրում ենք, հետո մտածում ենք, թե ով է մեր սպառողը։ Եվ այդ սխալը մենք կփորձենք արմատախիլ անել", - ասել է փորձագետը։
Այս համատեքստում նա նկատել է, որ տարիներ շարունակ պետական մակարդակով լոբբինգի չեն ենթարկվել Made in Armenia բրենդի արժեքի հետ կապված հարցերը, չեն ձեռնարկվել ճանաչելիությունը բարձրացնելու իրական փորձեր: "Այս բոլոր հարցերը պետությունը գցել է բիզնեսի ուսերին, իսկ տնտեսական ծանր պայմաններում նրանք չեն կարող իրենց թույլ տալ հետաձգել հսկայական մարքեթինգային բյուջեները։ Այդպես չի կարելի անել" ,- դժգոհել է Բեկլյարովան:
Հանուն արդարության, փորձագետը նշել է, որ վերջին մի քանի օրերին էկոնոմիկայի նախարարությունը սկսել է ինչ-որ միջոցներ ձեռնարկել արտադրողների համար, մասնավորապես, թուրքական ներմուծման էմբարգոյի պատճառով ներքին շուկայում դրանց ֆինանսական ուժեղացման համար: Սակայն ներքին շուկայի խնդիրներին, ըստ Ազգային մոլի ներկայացուցչի, չի կարելի դասել միայն թուրքական ներմուծումը։ Այս համատեքստում նա ընդգծել է, որ, ընդհանուր առմամբ, Հայաստանում ներմուծման ծավալները մի քանի անգամ գերազանցում են սեփական արտադրության ծավալները, որտեղ ուժեղ դիրքեր ունեն միայն "ֆրեշ" և "ուլտրաաֆրեշ" կատեգորիաներում (մրգեր, բանջարեղեն, կաթնամթերք)։
Թուրքական ապրանքների արգելքի պատճառով տեղական շուկան ծածկելը նրա փոքր ծավալների պատճառով, Բեկլարովայի կարծիքով, դժվար չի լինի, սակայն այդ առումով նա նշել է հետեւյալ հնարավորությունները: "Մեր երկրում հումքային ռեսուրսները շատ փոքր են։ Մենք պետք է ներմուծենք հումք այլ երկրներից, որից և արտադրենք made in Armenia արտադրանքը ՝ բավարար ավելացված արժեքով։ Ահա թե ինչը պետք է ուժեղացնենք։ Քանի որ մեր հումքային բազայով "շիլա չես եփի", - ընդգծել է նա։
Ընդ որում, փորձագետը նշել է, որ բնական եւ կադրային ռեսուրսների թանկ լինելու պատճառով բարձրանում է նաեւ տեղական արտադրանքի ինքնարժեքը: Այդ առումով նպատակահարմար կլիներ պետության կողմից սուբսիդավորման տեսքով օգնությունը։
Որպես Հայաստանի արտահանման գործունեության զարգացման ևս մեկ հնարավորություն՝ Բեկլյարովան նշել է սեփական ապրանքանիշով արտադրանքի արտադրության արտաքին շուկաների պատվերները։ "Շատ գործարաններ և ֆաբրիկաներ մեզանում պարապուրդի են մատնված՝ սպասելով պատվերների: Մեզ անհրաժեշտ է արտադրական հզորություններ ներբեռնել օտարերկրյա պատվիրատուների կողմից, ովքեր ցանկանում են ստանալ Հայաստանում արտադրվող ապրանքներ, բայց իրենց սեփական բրենդի ներքո։ Այն ժամանակ արդեն կկարողանանք խոսել ծավալների մասին, և մարքեթինգային բյուջեի որոնման անհրաժեշտություն չի լինի ։ Առաջին փուլում նախատեսում ենք այդ կերպ զարգացնել արտահանումը", - հաղորդել Է նա, նշելով, որ այդ հարցերը մտադիր է բարձրացնել այս տարվա ապրիլին Մոսկվայում կայանալիք Պրոդէքսպո ցուցահանդեսի շրջանակներում կայանալիք հանդիպումների ընթացքում: Հեռանկարում "Ազգային մոլը" մտադիր է հավաքական բեռների փոխադրում կազմակերպել արտահանման մատակարարումների զարգացման շրջանակներում, ինչն այսօր առավել խնդրահարույց է՝ հաշվի առնելով լոգիստիկ ծախսերի օպտիմալացումը:
Սակայն բոլոր ծրագրերի և արդեն իրականացված աշխատանքի դեպքում Բեկլյարովան մատնանշել է պետության, մասնավորապես Էկոնոմիկայի նախարարության կողմից որևէ հետաքրքրության բացակայությունը։ "Չկա շահագրգռվածություն այն բանում, ինչն այսօր իրականում արվում է։ Չէ որ՝ մենք չենք ստեղծում կազմակերպություններ, որոնք միայն թղթի վրա լինեին։ Մենք ստեղծել ենք մի հարթակ, որը աջակցում է մեր արտահանողներին։ Ամեն դեպքում, մենք աշխատում ենք, կառավարության շեմերը չենք փակում, փորձում ենք նախ առավելագույնս անել այն, ինչ մեզանից կախված է, արդյունքներ ստանալ։ Շատերը կարծում են, իսկ ոմանք, նույնիսկ, վստահ են, որ այս նախագիծը պետական է, քանի որ ձևաչափն ինքնին ենթադրում է աջակցությունը հայրենական արտադրողին։ Հուսով եմ, որ շուտով մենք կհամագործակցենք Էկոնոմիկայի նախարարության հետ "Made in Armenia"արժեքի ուժեղացման հարցերում։
Նշենք, որ ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալների՝ 2020 թվականին Հայաստանը 3,9 տոկոսով կրճատել է արտահանման ծավալները՝ մինչև 2.5 մլրդ դոլար: Ընդ որում, ներմուծման ծավալները կազմել են 4.5 մլրդ դոլար, ինչը 17,7 տոկոսով զիջում է մեկ տարվա վաղեմության ցուցանիշին:
Սարգիս Խաչատրյան. Մեր գործունեությունն ուղղված է լինելու հաճախորդների փորձառության բարելավմանը
Բիզնեսի թվայնացման հիմնախնդիրը, ո՞ր հանգրվանում է Հայաստանը
Գևորգ Մանթաշյան. Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը հետևողական աշխատանք է տանում Հայաստանում ստարտափների կայացման ուղղությամբ
Bank of Georgia-ն հայտարարել է 303.6 մլն դոլարով "Ամերիաբանկի" ձեռք բերման շուրջ նախնական համաձայնության մասին