Փորձագետ. Հայաստանի տնտեսությունն առաջիկա 5 տարվա կտրվածքով կհասնի 5%-ից ավելի մակարդակի  

Արմինֆո. 2020թ. Հայաստանի տնտեսությունն էապես անկում ապրեց Ղարաբաղի ռազմական հակամարտության հաշվին, որպես հետևանք ՝ վերականգնման տեմպերն այնքան էլ արագ չեն լինի։

Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) և Կայունացման և զարգացման եվրասիական հիմնադրամի (ԵԱԶԲ) գլխավոր տնտեսագետ Եվգենի Վինոկուրովը՝ ներկայացնելով "ԵԱՏՄ երկրների տնտեսական աճի միջնաժամկետ հեռանկարները":

Մասնավորապես, 2021 թվականի արդյունքներով փորձագետը Հայաստանի համար բազային սցենարով կանխատեսում է միջինը 3.8 տոկոս աճ, որը հաջորդ 5 տարիների կտրվածքով արագանալու է ՝ դուրս գալով 5 տոկոսը գերազանցող միջին մակարդակի ՝ կազմելով միջինը 5.8 տոկոս։

Նա նշել է, որ Հայաստանը 21-րդ դարի 10-ական թվականների ընթացքում իսկապես շատ արագ է աճել, ինչի վրա ազդել են մի քանի գործոններ ։ Վինոկուրովը պարզաբանել է, որ Հայաստանում ավանդաբար լավ իրավիճակ է՝ Սփյուռքի ջանքերի միջոցով արտաքին ներդրումների ներգրավմամբ տնտեսության մեջ ։ "Այս խողովակն իսկապես աշխատում է", - ընդգծել է տնտեսագետը:

Եվ պետական փոխառությունների արժեքի տեսանկյունից, ըստ նրա, Հայաստանը բոլոր չափանիշներով շատ ավելի ցածր է, քան պետք է լիներ համադրելի տնտեսությունների համեմատ։ "Սակայն Հայաստանը միշտ ավելի լավ է ներգրավվում։ Մեկուկես ամիս առաջ նրան հաջողվել էր միջազգային շուկայում ներգրավել 750 մլն դոլար ՝ 10 տարի մարման ժամկետով, 3,8 տոկոսով ։ Դա ռեսուրսների հիանալի արժեք է", - հավելել է Վինոկուրովը ։ Նա պարզաբանել է, որ դա տնտեսության բաց լինելու, արտաքին վեկտորներին ուղղված նրա ջանքերի հետևանք է ։ Այս առնչությամբ փորձագետը հիշեցրել է, որ ԵԱՏՄ-ին անդամակցելուց բացի, Հայաստանն ունի ԵՄ-ի հետ ասոցացում, ինչին կարելի է ավելացնել Սփյուռքի ընկղմվածությունը տնտեսության զարգացման մեջ, դրամական փոխանցումների գործոնը, որոնց մասնաբաժինը ՀՆԱ-ի կառուցվածքում տարեկան միջինը կազմում է 13-18 տոկոս:

Տնտեսագետը նշել է, որ ԵԱՏՄ երկրների 2021 վերականգնողական աճի բազային սցենարի վերաբերյալ կանխատեսումներ տալով, որը տեղի է ունենում համաճարակի թուլացման ֆոնին, նա առաջնորդվում է առաջին հերթին նրանով, որ սահմանափակումները կհանվեն ամռան ընթացքում: "Հիմնական սցենարում մենք հաշվի չենք առնում լիարժեք երրորդ ալիքը, բացի ինչ-որ լոկալ բռնկումներից ։ Ինձ կարող են մեղադրել հերթապահ լավատեսության մեջ։ Բայց ես տեսնում եմ համակարգային բազմաթիվ ռիսկեր մեր տարածաշրջանի տնտեսական աճի համար, ընդ որում ՝ համակարգային, բայց դրանք տեղափոխվում են 20-ականների երկրորդ կեսին", - ասել է նա ։

Նման ռիսկերից մեկը փորձագետը նշել է ԵԱՏՄ երկրների պետական պարտքի բարձր մակարդակը, բացի Ղազախստանից և Ռուսաստանից: Իսկ ահա Հայաստանի, Ղրղզստանի և Բելառուսի տնտեսությունները մոտենում են կարմիր գծին։ Եվ այստեղ, նրա կարծիքով, կառավարությունները պետք է զգուշավոր քաղաքականություն վարեն, չնայած այն բանին, որ այդ երկրներից յուրաքանչյուրի պարտքի կառուցվածքն ու ծանրաբեռնվածությունը տարբեր են։

Խոսելով ԵԱՏՄ-ում գնաճի մասին ՝ Վինոկուրովը նկատել է, որ փոխարժեքի ցնցումների սպառումն ու պարենային գների բարձրացումը կհանգեցնի 2021 թվականի երկրորդ կեսին գնաճի դանդաղեցման: Համապատասխանաբար 2022-2026 թթ. գնաճը, ըստ կանխատեսումների, երևում է նպատակային կողմնորոշիչների սահմաններում։ "Թեեւ միշտ պետք է նկատի ունենալ աշխարհաքաղաքական ռիսկերը, որոնք կարող են պայմանավորել գնաճի եւ արժույթների արժեզրկման ինչ-որ թռիչքներ", - նշել է նա: Մասնավորապես, Հայաստանի համար, ինչպես նշել է փորձագետը, 2021 թվականին գնաճի կանխատեսումը կկազմի 4,8 տոկոս, 2022-2026թթ.կտրվածքով ՝ 3,5 տոկոս։

Նշենք, որ Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նոր կանխատեսմամբ ՝ 2021 թվականին սպասվում Է ՀՆԱ - ի ավելի ցածր աճ ՝ 1,4 տոկոսով ՝ նախկինում ակնկալվող 2 տոկոսի փոխարեն (2020թ.ՀՆԱ-ի 7,6 տոկոս փաստացի անկման դիմաց): Համաշխարհային բանկի հունվարյան կանխատեսմամբ ՝ Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճը 2021 թվականին կկազմի 3,1 տոկոս ։ Հայաստանի 2021 թվականի պետբյուջեում ամրագրված է ՀՆԱ-ի 3.2 տոկոս աճ։