Հինգշաբթի, 8 Հուլիսի 2021 18:55

Արմինֆո.Եվրասիական զարգացման բանկը (ԵԱԶԲ) 2021 թվականին կանխատեսում է բանկի մասնակից պետությունների համախառն ՀՆԱ - ի 4 տոկոս աճ: 2021 թվականի մակրոտնտեսական կանխատեսման մեջ բանկի վերլուծաբանները կարծում են, որ ԵԱԶԲ-ի գործառնությունների տարածաշրջանում տնտեսական ակտիվությունը սրընթաց վերականգնվել է ընթացիկ տարվա առաջին կեսին: Բանկի մասնակից պետությունների համախառն ՀՆԱ-ն արդեն երկրորդ եռամսյակի արդյունքներով, ԵԱԶԲ-ի գնահատմամբ, Ռուսաստանում եւ Ղազախստանում հասել է նախահամավարակային ծավալի:

 

Կանխատեսման 0.7%-ով վերանայումը բացատրվում է, հիմնականում, այս տարվա համար Ռուսաստանի ՀՆԱ - ի աճի գնահատման բարելավմամբ ՝ 3,3-ից մինչեւ 4,1%: Ռուսական տնտեսության վերականգնումը սպասումներից արագ է ընթանում, նավթի գները նախորդ կանխատեսումից բարձր են դասավորվում, բյուջետային եկամուտների ավելի մեծ ծավալը լրացուցիչ աջակցություն կցուցաբերի ծախսերի գործարար ակտիվությանը:

 

Այնուամենայնիվ, զարգացած երկրներում վարկային եւ բյուջետային ներարկումներով ապահովվող համաշխարհային տնտեսության արագ վերականգնումը հանգեցնում է գնաճի գլոբալ արագացման: Այդ միտումից անմասն չեն մնացել նաեւ ԵԱԶԲ  մասնակից երկրների տնտեսությունները, որտեղ տարածաշրջանում միջին գնաճը 2020 թվականի դեկտեմբերին 5,6 տոկոսից 2021 թվականի մայիսին հասել է մինչեւ 6,6 տոկոսի: Շատ գնաճային գործոններ ժամանակի ընթացքում չեզոքանում են։ ԵԱԶԲ-ի վերլուծաբանները կանխատեսում են 2021 թվականի վերջին բանկի անդամ պետություններում գնաճի դանդաղում ՝ միջինը մինչեւ 5,6 տոկոս, եւ 2022 թվականի ընթացքում վերադարձ նպատակային մակարդակներին:

 

Հետազոտության մեջ նշվում է, որ աշխարհի խոշորագույն տնտեսություններն ընթացիկ տարում ցույց կտան աճի ռեկորդային տեմպեր տասնամյակի ընթացքում, սակայն այն կկրի վերականգնողական բնույթ: Չինաստանի ՀՆԱ - ն կարող է աճել 8,5 տոկոսով, եվրագոտունը ՝ 4,3 տոկոսով, իսկ ԱՄՆ - ը ՝ 6,5 տոկոսով: Արդեն 2021 թվականի 3-րդ եռամսյակում ամերիկյան տնտեսությունը կարող է գերհագեցված լինել բյուջետային եւ դրամական ներարկումների պատճառով ։  Ընդ որում, ԵԱԶԲ - ի բազային սցենարում նախադրյալ է դրված այս տարի ԴՊՀ-ի մեղմ հռետորաբանության պահպանման եւ 2022-ի վերջից մինչեւ 2023-ի սկիզբը զգուշավոր տոկոսադրույքի բարձրացման մասին: Նավթի գները 2021-2023 թվականներին կանխատեսվում են հարմարավետ բանկի գործառնությունների տարածաշրջանում՝ 60-65 ԱՄՆ դոլար 1 բառելի դիմաց։

 

Հայաստանի և Բելառուսի ՀՆԱ - ի աճի վերաբերյալ ԵԱԶԲ-ի կանխատեսումները բարձրացվել են, համապատասխանաբար, մինչև 4,2 և 1,3 տոկոս: Ռուսաստանի տնտեսության առավել ակտիվ վերականգնումը, որը Հայաստանի եւ Բելառուսի առանցքային առեւտրային գործընկերն է, հզոր ազդակ է հաղորդել այդ երկրների արտահանմանը տարվա առաջին կեսին: Միևնույն ժամանակ, Բելառուսում սպասվում է տնտեսության դանդաղում երկրորդ կիսամյակում ՝ ԱՄՆ-ի, ԵՄ-ի և Մեծ Բրիտանիայի սահմանափակող միջոցառումնների ներդրման հետևանքով ։

 

ԵԱԶԲ-ն պահպանում է 2021 թվականին Ղազախստանի տնտեսության 4 տոկոսո աճի կանխատեսումը: Ղազախստանում տնտեսական ակտիվությունը կշարունակի պահպանել նավթի գների բարձր մակարդակը։ Դրա հետ մեկտեղ սահմանափակող միջոցների խստացված գործողությունը զգալիորեն կփոխհատուցի արտաքին կոնյունկտուրայի դրական ազդեցությունը։

 

ԵԱԶԲ - ի կանխատեսումները Ղրղզստանի եւ Տաջիկստանի տնտեսությունների 2021 թվականի աճի վերաբերյալ ՝ համապատասխանաբար 3,9 եւ 6,1 տոկոս: Ավելի արագ, քան մենք նախկինում կանխատեսել էինք, ռուսական տնտեսության վերականգնումը կարող է զգալի ազդեցություն չունենալ ընթացիկ տարում նրանց ՀՆԱ-ի աճի վրա ՝ անդրսահմանային աշխատանքային միգրացիայի սահմանափակումների պահպանման պայմաններում:

 

ԵԱԶԲ-ի վերլուծաբանները նշում են, որ բանկի անդամ երկրներում գնաճի հետագիծը, ընդհանուր առմամբ, համապատասխանում է նախորդ կանխատեսմանը: Տարածաշրջանում գների աճն այժմ, մեծ մասամբ, ներկրվող է. ազդում է հումքի թանկացումը եւ անցյալ տարի ազգային արժույթների թուլացման հետեւանքները։ Աշխարհում պահպանվող սահմանափակումների եւ պահանջարկի արագ ուժեղացման պայմաններում երկարացվում են մատակարարումների ժամկետները, նշվում է մատակարարների եւ բաղադրիչների ընտրության սահմանափակությունը: Պահանջարկի կողմից գների վրա Ճնշումը  տարածաշրջանի պետությունների մեծ մասում ձեռք է բերում ավելի կայուն բնույթ:

 

"Համաշխարհային տնտեսության արագ վերականգնումը, որը հրահրվում է զարգացած երկրներում վարկային եւ բյուջետային ներարկումներով, հանգեցնում է ակտիվների գների լայնածավալ աճի, - ընդգծել է ԵԱԶԲ-ի գլխավոր տնտեսագետ Եվգենի Վինոկուրովը: - Այստեղ ավելացվում են ժամանակավոր գործոններ ՝ արտադրական շղթաների խզումներ համավարակի պայմաններում, մատակարարների և բաղադրիչների ընտրության սահմանափակվածություն, մի շարք գյուղատնտեսական մշակաբույսերի առաջարկի նվազում: Որպես հետեւանք, մենք տեսնում ենք գնաճի գլոբալ աճ: 2010-ականներին գրեթե մոռացված գնաճի մակարդակի բարձրացումը ոչ միայն վերադարձավ ամբողջ աշխարհի Կենտրոնական բանկերի օրակարգ, այլև դարձավ դրամավարկային քաղաքականության համար ամենաբարդ մարտահրավերը ։ Կարծում եմ, որ բարձր գնաճի ռիսկերի գնահատման առանցքային հարցը հիմնարար եւ ժամանակային գործոնների հարաբերակցության հարցն է, որոնք հանգեցրել են դրա ցրմանը: Դեռևս այն կարծիքին ենք, որ գնաճային շատ գործոններ ժամանակավոր բնույթ են կրում և չեզոքացվում են համավարակի մարմանը և համաշխարհային տնտեսության վերականգնման ակտիվ փուլի ավարտին ։ Սակայն, միեւնույն ժամանակ, մենք տեսնում ենք գնաճի միջին տեմպերի բարձրացման հնարավորություն 2020-ականներին՝ անընդհատ հիմունքով: Միանգամայն իրատեսական է այն ենթադրությունը, որ գնաճը զարգացած երկրներում կլինի կայուն ավելի բարձր է, քան 2010-ականներին: Ոչ 0-2%, որոնց շուկան արդեն սովոր է 2010-ականներին, այլ,  հնարավոր է, 2-4%. Սա այն է, ինչ եղել է աշխարհում նորմ՝  մինչեւ համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամը: Նման մշտական գնաճային տեմպերը կառուցվածքային խնդիրներ չեն ներկայացնում համաշխարհային տնտեսության համար։ Բայց դրանք կպահանջեն ֆինանսական հատվածի եւ իրական հատվածների կառուցում":

 

ԵԱԶԲ - ի վերլուծաբանները կանխատեսում են գնաճի դանդաղում բանկի մասնակից պետություններում ՝ մայիսին միջին հաշվով 6,6 տոկոսից մինչեւ մինչեւ 5,6 տոկոս՝ 2021 թվականի վերջին: Դրան կնպաստի պահանջարկի կողմից գնաճային ճնշման թուլացումը և արտադրական շղթաների վերականգնումը։ Հայաստանում ԵԱԶԲ - ն տարեվերջին ակնկալում է 5,4 տոկոս գնաճ, Բելառուսում ՝ 8,7 տոկոս, Ղազախստանում ՝ 6,7 տոկոս, Ղրղզստանում ՝ 7,7 տոկոս, Ռուսաստանում՝  5%, Տաջիկստանում ' 7,4%: