Երեթշաբթի, 5 Հոկտեմբերի 2021 12:48

Արմինֆո.2021թ. հունվար-օգոստոսին Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունն աճել է տարեկան 4,9% - ով ՝ մեկ տարվա վաղեմության 6,4% անկումից հետո, սակայն առայժմ զիջում է նախաքովիդյան 7% աճին (2019թ. հունվար-օգոստոսին): Ս. թ. օգոստոսին  2020 թ. օգոստոսի համեմատ տնտեսական ակտիվությունը նույնպես հաղթահարել է նախորդ տարվա 9,8% անկումը՝ հասնելով 2,3% աճի, ինչը խիստ տարբերվում է նախաքովիդյան 7,6% աճից (2019թ. օգոսստոսին՝ 2018թ. օգոստոսի համեմատ)։ Ընդ որում, միայն 2021 թվականի օգոստոսին տնտեսական ակտիվության աճը հուլիսյան 7,5 տոկոսից դանդաղել է մինչեւ 2,1 տոկոս, ինչը դիտվել է նաեւ 2020թ. օգոստոսին՝

հուլիսյան 9,7%-ից մինչև 7,4% (2019թ. օգոստոսին նախաքովիդյան 7,2% աճի դիմաց):

 

Ըստ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի վերջնական տվյալների՝ 2021թ. հունվար-օգոստոսին տնտեսական ակտիվության աճը, հիմնականում, պայմանավորել են շինարարության ոլորտը՝ 7,3% - ով, առևտրի ոլորտը՝ 7,1% - ով, ծառայությունների ոլորտը՝ 5,3% - ով, արդյունաբերական հատվածը՝ 1% - ով, իսկ էներգահամալիրում արձանագրվել է 1,5% անկում: Վիճակագրական կոմիտեի հաշվետվություններում Ագրոհատվածի վերաբերյալ տվյալները 2019 թվականից սկսած հրապարակվում են միայն եռամսյակային պարբերականությամբ: Մեկ տարի առաջ՝ 2020թ. հունվար - օգոստոսին, աճը պահպանվել էր արդյունաբերական հատվածում եւ էներգահամալիրում, համապատասխանաբար, 1,9% և 0,9%, իսկ մնացած ոլորտներում արձանագրվել էր անկու. շինարարական հատվածում՝ 19,1%, առևտրի հատվածում՝ 11,5%, ծառայությունների ոլորտում՝ 10,8%։ Իսկ նախաքովիդյան շրջանում, 2019թ. հունվար-օգոստոսին տնտեսական ակտիվության աճը, հիմնականում, պահպանվում էր ծառայությունների ոլորտում՝ տարեկան 15,5%, իսկ փոքր-ինչ պակաս՝ արդյունաբերական հատվածում՝ 9,5% և առևտրի հատվածում՝ 9%, որոնց ֆոնին շինարարության ոլորտը ցույց էր տալիս 4,4% համեստ աճ, իսկ էներգահամալիրը 3,5% անկում էր ապրում։

 

Արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսը 2021թ. հունվար-օգոստոսին 2019 թվականի հունվար-օգոստոսի համեմատ աճել է 9,8% - ով, 2021 թվականի օգոստոսին 2020թ.օգոստոսի համեմատ աճել է 7,9% - ով, իսկ միայն 2021թ. օգոստոսին անկումը դանդաղել է՝ հուլիսյան 3,3% - ից մինչև 0,4%: Մեկ տարի առաջ ՝ 2020թ. հունվար-օգոստոսին 2019թ. նույն ժամանակահատվածի համեմատ արդյունաբերական արտադրանքի գների ինդեքսն աճել է 1,5%-ով, 2020թ. օգոստոսին 2019թ. օգոստոսի համեմատ՝ աճել է 4,4% - ով, ընդ որում, միայն 2020թ. օգոստոսին՝ հուլիսյան 1% - ից հասնելով 2%-ի։ Իսկ ամսական կտրվածքով (2021թ. օգոստոսին) տնտեսական ակտիվության աճին որոշիչ խթան է հաղորդել շինարարական հատվածը, որը արագացրել է տեմպերը հուլիսյան 12,1 տոկոսից մինչեւ 27,8 տոկոս։ Իսկ մնացած ոլորտները, բացառությամբ էներգահամալիրի, ցույց են տվել չնչին աճ. ծառայությունների ոլորտը՝ 1% (հուլիսյան 3,3% - ի եւ 2020թ. օգոստոսին 4,3% - ի աճի դիմաց), արդյունաբերական հատվածը՝ 0,6% (հուլիսյան լճացման եւ 2020թ. օգոստոսին 8,4% - ի աճի դիմաց), առեւտրի հատվածը՝ 0,2% (հուլիսյան 6,5% - ի եւ 2020թ. օգոստոսին 0,4% - ի աճի դիմաց)։ Իսկ արտադրված էլեկտրաէներգիայի ծավալը օգոստոսին կրճատվել է 8,8% - ով այն դեպքում, երբ նախորդ ամիս (հուլիս) և 2020թ. օգոստոսին արձանագրել է, համապատասխանաբար, 23,5% և 1,6% աճ։

 

Տարեկան կտրվածքով (2021թ. օգոստոս - 2020թ. օգոստոս) աճի դինամիկայի բարելավում է ցույց տվել ծառայությունների ոլորտը՝ 10,8% - ով, առեւտրի հատվածը՝ 5% - ով, եւ շինարարության ոլորտը՝ 2,3% - ով, իսկ էներգահամալիրում եւ արդյունաբերական հատվածում պահպանվել է անկումը՝ տեմպերի արագացմամբ, համապատասխանաբար, մինչեւ 12,2% եւ 5,2%: Մեկ տարի առաջ, 2020թ. օգոստոսին՝ 2019թ. օգոստոսի համեմատ այդ ոլորտներում արձանագրվել էր անկում, ընդ որում, ըստ տեմպերի առաջատար էին ծառայությունների ոլորտը՝ 19,3% և առևտրի ոլորտը՝ 14,8%, որոնց համեմատ մյուս ոլորտներն աչքի էին ընկել պակաս ծանրակշիռ անկմամբ.  էներգահամալիրը՝ 6,9%, շինարարական հատվածը՝ 5,3% և արդյունաբերական հատվածը՝ 1,2% ։

 

2021 թվականի հունվար-օգոստոս ամիսների վիճակագրական տվյալների համաձայն, բացարձակ մեծությամբ առաջատարի դիրքը պահպանում է առևտրի հատվածը՝ 2.1 տրլն դրամ ($4.03 մլրդ) ծավալով: Ծավալով երկրորդ տեղում արդյունաբերական հատվածն՝ 1.4 տրլն դրամ ($2.8 մլրդ), երրորդ տեղում ծառայությունների ոլորտն է՝ 1.2 տրլն դրամ ($2.3 մլրդ), իսկ չորրորդ տեղում է շինարարության հատվածը՝ 205.3 մլրդ դրամ ($399.2 մլն)։ Էլեկտրաէներգիայի արտադրության ծավալը 2021թ. հունվար-օգոստոսին կազմել է 5030.5 մլն կվտ/ժամ, որից միայն օգոստոսին' 576.4 մլն կվտ/ժամ:

 

Միևնույն ժամանակ, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2021թ. հունվար-օգոստոսին կազմել է 2.6 տրլն դրամ ($5 մլրդ)՝ տարեկան 12,7% աճով։ Դրա կառուցվածքում արտահանման ծավալներն աճել են ավելի տպավորիչ ՝ տարեկան 21.8% - ով մինչև 981.5 մլրդ դրամ ($1.9 մլրդ), քան ներմուծման ծավալները ՝ 7.7% - ով մինչև 1.6 տրլն դրամ (3.1 մլրդ դոլար): Միայն 2021թ. օգոստոսին արտաքին առևտրաշրջանառությունը կրճատվել է 4,7%-ով ներմուծման 8,2% անկման պատճառով՝ արտահանման 1,4% չնչին աճի դեպքում, ինչը դիտվել է նաև տարեկան դինամիկայում (2021թ.օգոստոսին ՝ 2020թ. օգոստոսի համեմատ), երբ արտաքին առևտրաշրջանառության 0,1% կրճատումը բխում էր ներմուծման ծավալների 7,3% կրճատումից  արտահանման 13,9% աճի դեպքում։ Մեկ տարի առաջ ՝ 2020թ.հունվար-օգոստոսին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության 10,2% անկումը  պայմանավորված էր ներմուծման  12,4% կրճատմամբ՝ արտահանման  6%  անկման դեպքում, միայն օգոստոսին արտաքին առևտրաշրջանառությունն աճել է 5,8% - ով ՝ ներմուծման 7,3% և արտահանման 3,4% աճի հաաշվին, իսկ 2019թ. օգոստոսի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 4% կրճատումը պայմանավորված էր արտահանման և ներմուծման գրեթե հավասար անկմամբ, համապատասխանաբար՝ 3,8%-ով և 4,1%-ով: Հատկանշական է, որ նախաքովիդային շրջանում, 2019թ. հունվար-օգոստոս ամիսներին Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը զգալի համեստ աճ է գրանցել՝ արտահանման և ներմուծման ծավալների զուսպ աճի պատճառով, համապատասխանաբար՝ 4,6% և 0,7% - ով, միայն օգոստոսին արտաքին առևտրաշրջանառությունը 1,6% անկում է արձանագրել ներմուծման  2,8% անկման հաշվին՝ արտահանման 0,6% թույլ աճի դեպքում, իսկ 2018թ. օգոստոսի համեմատ արտաքին առևտրաշրջանառության 2,5% աճը պայմանավորված էր արտահանման 13,5% աճով՝ ներմուծման 2,8% անկման դեպքում:

 

Դրամի միջին հաշվարկային փոխարժեքը 2021 թվականի օգոստոսին կազմել է 491.73 դրամ/1դոլար, իսկ 2021 թվականի հունվար-օգոստոսին՝ 514.38 դրամ/1դոլար՝ 2020թ. օգոստոսի 485.49 դրամ/1դոլարի եւ 2020թ. հունվար-օգոստոսի 483.90 դրամ/1դոլարի դիմաց: