Արմինֆո. Հայաստանում աճել է տնտեսության աբսորբացիոն կարողությունը։ Այդ մասին մայիսի 3-ին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը՝ վկայակոչելով բանկային վարկային մասնագետների գնահատականը։ Նա պարզաբանել է, որ հայկական բանկերում, դատելով չորրորդ եռամսյակում վարկավորման պայմանների մեղմացումից, որոշ չափով աճել է ռիսկի ախորժակը, իսկ դա, իր հերթին, ենթադրում է վարկավորման աճի տեմպերի արագացում հետագա եռամսյակներում:
Գալստյանը նշել է, որ վարկային մասնագետների եւ բանկերի մենեջմենթի գնահատականներով՝ ստեղծվել է մի իրավիճակ, երբ հնարավոր է դարձել, ի տարբերություն նախորդ ժամանակաշրջանների, տրամադրել ավելի ռիսկային վարկեր, այլ կերպ ասած, աճել է տնտեսության աբսորբացիոն ունակությունը: "Բանկերը տնօրինում են իրացվելի միջոցների, որոնք կարող են ուղղվել վարկավորմանը։ Ավելին, 2022 թվականի սկզբից մինչ օրս արդեն արձանագրվում է վարկային պորտֆելի ամսական գրեթե 1% աճ՝ ինչպես բիզնես վարկերի, այնպես էլ սպառողական վարկերի գծով, իսկ ագրովարկերի գծով ՝ 3,34% հունվար-մարտ ամիսներին: Առավել բարձր աճ է գրանցվել հիփոթեքային վարկերի գծով, ինչպես եւ մեկ տարի առաջ", - հաղորդել Է Գալստյանը։
Խոսելով 2021 թվականի մասին՝ Գալստյանն ընդգծել է, որ հաջողությամբ հաղթահարելով 2020 թվականի ցնցումների բացասական ազդեցությունը, Հայաստանի բանկային համակարգում 2021 թվականի երկրորդ կեսից սկսած բոլոր ոլորտների վարկավորման գծով աճ է գրանցվել: Մասնավորապես, նրա խոսքով, ֆինանսական ցիկլի ինդեքսը, որն արտացոլում է ֆինանսական շուկայի աճի եւ վարկավորման ակտիվության դինամիկան, տարվա երկրորդ կեսից մտել է վերականգնողական աճի փուլ: Դրա վրա, ինչպես նշել է Գալստյանը, էապես ազդել է հիփոթեքային վարկավորման շուկայի զարգացումը, որի աճը տարվա արդյունքներով հասել է 36 տոկոսի: «Անշարժ գույքի գները և հիփոթեքային վարկերը ցույց են տվել նմանատիպ դրական աճի միտումներ: Այս պայմաններում աճում է հիփոթեքային շուկայի գերտաքացման հավանականությունը", - ընդգծել է նա։
Մարտին նաեւ Գալստյանը հիշեցրել է, որ ԿԲ խորհուրդը մեկ տարվա ընթացքում կապիտալի հակացիկլիկ բուֆերը պահպանել է զրոյական մակարդակում, եւ ներդրել է LTV (loan-to-value, վարկ/գրավի արժեք) նորմատիվները, որոնք լայնորեն կիրառվում են միջազգային պրակտիկայում: Այդ կապակցությամբ նա նշել է, որ հաշվի առնելով արտարժույթով հիփոթեքային վարկերի ռիսկերի առանձնահատկությունները, վերջիններիս համար սահմանվել է LTV-ի ավելի կոշտ մակարդակ ։
"2021 թվականին բարելավվել է ինչպես վարկային պորտֆելի որակը, այնպես էլ ռիսկերի աբսորբացման ունակությունը։ Զգալիորեն նվազել է ժամկետանց վարկերի մասնաբաժինը, ինչին նպաստել է նաև բանկերի ավելի պահպանողական մոտեցումը", - ասել է նա։
Անդրադառնալով բիզնես-վարկավորման կրճատմանը (5% - ով)՝ ԿԲ ղեկավարն ընդգծել է, որ տնտեսական իրավիճակի հետ կապված դիտվել է վարկային ապրանքների թույլ պահանջարկ հաճախորդների շրջանում: Կորպորատիվ պորտֆելի ծավալների նվազման վրա ազդել է նաեւ բանկերի կողմից պահանջների խստացումը: