Հինգշաբթի, 14 Հուլիսի 2022 16:45

Արմինֆո. Հաշվի առնելով II եռամսյակի՝ սպասվածից զգալիորեն ավելի ուժեղ ցուցանիշը, եւ III եռամսյակում դիտարկվող ակտիվության պահպանման պայմաններում Հայաստանի տնտեսական աճն ընթացիկ տարում կգերազանցի ԵԱԶԲ-ի հիմնական կանխատեսումը:

Այդ մասին ասվում է Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) վերլուծական աշխատանքի տնօրինության երկրների վերլուծության կենտրոնի վերլուծական խմբի հերթական "Մակրոտնտեսական ամփոփագրում": Նշենք, որ մայիսին բանկը Հայաստանի համար կանխատեսել էր 2022 թվականին ՀՆԱ-ի աճի դանդաղում մինչեւ 1 տոկոս՝ 2023 թվին մինչեւ 3,5 տոկոս արագացմամբ:

 

Ինչպես հաղորդվում է փաստաթղթում, Հայաստանի տնտեսությանն աջակցություն են ցուցաբերում ծառայությունների, առեւտրի, շինարարության եւ, ավելի պակաս չափով, արդյունաբերության հատվածները: Առեւտրի եւ ծառայությունների հատվածների աճը բացատրվում է ակտիվ զբոսաշրջային սեզոնով եւ Ռուսաստանի քաղաքացիների կողմից պահանջարկի ընդլայնմամբ: Դա երեւում է սպառողական եւ ֆինանսական հատվածներում: Արդյունաբերությանն աջակցել են մշակվող ճյուղերը, իսկ շինարարության ծավալներն ավելացել են ոլորտի վարկավորման ուժեղացման և հիփոթեքային վարկավորման կայուն աճի ֆոնին։

 

Ֆինանսական եւ ապահովագրական գործունեության, տեղեկատվության եւ կապի, տրանսպորտի, բնակության եւ սննդի կազմակերպման ոլորտների ընդլայնումը, վերլուծաբանների կարծիքով, կապված է պահանջարկի ուժեղացման հետ՝ ոչ ռեզիդենտների թվի ավելացման, միջազգային կապիտալի եւ աշխատանքային ռեսուրսների ներհոսքի ավելացման, ինչպես նաեւ դրամական փոխանցումներով ներքին պահանջարկի աջակցության ֆոնին: Ակնկալվում է, որ նշված գործոնների ազդեցությունը պահանջարկի վրա կպահպանվի ընթացիկ տարվա III եռամսյակում:

 

Վերամշակող արդյունաբերության աճը բացատրվում է ինչպես երկրի ներսում պահանջարկի ընդլայնմամբ, այնպես էլ արտասահմանյան մատակարարումներով։ Հանքարդյունաբերության ոլորտի բացասական դինամիկան պահպանվում է. հունվար-մայիսին անկումը կազմել է 12,1 տոկոս ' Թեղուտի հանքավայրի աշխատանքների կասեցման ֆոնին:

 

Մինչդեռ, շինարարության հատվածի կայուն դինամիկան շարունակում է աջակցել Հայաստանի տնտեսությանը։ Շինարարական աշխատանքների ծավալները մայիսին աճել են 18,1 տոկոսով (հունվար-մայիսին ՝ 11,4 տոկոսով)։ Արագացմանը նպաստել է կազմակերպությունների հաշվին ֆինանսավորվող շինարարությունը։ Աշխատանքները կենտրոնացված են անշարժ գույքին առնչվող ոլորտներում՝ հիփոթեքի եւ շինարարության վարկերի աճի բարձր տեմպերի ֆոնին (մայիսի դրությամբ, համապատասխանաբար, 32% գ/գ եւ 20% գ/գ):

 

Դոլարի եւ եվրոյի նկատմամբ հայկական դրամի արժեւորման միտումը պահպանվել է մայիս-հունիսին։ Հունիսի վերջին դրամը դոլարի եւ եվրոյի նկատմամբ արժեւորվել է, համապատասխանաբար, 17,9% գ/գ-ով եւ 28,2% գ/գ-ով եւ արժեզրկվել է ռուսական ռուբլու նկատմամբ 14,3% գ/գ-ով: Դրամի արժեւորմանը նպաստել է ինչպես առաջարկի ավելացումը, այնպես էլ արտարժույթի շուկայում արտարժույթի նկատմամբ պահանջարկի նվազումը, ինչպես նաեւ հայկական դրամի նկատմամբ պահանջարկի բարձրացումը: Դրա վրա ազդել է Ռուսաստանի հետ առևտրային գործառնություններում ռուբլու նշանակության մեծացումը և մեծ թվով օտարերկրյա զբոսաշրջիկները, որոնք ազգային արժույթի նկատմամբ պահանջարկ են ձևավորել։

 

Դրամական փոխանցումների ներհոսքն, իր հերթին, լրացուցիչ ընդլայնել է սպառողական պահանջարկը և, հետևաբար, պահանջարկը հայկական դրամի նկատմամբ: Դրամի արժեւորումը արտարժույթի ծավալների զգալի ներհոսքի ֆոնին կարող է բացասաբար անդրադառնալ արտահանողների եկամուտների վրա՝ կարճաժամկետ շրջանում, նվազեցնել գնային մրցունակությունը, սահմանափակել արտահանման աճը:

 

Հայաստանում գնաճը հունիսին արագացել է մինչև 10,3% գ/գ՝ մեկ ամիս առաջ 9,0%-ից հետո։ Հունիսին սպառողական գների դինամիկան որոշվել է սննդամթերքի (հիմնականում, հացահատիկային մթերքների եւ բանջարեղենի), ծառայությունների (տրանսպորտի եւ հանգստի կազմակերպման) եւ ոչ պարենային ապրանքների (վառելիքաքսուքային նյութերի) թանկացմամբ:

 

Մայիս-հունիս ամիսներին ծառայությունների արժեքի բարձրացումը, հիմնականում, պայմանավորված է ոչ ռեզիդենտների կողմից պահանջարկի ավելացմամբ եւ այդ առնչությամբ ծառայությունների արտահանման ուժեղացմամբ: Ներկրվող ապրանքների գների աճի համար զսպող գործոն է եղել ընթացիկ տարվա մայիս - հունիս ամիսներին դրամի փոխարժեքի ամրապնդումը։

 

Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկը հունիսի 15-ի նիստում վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը պահպանել է 9.25%-ի մակարդակում: Դրամի արժեւորումը ծառայությունների արտահանման զգալի աճի և ֆինանսական միջոցների ներհոսքի ֆոնին զսպում է գնաճը՝ կարգավորողին թույլ տալով չփոխել տոկոսադրույքի մակարդակը։

 

Դրա հետ մեկտեղ, պահպանվում է գների վրա արտաքին ճնշումը, լրացուցիչ գնաճամետ ազդեցություն է գործում ոչ ռեզիդենտների կողմից սպառողական պահանջարկի ընդլայնումը։