ԿԲ նախագահ. Հայաստանի բանկային համակարգի շահույթի 90 տոկոսը ձեւավորվում է, հիմնականում, ոչ ռեզիդենտների կողմից օգտագործվող հարակից ծառայությունների հաշվին

Արմինֆո.: Հայաստանի բանկային համակարգի շահույթի 90% - ը ձևավորվում է ոչ թե վարկավորման եկամուտների և ավանդների ծախսերի տարբերության, այլ հարակից ծառայություններից ստացված եկամուտների հաշվին, որոնց սպառողների 90% - ը ոչ ռեզիդենտներ են: Այդ մասին հայտարարել է ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը՝ խորհրդարանական լսումների ժամանակ ՀՀ 2023թ.  պետական բյուջեի նախագիծը ներկայացնելիս։

Նա ընդգծել է, որ Հայաստանի բանկերի կողմից կապիտալին առնչվող լիովին ազատ եւ բաց գործարքների անցկացման պայմաններում, որոշ երկրներում սահմանափակումների գործողության ֆոնին, հավանականություն կա բախվելու այնպիսի իրավիճակի, երբ Հայաստանի բանկային համակարգը կամ կսպասարկի այդ երկրների տնտեսությունը, կամ կդառնա նրանց կցորդը, ինչը խիստ անցանկալի է:

ԿԲ նախագահն ընդգծել է, որ, հաշվի առնելով արտարժույթի հասանելիությանն առնչվող խնդիրները, վերջինիս կանխիկացման դեպքում ՀՀ բանկերում գործում են միջնորդավճարներ: Նա պարզաբանել է, որ այս պահին ԱՄՆ իշխանությունները վարում են քաղաքականություն, որն, ըստ էության, սահմանափակում է իրենց արժույթի կանխիկ շրջանառությունն աշխարհում, այդ թվում՝ Հայաստանում։ Գալստյանը նկատել է, որ այդ ծառայություններն աստիճանաբար թանկանում են։ Եթե նախկինում ՀՀ բանկերը միջազգային գործընկերներից կարող էին կանխիկ արտարժույթ ստանալ 0,1-0,2% տոկոսադրույքով, ապա այժմ սահմանափակումների արդյունքում ավելացել է միջնորդավճարը, եւ խստացվել են տրամադրման պայմանները։ Այդ առնչությամբ նա ընդգծել է. "Ուստի որդեգրած անկանխիկ գործառնությունների գիծը շատ ճիշտ է, եւ մենք պետք է պահպանենք դա":

Հիշեցնենք, որ 2022 թվականի ամռանը ՀՀ ԿԲ-ն Հայաստանի բանկերից դոլարի կանխիկացման համար սահմանել է 3% միջնորդավճար՝ ֆինանսական շուկան կայունացնելու և հանրապետությունից արտարժույթի զանգվածային արտահոսքը կանխելու նպատակով:

Բացի այդ, 2022 թվականի հուլիսի 1-ից ուժի մեջ են մտել "Անկանխիկ հաշվարկների մասին" ՀՀ օրենքում և հարակից օրենքներում Կենտրոնական բանկի կողմից մշակված փոփոխությունները և լրացումները, որոնց համաձայն այդ պահից սկսած հանրապետությունում սկսել է գործել կանխիկով վճարումների առավելագույն չափերի սահմանափակում. 300 հազար դրամը գերազանցող բոլոր գործարքները պետք է կատարվեն բացառապես անկանխիկ եղանակով: Մասնավորապես, Երևանում օրենքն ուժի մեջ է մտել 2022 թվականի հուլիսի 1-ից, մարզային կենտրոններում գործելու է մեկ տարի անց, և ողջ կարգավորումներն ամբողջ հանրապետությունում կտարածվեն 2 տարի հետո։ Անկանխիկ վճարումների խթանումը տնտեսության և կառավարման համակարգի թվայնացման պետական քաղաքականության կարևոր բաղադրիչն է։