Չորեքշաբթի, 16 Նոյեմբերի 2022 18:27

Արմինֆո. Զինծառայողների կամավոր ատեստավորման արդյունքում զինծառայողների աշխատավարձն առնվազն կկրկնապատկվի, իսկ մի շարք դեպքերում, նույնիսկ, կեռապատկվի: Այդ մասին նոյեմբերի 16-ին Ազգային ժողովում հայտարարել է ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը՝ 2023թ. պետական բյուջեի նախագծի քննարկման ժամանակ:

 

Փաշինյանը ուշադրություն է հրավիրել հաջորդ տարի պաշտպանական ծախսերի զգալի ավելացման վրա ։ Նրա ասելով, 2023 թվականի պետբյուջեի նախագծով պաշտպանական ոլորտի ծախսերը նախատեսված են 509 մլրդ դրամի մակարդակում։ Աճը 2018 թ. համեմատ կկազմի 113 տոկոս, իսկ այս տարվա ցուցանիշի համեմատ՝ 47 տոկոս։ Ավելի վաղ խորհրդարանում ՀՀ ֆինանսների նախարար Տիգրան Խաչատրյանը նշել էր, որ ՀՀ պաշտպանության ոլորտի ծախսերը, համաձայն 2023թ. պետբյուջեի նախագծի, կկազմեն 506 մլրդ դրամ ։ Սա 35% - ով կգերազանցի 2022 թվականի ճշգրտված բյուջեի համանման ցուցանիշը՝ հասնելով ՀՆԱ-ի 5% - ի։

 

Ինչպես նշել է վարչապետը, այդ թվերի հետևում ոչ պակաս կարևոր բովանդակություն կա։ "Դրանով իսկ մենք անցնում ենք պրոոֆեսիոնալ բանակի", - ասել է նա՝ հիշեցնելով զինվորական կրթության ոլորտում բարեփոխումների մասին: Մասնավորապես, ռազմական բուհերի շրջանավարտները նշանակվելուց հետո բնակարան կստանան։ Այն կլինի նրանց սեփականությունը, իսկ օտարման հնարավորություն ի հայտ կգա պայմանագրի ժամկետի ավարտից հետո։

 

Անդրադառնալով պետական բյուջեի հարկային եկամուտներին՝ վարչապետը նշել է, որ դրանք 2023 թվականին նախատեսված են 2 տրլն 204 մլրդ դրամի մակարդակում, ինչը 2018 թվականի ցուցանիշից ավելի է 946 մլրդ դրամով կամ 75,1 տոկոսով։ "4,5 տարին լրանալուց հետո պատերազմի եւ համավարակի միջով անցած կառավարությունն առաջարկում է բյուջե, որը 75 տոկոսով գերազանցում է բյուջեն (2018-ի համար)", - ուշադրություն է հրավիրել Փաշինյանը:

 

Կառավարության ղեկավարը հայտարարել է նաև սոցիալական ոլորտում ծախսերի ավելացման մասին. այս ուղղությամբ հատկացումները 2018 թվականի համեմատ կավելանան 56% - ով ։ Նա հիշեցրել է, որ ս.թ. սեպտեմբերին թոշակներն ավելացել են (3 հազար դրամով-խմբ.), բացի այդ, երկրի իշխանությունները 10 տոկոս հետվճարի համակարգ են ներդրել կենսաթոշակառուների եւ նպաստառուների անկանխիկ գնումների համար: Դա հավելյալ 5 հազար դրամ է։ Կենսաթոշակների հերթական բարձրացումը նախատեսվում է 2023 թվականի հուլիսին, նշել է նա։

 

Առողջապահության նախարարության բյուջեն հաջորդ տարի 2018 թվականի համեմատ,կաճի 87% - ով ։ "Պոլիկլինիկաների և գյուղական բժշկական ամբուլատորիաների բուժաշխատողների աշխատավարձը կավելանա 40 000 դրամով կամ 20-23% - ով", - ասել է Փաշինյանը: Նա նաև հիշեցրել է, որ 2023 թվականի հունվարի 1-ից միայն սերտիֆիկացված բուժաշխատողները կկարողանան աշխատել Հայաստանի առողջապահության ոլորտում։

 

2023թ. կրթության և գիտության ոլորտի հատկացումները 2018թ. համեմատ կավելանան 75% - ով ։ Մասնավորապես, 2023 թվականին Հայաստանի գիտության ֆինանսավորումը 2018թ. համեմատ կավելանա 154 տոկոսով։ 2018 թվականին հատկացված 14,2 մլրդ դրամի փոխարեն 2023 թվականին գիտության ֆինանսավորումը կկազմի 36,2 մլրդ դրամ ՝ աճը կկազմի ավելի քան 2,5 անգամ։ Նա հիշեցրել է ուսուցիչների աշխատավարձը բարձրացնելու համար կամավոր ատեստավորում անցնելու անհրաժեշտության մասին ՝ ընդհուպ մինչեւ 400 հազար դրամ։

 

Ինչպես նշել է վարչապետը, մինչև ս.թ. վերջը Հայաստանում շահագործման կհանձնվի 24 դպրոց և 53 մանկապարտեզ, հաջորդ տարվա վերջին ՝ 64 դպրոց և 141 մանկապարտեզ ։ 2023 թվականին կսկսվի 85 դպրոցների և 130 մանկապարտեզների շինարարությունը, վերանորոգումը կամ հիմնանորոգումը ։ Ընդհանուր առմամբ, ըստ կառավարության ծրագրի, մինչև 2026 թվականը երկրում կկառուցվի 300 նոր դպրոց և 500 մանկապարտեզ ։

 

Հաջորդ տարի սպորտի ոլորտի ֆինանսավորումը կավելանա 69% - ով ՝ հասնելով 5 մլրդ դրամի ։ 2018թ. համեմատ աճը կկազմի 163 տոկոս։

 

Նիկոլ Փաշինյանն անդրադարձել է նաև ՀՀ գյուղատնտեսության նախարարության լուծարման պատճառով գործող իշխանություններին ուղղված քննադատությանը (ներկայումս Գյուղատնտեսության նախարարությունը Էկոնոմիկայի նախարարության կազմում է - խմբ.): Նա նշել է, որ 2023 թվականին ոլորտի ֆինանսավորումը 2018թ. համեմատ, (հենց 2018-ի մայիսին տեղի ունեցավ "թավշյա հեղափոխությունը" և Փաշինյանն ընտրվեց վարչապետ), կաճի 300 տոկոսով՝ մինչչեւ 38 մլրդ դրամ։

 

Ավելի վաղ ԱրմԻնֆո-ն, վկայակոչելով գալիք տարվա պետական բյուջեի նախագծի բյուջետային ուղերձը, հաղորդել էր, որ Հայաստանի 2023 թվականի պետբյուջեի ծախսային մասը, ընթացիկ տարվա հաստատված ցուցանիշի համեմատ, կավելանա մոտ 406,1 մլրդ դրամով՝ մինչեւ  2,590.1 մլրդ դրամ (ՀՆԱ-ի 27,8% - ը), աայս տարվա արդյունքներով սպասվող 2,246.7 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 27,1% - ը) եւ 2021 թվականի փաստացի 2,004.3 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 28,7% - ը) դիմաց: Ծախսերի ընդհանուր ծավալի 78,9% - ը կամ 2,042.5 մլրդ դրամը բաժին է ընկնում ընթացիկ ծախսերին (ՀՆԱ-ի 21,9%-ը) ՝ 2022-ի վերջին սպասվող 1,857.0 մլրդ դրամի(ՀՆԱ-ի 22,4% - ը) եւ 2021-ի 1,788.0 մլրդ դրամի (ՀՆԱ-ի 25,6% - ը) փոխարեն։

 

Պետական գանձարանի եկամուտները կհասնեն 2,301. 3 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 24,7% - ի՝ 2022թ. Արդյունքներով սպասվող 2,042. 5 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 24,6%-ի և 2021թ. Փաստացի 1,683.8 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 24,1%-ի դիմաց։ Դեֆիցիտը կկազմի ՀՆԱ-ի ընդամենը 3,1 տոկոսը կամ 288,9 մլրդ դրամ ՝ ս.թ. 204,2 մլրդ դրամի դիմաց (ՀՆԱ - ի 2,5% - ը) և 2021թ. 320,5 մլրդ դրամի կամ ՀՆԱ-ի 4,6%-ի դիմաց:

 

2023 թվականին պետական բյուջեի բոլոր ծախսերի 40,3% - ը ՝ 1,046.018.5 մլն դրամ, նախատեսվում է ուղղել սոցիալական ոլորտի ֆինանսավորմանը ՝ հաստատված 929,603.0 մլն դրամի և 42,6% - ի և 2021 թվականի փաստացի 960,012.6 մլն դրամի դիմաց ։ Մասնավորապես, Հայաստանի պետական բյուջեի ծախսերը բնակչության սոցիալական պաշտպանության համար 2023 թվականին կավելանան մոտ 166 մլն դոլարով (դոլարի նկատմամբ հայկական դրամի հաշվարկային փոխարժեքը 404.74 դրամ/1դոլար է)։

 

Կրթության ոլորտի հատկացումները կավելանան մոտ 19 մլրդ դրամով ՝ մինչև 212,1 մլրդ դրամ (ծախսերի 8,8% - ը)՝ ս.թ. , 193 մլրդ դրամից, 149,1 մլրդ դրամ ՝ 2021-ի համար։

 

Առողջապահության ոլորտի ֆինանսավորումը կավելանա 26,7 մլրդ դրամով՝ մինչեւ 149,1 մլրդ դրամ (ծախսերի 5,8% - ը) ՝ 2022 թվականի 122,4 մլրդ դրամի (ծաաախսերի 5,6%) և 2021 թվականի 160,5 մլրդ դրամի (8%) փոխարեն։

 

Հանգիստը, մշակույթն ու կրոնը կստանան 36,2 մլրդ դրամի հատկացումներ՝ 2022 թվականի 32, 7 մլրդ դրամի և 2021 թվականի 30,4 մլրդ դրամի դիմաց։