Արմինֆո. Ներդրումների ներկայիս որակի և մակարդակի պայմաններում տնտեսության ներուժի աճի մասին խոսելու հարկ չկա։ Հանրային հեռուստատեսությամբ հեռարձակված հարցազրույցում նման կարծիք է հայտնել ֆինանսների նախկին նախարար Վարդան Արամյանը։
Նա պարզաբանել է, որ տնտեսության արդիականացումն իրականացվում է բարեփոխումների եւ ներդրումների միջոցով։ Խոսելով վերջիններիս մասին ՝ Արամյանը նշել է, որ 2022 թվականի արդյունքներով ներդրումների իրական աճը կազմել է 5%, իսկ վերջին 4 տարվա կտրվածքով (չհաշված 2022 թիվը) ներդրումների ծավալն աճել է ընդամենը 3,5% - ով ։ Նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքին, որ ներդրումների կառուցվածքում առյուծի բաժինը պատկանում է բնակարանաշինությանը։
Նախկին նախարարը հայտարարել է, որ Հայաստանի տնտեսության ներուժը գնահատվում է 4-5 տոկոս։ Ընդ որում, նա նշել է, որ տնտեսական ակտիվության 14,4 տոկոս աճին նպաստել է 3 գործոն՝ ռուս - ուկրաինական հակամարտության պատճառով ՌԴ-ից ֆիզիկական անձանց փոխանցումների զգալի աճը, ռելոկացիան եւ վերաարտահանումը։
Այդ առնչությամբ Արամյանը նշել է, որ արտահանման աճը գրանցվել է շուրջ 70 տոկոսի մակարդակում, ինչն աննախադեպ բարձր ցուցանիշ է։ "Բայց պետք է հասկանալ, թե արդյոք մենք ունենք այդպիսի ներուժ։ Ի՞նչ ենք մենք արտահանում: Բերեմ մի քանի կառուցվածքային ցուցանիշ։ Էապես աճել է մեքենաների և սարքավորումների արտահանումը։ Բայց միթե՞ մենք այդքան շատ ենք արտադրում։ Ոչ, Իհարկե: Հարց է ծագում. ի՞նչ ենք արտահանում",- նշել է նա։ Այդ համատեքստում Հայաստանի նախկին գլխավոր գանձապետը հիշեցրել է նաև, որ Ռուսաստանը որոշում է կայացրել պահպանել ԵԱՏՄ շրջանակներում զուգահեռ արտահանման մեխանիզմը՝ Արևմուտքի կողմից ՌԴ որոշ ապրանքատեսակների մատակարարման պատժամիջոցային սահմանափակումների պատճառով։
"Տնտեսական աճը լավ է։ Բայց պետք է հասկանալ հետևյալը, որ քանի դեռ արևը շողում է, պետք է վերանորոգել տանիքները և տեղադրել պատուհանները, քանի որ արևը մշտական չէ", - ակնարկել է նա։
Նշենք, որ ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով՝ 2022 թվականի հունվար-նոյեմբեր ամիսներին Հայաստանում տնտեսական ակտիվությունն աճել է տարեկան 14,4% - ով, միայն նոյեմբեր ամսվա 4% անկման դեպքում։ Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառության ծավալը 11 ամսում կազմել է 12.5 մլրդ դոլար' տարեկան 67.8% աճով՝ և արտահանման, եւ ներմուծման, համապատասխանաբար, 75.2% և 63.6%, մինչև 4.7 մլրդ դոլար և 7.7 միլիարդ դոլար աճի հաշվին:
Ըստ ՀՀ ԿԲ տվյալների՝ ֆիզիկական անձանց փոխանցումների զուտ ներհոսքը 2022թ. հունվար-նոյեմբերին աճել է 2,8 անգամ, հասնելով 2,3 մլրդ դոլարի, մինչդեռ, մեկ տարի առաջ աճն ավելի համեստ էր (58,5%) ։ Մասնավորապես, փոխանցումների ներհոսքն աճել է 2,4 անգամ, մինչեւ 4,6 մլրդ դոլար, ինչը նոր ռեկորդային մակարդակ է, որը, հիմնականում, ապահովվել է ՌԴ - ից ստացվող դրամական փոխանցումների 4,1 անգամ, մինչեւ 3,2 մլրդ դոլար զգալի ավելացման հաշվին: Արդյունքում ՝ ՌԴ մասնաբաժինը ներհոսքում մեկ տարի առաջվա 41,2% - ից հասել է 69% -ի:
Հայաստանի փորձագետներն ու ֆինանսական իշխանությունները դա կապում են Ռուսաստանից հսկայական թվով ռելոկանտների ներհոսքի հետ, որոնց մեծ մասն այստեղ է տեղափոխվել իրենց կապիտալի տեղաշարժի հետ միասին, ընդ որում, առաջին ալիքը եղել է ռուս-ուկրաինական պատերազմի պատճառով աննախադեպ հակառուսական պատժամիջոցների ֆոնին, իսկ ավելի ուշ հաջորդել է վերաբնակների նոր հոսք՝ ՌԴ - ում հայտարարված մասնակի մոբիլիզացիայի պատճառով։
Նշենք, որ ըստ վերջին գնահատականների, 2022 թվականի մարտի սկզբից Հայաստան է տեղափոխվել շուրջ 120 հազար օտարերկրյա քաղաքացի (ռելոկանտներ), որոնց գերակշիռ մասը ՌԴ քաղաքացիներ են։