Արմինֆո. Հայաստանի բանկային հատվածի մակրոպրուդենցիալ սթրես-թեստավորման արդյունքները վկայում են այն մասին, որ նույնիսկ բացասական սցենարի դեպքում համակարգը կարող է կլանել հնարավոր վնասները ՝ պահպանելով ֆինանսական միջնորդության անխափանությունը: Այդ մասին մայիսի 2-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը։
Նա այս առումով ընդգծել է, որ բանկային համակարգը բնութագրվում է կապիտալի և իրացվելիության բավականին բարձր բուֆերային պահուստներով ։ "Եվ, այնուամենայնիվ, ԿԲ գնահատականներով, պահպանվող աշխարհաքաղաքական անորոշության պայմաններում համակարգային (ցիկլային) ռիսկերի նյութականացման հավանականությունը շարունակում է բարձր մնալ ։ Նման իրավիճակում կարգավորիչը կարևորում է բանկերի կողմից հավասարակշռված մոտեցման կիրառումը ակտիվների և պարտավորությունների հավասարակշռության ապահովման, կապիտալի համարժեքության, ռիսկերի կառավարման և շահաբաժինների վճարման նկատմամբ", - ասել է Գալստյանը, նկատելով, որ ԿԲ-ն փորձում վարել այնպիսի պրուդենցիալ քաղաքականություն, որն իր բնույթով հակացիկլիկ է։ Այլ կերպ ասած՝ ուղղված է բանկերի կողմից լավ ժամանակ վաստակած շահույթի մի մասի պահպանմանը, որպեսզի գործընթացների հնարավոր բացասական զարգացման դեպքում պատշաճ կերպով արձագանքեն եւ ֆինանսական համակարգը զերծ պահեն լրացուցիչ ռիսկերից, պարզաբանել է ԿԲ ղեկավարը:
Նա հիշեցրել է, որ 2023 թվականի մայիսից նորմատիվային հավելավճարը ՝ կապիտալի հակացիկլիկ բուֆերը, բանկերի համար բարձրացվել է մինչեւ ռիսկով կշռված ակտիվների 1% - ը, իսկ երեք ամիս անց ՝ օգոստոսից կհաջորդի մինչեւ 1,5% աճ։ Դրամային արտահայտությամբ սա նշանակում է կապիտալի հավելավճար մայիսից ՝ 60 մլրդ դրամ, իսկ օգոստոսից ՝ ևս 30 մլրդ դրամ, այսինքն, ընդհանուր առմամբ, 1,5% հավելավճարը ենթադրում է լրացուցիչ 90 մլրդ դրամ։
Նշենք, որ ի սկզբանե կապիտալի հակացիկլիկ բուֆեր սահմանելու մասին որոշումը Կենտրոնական բանկն ընդունել էր 2020թ. հուլիսի 31 - ին ՝ սահմանելով ռիսկով կշռված ակտիվների 0% - ի մակարդակում ՝ նույն տարվա օգոստոսից ուժի մեջ մտնելով ։ Այդ ժամանակից ի վեր ԿՀԲ-ի նշաձողը ավելի քան 2 տարի պահվել է զրոյական մակարդակում, սակայն 2022 թվականի հոկտեմբերին հաջորդել է հավելավճարի պլանավորված բարձրացման որոշումը ։ Հակացիկլիկ հավելավճարը անհրաժեշտ է բանկի կորուստները ծածկելու համար՝ բանկային հատվածում համակարգային ռիսկի սահմանային արժեքներ առաջանալու դեպքում: