Էկոնոմիկայի նախարարություն եւ ԿԲ. 2023 թվականին արտահանման և ներմուծման ծավալների նվազում չի ակնկալվում

Արմինֆո. ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարությունը 2023 թվականին արտահանման և ներմուծման ծավալների նվազում չի ակնկալում՝ վերաարտահանման գործարքների հնարավոր կրճատման պատճառով։  Այդ մասին հաղորդել է Հայաստանի էկոնոմիկայի փոխնախարար Ռաֆայել Գևորգյանը ՎԶԵԲ-ի (Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկ) և Մեծ Բրիտանիայի Լավ կառավարման հիմնադրամի (Good Governance Fund) աջակցությամբ պատրաստված "Հայաստանի արտահանման ներուժի բացահայտումը և արտահանման խթանման մեխանիզմների մշակումը" հետազոտության շնորհանդեսին նվիրված միջոցառման հարթակներում՝  պատասխանելով ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հարցին:

Փոխնախարարը, մասնավորապես, նշել է, որ տարվա արդյունքներով հնարավոր է աճի տեմպերի դանդաղում, սակայն մատակարարումների ծավալների նվազում չի ակնկալվում: Այդ առնչությամբ Գեւորգյանն ընդգծել է, որ նման կանխատեսումները պայմանավորված են արտահանման եւ ներմուծման արդեն իսկ առկա տվյալներով (ոչ լիարժեք 6 ամսվա ընթացքում), որտեղ դիտվում է մատակարարումների նկատելի աճ:

Բացի այդ, փոխնախարարն ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ վերաարտահանման մեջ մտնում են այն ապրանքները, որոնք թույլատրվում է արտահանել։ "Վերաարտահանումը, անշուշտ, որոշակի ազդեցություն ունի արտահանման ծավալների վրա: Բայց դա ոչ մի կերպ չի առնչվում պատժամիջոցային միջավայրին", - ասել է նա։

Պատասխանելով արտահանման ընդհանուր կառուցվածքում վերաարտահանման մասնաբաժնի վերաբերյալ հարցին՝ Գեւորգյանը նշել է, որ նման տվյալներ, բնականաբար, կան, բայց դրանց օբյեկտիվության մասին խոսելը դժվար է, քանի որ հայկական շուկա մուտք գործող ապրանքների մեծ հոսքի մեջ մի մասը վերամշակվում է եւ նոր միայն արտահանվում:

Հիշեցնենք, որ Հայաստանի ԿԲ վերլուծաբանների կանխատեսումների համաձայն, ապրանքաշրջանառության ոլորտում իրավիճակը փոքր-ինչ կփոխվի։ Հայաստանի Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը հունիսի 13-ին կայացած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշել է, որ տարվա ընթացքում կարձանագրվի արտահանման եւ ներմուծման ծավալների որոշակի նվազում: Նա պարզաբանել է, որ դա տեղի կունենա մատակարարման երկրում գործընկեր երկրի արտադրանքի իրացման պահանջների խստացման ֆոնին ՝ վերաարտահանման արգելքով։ "Մենք տեսնում ենք, որ գործընկեր երկրների միջազգային ֆիրմաներն ավելի հաճախ են պահանջում հաստատել, որ իրենց արտադրանքն իրացվելու է մեր երկրի տնտեսության իրավասության ներքո և չի գնա վերաարտահանման։ Այս տեսանկյունից, կարծում եմ, որ որքան ավելանան վերահսկողության մեխանիզմները, այնքան կտեսնենք, թե ծավալով, թե քանակով կկրճատվեն վերաարտահանման գործարքները", - բացատրել է Գալստյանը։

ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի տվյալներով, ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2022 թվականի արդյունքներով հասել է 14.1 մլրդ դոլարի՝ 68.6% աճով (2021 թվականի 17.7% - ից)։ Մասնավորապես, ծավալների աճ է դիտվել ինչպես արտահանման գծով՝ 77,7% - ով, մինչև 5,4 մլրդ դոլար, այնպես էլ ներմուծման գծով՝ 63,5% - ով, մինչև 8,8 մլրդ դոլար, մինչդեռ, 2021 թվականին երկու հոդվածներն էլ չափավոր աճ են արձանագրել. արտահանումը՝ 19,1% - ով, և ներմուծումը՝ 16,9% - ով։ Արդյունքում՝ Հայաստանի արտաքին առևտրի բացասական սալդոն 2022 թվականին, աճն արագացնելով 15%-ից մինչև 47,8%, հասել է 3,4 մլրդ դոլարի: