Արմինֆո.Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագրի ստորագրումը շատ կարևոր է, ինչպես նաև՝ այդ երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերությունների հաստատումը։ Այդ մասին դեկտեմբերի 14-ին Դեպի ծով ելք չունեցող պետությունների նախարարական հանդիպման հհարթակներում լրագրողներին հայտարարել է ՏՐԱՍԵԿԱ ծրագրի գլխավոր քարտուղար Ասեթ Ասավբաևը՝ պատասխանելով Ադրբեջանի և Թուրքիայի կողմից դեպի ծովերի հասանելիությունն արգելափակելու մասին հարցին ։
ՏՐԱՍԵԿԱ-ի գլխավոր քարտուղարի խոսքով ՝ այսօր ներկայացված հարթակը տնտեսական բնույթ է կրում, և քաղաքականության հետ կապված հարցերի քննարկման համար այլ ձևաչափեր կան: "Մենք անհամբերությամբ սպասում ենք խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը, ինչը թույլ կտա ապաշրջափակել տրանսպորտային հաղորդակցությունները, իսկ դա, իր հերթին, դրական կանդրադառնա ինչպես Հայաստանի և Ադրբեջանի, այնպես էլ տարածաշրջանի այլ պետությունների տնտեսությունների վրա", - նշել է ՏՐԱՍԵԿԱ-Ի գլխավոր քարտուղարը:
Նա հավելել է, որ դեպի ծով ելք չունեցող երկրները, այդ թվում՝ նաև Հայաստանը, կրում են շատ ավելի բարձր տրանսպորտային ծախսեր, որոնք հաճախ այլ երկրների հետ առևտրի ժամանակ կրկնակի գերազանցում են դեպի ծով ելք ունեցող պետությունների ծախսերը: Հետևաբար, այս խնդիրը լուծելու համար օգտագործվում է ՄԱԿ-ի կողմից հաստատված ձևաչափը, որն ուղղված է ափամերձ երկրների հետ առևտրի հավասար պայմանների ստեղծմանը: "Այսպիսով, 33 պետություններ, ներառյալ ինչպես Հայաստանը, այնպես էլ տարանցիկ պետությունները, որոնք ապահովում են բեռների եւ տրանսպորտային միջոցների տարանցումը, պարտավորվում են իրականացնել ՄԱԿ - ի Վիեննայի ծրագիրը, որն ուղղված է առեւտրի պարզեցման, բեռների եւ տրանսպորտային միջոցների տարանցումների արագացման եւ արգելքների բացառմանն ուղղված անհրաժեշտ մեխանիզմների ստեղծմանը", - ընդգծել է Ասավբաեւը ՝ այդ կապակցությամբ մատնանշելով այդ հարթակի կարեւորությունը դեպի ծով ուղիղ ելք չունեցող բոլոր երկրների համար:
ՏՐԱՍԵԿԱ-ի գլխավոր քարտուղարն ընդգծել է, որ հիմնական համաձայնագիրը, որը ստորագրվել է 25 տարի առաջ, ուղղված է առևտրի և տրանսպորտային հաղորդակցության զարգացմանը: ՏՐԱՍԵԿԱ-ն այդ հարցերը լուծում է իր լիազորությունների շրջանակներում ' տրանսպորտային քաղաքականության ներդաշնակեցման, սահմանների հատման ժամանակ խոչընդոտների վերացման, իրավական պայմանների ստեղծման միջոցով: Օրինակ, ներկայումս առաջ է քաշվում ՏՐԱՍԵԿԱ-ի շրջանակներում միասնական տարանցիկ թույլտվության մասին համաձայնագիրը, ըստ որի, տարանցիկ երկրները պետք է ծովի հասանելիության հնարավորություն տան այն երկրների համար, որոնք նման հասանելիություն չունեն, ինչը նշանակում է հրաժարվել յուրաքանչյուր առանձին երկրում փոխադրման թույլտվություններ ստանալուց։ Օրակարգում է նաև սահմանների հատման կանոնների հարցը։
Հիշեցնենք, որ դեկտեմբերի 14-ին Երևանում մեկնարկել է Դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների երկօրյա նախարարական հանդիպումը: Սա ՄԱԿ-ի հետ համատեղ Հայաստանում երբևէ կազմակերպված ամենամեծ միջոցառումներից մեկն է ։ Այն տեղի է ունենում "Խթանելով հավասար, մատչելի և ներառական տրանսպորտային փոխկապակցվածությունը՝ հանուն կայուն և դիմակայուն տնտեսությունների " խորագրի ներքո և կդառնա պաշտոնական թեմատիկ հանդիպում, որն անցկացվում է դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների երրորդ համաժողովի (LLDC) նախաշեմին, որը տեղի կունենա Կիգալիում 2024 թվականի հունիսին: Հանդիպմանը մասնակցում են ավելի քան 30 օտարերկրյա պատվիրակություններ, դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող և տարանցիկ երկրների ներկայացուցիչներ, մասնավորապես, Բոտսվանայի և Նեպալի արտաքին գործերի նախարարները, Զիմբաբվեի, Էսվատինիի և Լեսոտոյի տրանսպորտի նախարարները, Մալավիի զբոսաշրջության նախարարը, Պարագվայի և Վրաստանի արտաքին գործերի նախարարները, Տաջիկստանի, Ղազախստանի, Թուրքմենստանի տրանսպորտի փոխնախարարները:
Մասնակցում են նաև միջազգային կազմակերպությունների ներկայացուցիչներ, մասնավորապես, ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարի տեղակալը և դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների բարձր ներկայացուցիչ Ռաբաբ Ֆաթիման, ՄԱԿ-ի Եվրոպական տնտեսական հանձնաժողովի գործադիր քարտուղար Տատյանա Մոլչանը, ՏՐԱՍԵԿԱ-Ի գլխավոր քարտուղար Ասեթ Ասավբաևը, Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության գլխավոր տնօրենի տեղակալը: