Հայաստանում մեկ շնչի հաշվով պարտքի բեռը հասել է 4 հազար դոլարի

Արմինֆո. Հայաստանում մեկ շնչի հաշվով պարտքի տեսակարար բեռը 2023 թվականին 3.6 հազար դոլարից հասել է 4 հազար դոլարի: Ընդ որում, արտաքին պարտքից մեկ շնչի հաշվով պարտքի բեռը պահպանվել է 2.2 հազար դոլարի մակարդակում, մինչդեռ, ներքին պարտքից շարունակել է աճել՝ 1.4 հազար դոլարից մինչեւ 1.8 հազար դոլար: Ընդ որում, բեռի աճը դիտվել է Հայաստանի բնակչության թվի տարեկան 2%–ով կամ 53,4 հազար մարդով աճի ֆոնին՝ 2024թ, հունվարի 1-ին մինչեւ 2.991 մլն մարդ՝ պետական պարտքի աճը կազմել է 11,4 տոկոս կամ 1,2 մլրդ դոլար։

Հատկանշական է, որ վերջին հինգ տարիների ընթացքում Հայաստանում մեկ շնչի հաշվով պարտքի բեռը աճել է գրեթե երկու անգամ ՝ 2018թ. 2.3 հազարից, պետական պարտքի 71% կամ 4.9 մլրդ դոլարով (2018-ի 6.9 մլրդ դոլարից) և բնակչության թվի 1% կամ 25.8 հազար մարդով (2018թ. 2.965 մլն մարդուց) աճի ֆոնին ։ Այն ժամանակ, 2018 թվին արտաքին պարտքից մեկ շնչի հաշվով պարտքի բեռը  կազմում էր 1,9 հազար դոլար, իսկ ներքին պարտքից ՝ ընդամենը 469 դոլար, որի համեմատ ներկայիս նշաձողերը բարձրացել են, համապատասխանաբար, 15,8% - ով և 2,8 անգամ:

Միևնույն ժամանակ, արտաքին պարտքի ոսկեարժութային պահուստներով ծածկման աստիճանը 2023 թվականին նվազել է 63,8% - ից մինչև 55,4%, արտաքին պարտքի տարեկան ընդամենը 1% աճի ֆոնին ՝ պահուստների 12,4% անկման դեպքում։ Ընդ որում, պահուստները 2023 թվականի օգոստոսին հասել են պատմական առավելագույնին, որից հետո ամսական սկսել են ավելի ու ավելի շատ նահանջել։ Որպես համեմատություն նշենք, որ 2022 թվականին արտաքին պարտքը եղել է 3% անկման մեջ, իսկ պահուստները երկնիշ աճ են գրանցել ՝ 27,3%։

Ելնելով վերն ասվածից ՝ ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետական պարտքի հարաբերակցությունը 2023 թվականին 49,2% - ից աճել է մինչև 50,5%, իսկ ՀՆԱ-ի նկատմամբ արտաքին պարտքի հարաբերակցությունը, ընդհակառակը, 29,8% - ից նվազել է մինչև 27,7%: Նման դինամիկա է դիտվել ՀՆԱ-ի աճի 12,6 տոկոսից մինչև 8,7 տոկոս  դանդաղման ֆոնին: