Զաբոեւ. "Հյուսիս-Հարավ" միջանցքի ստեղծումը երկակի նշանակություն կունենա Հայաստանի համար

Արմինֆո."Հյուսիս-Հարավ" ավտոճանապարհային միջանցքի ստեղծումը Հայաստանի համար երկակի նշանակություն կունենա։ Այդ մասին Ալմաթիում ԵԱԶԲ-ի տարեկան ժողովի և գործարար համաժողովի շրջանակներում ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում ասել է Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) Ինտեգրացիոն հետազոտությունների կենտրոնի ղեկավար Ալեքսանդր Զաբոևը:

Նրա խոսքով, մի կողմից, դա երկրի միջանցիկ կապվածությունն է, ինչը կարեւոր է սոցիալ - տնտեսական զարգացման համար։ "Մյուս կողմից, դա հնարավորություններ կբացի Իրանից Վրաստանի, Ռուսաստանի և սևծովյան տարածաշրջանի երկրների ուղղությամբ բեռների տարանցման համար։ Այդ պատճառով առևտրա-տարանցիկ ներուժի այս օգտագործումը կունենա տարանցիկ փոխադրումների աճի էֆեկտ", - կարծում է Զաբոևը։

Ընդ որում, նա կարևորել է այն հանգամանքը, որ բացի "Հյուսիս-Հարավ" ավտոճանապարհային միջանցքից, Հայաստանի տարածքով անցնում է ՏՐԱՍԵԿԱ միջանցքը, որի տարրերից մեկն էլ, ըստ էության, Անդրկասպյան միջազգային տրանսպորտային երթուղին է (ԱՄՏԵ կամ միջին միջանցք - խմբ.): "Դրանք միանում են Վրաստանում, այդ պատճառով այդ երկու երթուղիների, այդ բեռնատար հոսքերի միացումը թույլ կտա նաեւ լրացուցիչ արդյունք ստանալ։ Անդրկասպյան երթուղով, օրինակ, երկրները զարգացնում են նավահանգստային ենթակառուցվածքը՝ Փոթի, Բաթում, դեռ նոր նավահանգիստ կկառուցվի։ Ուստի, Հայաստանի համար այդ ուղղության զարգացումը նույնպես շատ կարեւոր է", - կարծում է բանկի ներկայացուցիչը։

Այս առումով նա ուշադրություն է հրավիրել այն հանգամանքի վրա, որ Հայաստանը շատ ներկրվող բեռներ է ստանում, եւ արտահանվող բեռներն ուղարկում է հենց սեւծովյան նավահանգիստներով։ "Այդ պատճառով դրանց ենթակառուցվածքների զարգացումը նոր հնարավորություններ է ընձեռում Հայաստանի համար, այդ թվում ՝ բեռնափոխադրումների զարգացման առումով։ Բացի այդ, ենթակառուցվածքների բարելավումը տրանսպորտային ծախսերի նվազում է, Հայաստանում արտադրվող ապրանքների մրցունակության բարձրացում և Հայաստանի քաղաքացիների համար ներմուծվող ապրանքների արժեքի նվազում։ Դրանում կլինեն միջնորդավորված տնտեսական էֆեկտներ", - նշել է Զաբոեւը։

Միևնույն ժամանակ, նա ներդրումային նախագծերի տեսանկյունից կարևոր է համարել ոչ միայն այդ միջանցքը, այլև մյուս նախագծերը: "Օրինակ՝ Գյումրիում լոգիստիկ հանգույցի զարգացման լավ նախագիծ կա (Չոր նավահանգիստ - խմբ.)։ Եթե միջանցքները զարգանան, ապա, համապատասխանաբար, անհրաժեշտ կլինեն բեռների բեռնաթափման և պահպանման կետեր։ Մրգերի, բանջարեղենի պահեստավորման համար սառը պահեստների ստեղծումը նույնպես կնպաստի Հայաստանի արտահանման ներուժի իրացմանը", - հավելել է բանկի ներկայացուցիչը։

Եվ, վերջինը, ըստ Զաբոևի, երկրի ավիափոխադրման ներուժի օգտագործումն է։ Փորձագետն ուշադրություն է հրավիրել այն փաստի վրա, որ արդեն մի քանի տարի է, ինչ մայրաքաղաքի "Զվարթնոց" օդանավակայանը վերածվել է միջազգային հանգույցի, որտեղ ուղևորներ են տեղափոխվում: "Ուստի անհրաժեշտ է այդ ներուժի մեծացում, որը, մեծ հաշվով, տրանսպորտային ծառայությունների զուտ արտահանում է ։ Բայց դրա զարգացման համար պետք է մեծացնել հայկական ազգային փոխադրողների ներուժը, ավելացնել օդային նավատորմը, ներգրավել նոր ավիաընկերություններ։ Դա, իր հերթին, թույլ կտա լրացուցիչ վճարներ ստանալ ավիացիոն սպասարկման և այլ ծառայությունների դիմաց։ Այդ ամենը լրացուցիչ եկամուտներ են տրանսպորտային ծառայությունների արտահանման հաշվին", - ընդգծել է բանկի ներկայացուցիչը, հավելելով, որ վերը նշված ամենը թույլ է տալիս ստեղծել նոր աշխատատեղեր, իսկ դա, իր հերթին, բարձրացնում է բնակչության բարեկեցությունը։

Անդրադառնալով Միջին միջանցքին ՝ Զաբոևը նշել է, որ այդ նախագիծն ընկալում է որպես ստանդարտ, որն արդեն հիմա օգտագործվում է ադրբեջանական Ալյաթ նավահանգստից դեպի Թբիլիսի, այնուհետև ՝ վրացական նավահանգիստներ՝ Թուրքիա: "Այդ պատճառով, եթե խոսենք միջին միջանցքի այս հատվածի թողունակության մասին, ապա այն Հայաստանի համար ոչ մի ռազմավարական ռիսկ չի կրում։ Բացի այդ, ինչպես արդեն ասացի, Վրաստանի նավահանգիստների զարգացումը հետաքրքիր է նաեւ Հայաստանի համար, քանի որ նա նույնպես օգտվում է այդ նավահանգիստներից", - նշել է Զաբոեւը, միաժամանակ ուշադրություն հրավիրելով այն հանգամանքին, որ այժմ խոսքը գնում է գոյություն ունեցող գծի արդիականացման մասին, հատկապես՝ Վրաստանի տարածքում ցածր թողունակությամբ հատվածում ։