Երկրի ՀՆԱ-ի աճի մեջ այլևս էական դեր չեն խաղում այնպիսի գործոններ, ինչպիսիք են ոսկյա իրերի արտահանման և վերաարտահանման ավելացումը. նախարար

Արմինֆո.Հայաստանի տնտեսական վիճակի վերաբերյալ վիճակագրության տվյալները որոշակի փոփոխությունների են ենթարկվել։ Այդ մասին Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում ասել է ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը։

Ընդ որում, ինչպես նշել է նախարարը, երկրի ՀՆԱ-ի աճի մեջ այլեւս էական դեր չեն խաղում այնպիսի գործոնները, ինչպիսիք են ոսկյա իրերի արտահանման եւ վերաարտահանման ավելացումը, Ռուսաստանից ֆինանսական մուտքերը, որոնք դիտվել են վերջին երկու տարիներին, ռելոկանտների թվի ավելացումը, որոնց թիվը սկսել է նվազել, եւ այլն:

Օրինակ, ինչպես նշել է Պապոյանը, նախօրեին ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի ներկայացրած տվյալների համաձայն, ոսկու եւ ոսկերչական իրերի արտահանման եւ վերաարտահանման ցուցանիշը հասցվել է զրոյի: Նախորդ տարվա արդյունքներով ՝ վերահաշվարկից հետո 2023 թվականի ՀՆԱ - ի աճը կազմել է ոչ թե 8,7 տոկոս, այլ 0,4 տոկոսով պակաս՝ 8,3 տոկոս ։ Առաջին եռամսյակի արդյունքներով ՀՀ տնտեսության աճի տեմպերը եղել են 9,2% մակարդակում, որը վերանայումից հետո կազմել է 6,6%, իսկ երկրորդ եռամսյակի արդյունքներով այն կազմել է 6,5%: Այսպիսով, ինչպես նշել է նախարարը, ՀՆԱ-ի աճի տեմպերը շատ մոտ են տնտեսության տարեկան առնվազն 7 տոկոս աճի թիրախային ցուցանիշին:

Ընդ որում, ինչպես նշել է նախարարը, եթե բացառենք երկրի ՀՆԱ-ի աճի վերը նշված պատճառները, ապա կարելի է եզրակացնել, որ դրանք այլեւս էական դեր չեն խաղում Հայաստանի տնտեսության աճի մեջ։ Վերջին հաշվով,  Պապոյանի ասելով, դա վկայում է տնտեսության կառուցվածքի որակական փոփոխությունների մասին։

Նա հավելել է, որ ՀՀ կառավարության վերջնական նպատակը ոչ թե արտահանման ծավալների աճն է, այլ վերջնական պատրաստի արտադրանքի արտադրության համար պայմանների ձևավորումը: Ներկայումս արտահանման զգալի մասը կազմում են կիսաֆաբրիկատները, մասնավորապես, ոսկուց, մետաղներից և այլն։ Երկրի իշխանությունների քաղաքական գծի համաձայն ՝ կիսաֆաբրիկատների բոլոր արտադրողներին ժամանակ կտրվի վերջնական պատրաստի արտադրանքի թողարկմանն անցնելու համար։

Այս պահի դրությամբ երկրում կա առնվազն չորս ձեռնարկություն, որոնք սկսել են անցումը նոր մոդելի, և, ինչպես սպասվում է, մինչև տարեվերջ այդ գործարանները կսկսեն արտադրել պատրաստի վերջնական արտադրանք ։

Նշենք, որ մեկ օր առաջ ԱրմԻնֆո-ն, վկայակոչելով Վիճակագրական կոմիտեի վերանայված տվյալները, հաղորդել էր, որ Հայաստանի ՀՆԱ-ն 2024թ. առաջին կիսամյակում գերազանցել է 4.2 տրլն. դրամը կամ 10.6 մլրդ դոլարը:

ՀՆԱ - ի տարեկան աճի դանդաղումը 2024թ. առաջին կիսամյակում առավելապես պայմանավորված էր ծառայությունների ոլորտի աճի խիստ արգելակմամբ՝ 16,8% - ից մինչև 4,4%, ինչպես նաև առևտրի ոլորտի աճի պակաս նկատելի դանդաղմամբ՝ 23,6% - ից մինչև 22,9%, իսկ շինարարության ոլորտում՝ 17% - ից մինչև 15,7% ։ Բայց, միևնույն ժամանակ, արդյունաբերական հատվածի տարեկան աճը կտրուկ արագացել է ՝ 1% - ից հասնելով 18,2% - ի, աննկատ արագացել է ագրոհատվածի աճը՝ 2% - ից մինչեւ 4%։

Բարելավել է էներգահամալիրի դինամիկան՝ 2,7% անկումից դեպի 2,2% աճ։

Միևնույն ժամանակ, տարեկան աճի կտրուկ արագացում է դիտվել Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունում՝ 2023թ. առաջին կիսամյակի 72,9% - ից մինչև 2 անգամ՝ 2024թ. առաջին կիսամյակում։ Դա առավելապես բխել է արտահանման 2 անգամ աճից՝ ներմուծման 86,5% աճի դեպքում ՝ նախորդ տարվա արտահանման և ներմուծման գրեթե նույն աճի դիմաց, համապատասխանաբար, 72,8% և 73% ։