Երեթշաբթի, 3 Սեպտեմբերի 2024 15:19

Արմինֆո.Հայաստանը դուրս է մնացել Հարավային Կովկասի տարածաշրջանն ընդգրկող Սեւծովյան ստորջրյա մալուխի անդրսահմանային նախագծից։ Ինչպես հայտնի է դարձել Twitter-ում Հունգարիայի վարչապետի մամուլի քարտուղար Զոլթան Կովաչի հրապարակումից ՝ հղում անելով Հունգարիայի առեւտրի եւ արտաքին գործերի նախարար Պետեր Սիյարտոյին, նախագիծը, որը "մոտենում է անվերադարձելիության կրիտիկական կետին", Ադրբեջանից եւ Վրաստանից էկոլոգիապես մաքուր էլեկտրաէներգիա կներմուծի Հունգարիա եւ Ռումինիա:

 

Կովաչի խոսքով՝ Բուխարեստում կանաչ էներգետիկայի բնագավառում գործընկերությանը նվիրված Հունգարիա-Ադրբեջան-Վրաստան-Ռումինիա հանդիպմանը կարևորվել է էներգետիկ անվտանգությունը ՝ որպես ազգային անվտանգության գլխավոր տարր այս դժվարին ժամանակաշրջանում:

 

"Սիյարտոն խոսել է Հունգարիայի էներգետիկ ռազմավարության մասին, որը հիմնված է չորս հիմնական սկզբունքների վրա. միջուկային էներգիայի ընդլայնում «Պակշ» ԱԷԿ-ում երկու նոր ռեակտորների կառուցման հաշվին, արևային էներգիայի հզորությունների զգալի աճ, էներգիայի հուսալի մատակարարների հետ համագործակցության որոնում և մատակարարման նոր ուղիների ներդրում: Որպես վառ օրինակ նա նշել է "կանաչ էներգետիկ միջանցքի" նախագիծը, որը թույլ կտա օգտագործել Վրաստանի և Ադրբեջանի նոր էկոլոգիապես մաքուր էներգիայի աղբյուրները, ինչպես նաև բարձրացնել էլեկտրաէներգիայի սպառման կայունությունը Հունգարիայում:

 

Նախարարը նշել է, որ նախագիծն արագ առաջ է ընթանում, մասնակից երկրների էլեկտրաէներգետիկական ընկերությունները համատեղ ձեռնարկություն են ստեղծում և նախատեսում են առաջիկայում ստորագրել կանաչ էներգետիկայի ոլորտում փոփոխված գործընկերության համաձայնագիրը: Նա հույս է հայտնել, որ ԵՄ-ը ֆինանսական աջակցություն կցուցաբերի նախաձեռնության համար անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների զարգացման համար, եւ ընդգծել, որ նման նախագծերի հաջողությունը հաճախ կախված է ֆինանսավորումից: 1100 կմ երկարությամբ ստորջրյա մալուխը շինարարության ավարտից հետո կհեշտացնի էկոլոգիապես մաքուր էլեկտրաէներգիայի ներմուծումը", - ասվում է Կովաչի հրապարակման մեջ։

 

Հավելենք, որ սեպտեմբերի 3-ին Ռումինիայի մայրաքաղաք Բուխարեստում ընթանում է չորս երկրների նախարարների 8-րդ հանդիպումը ՝ "Ադրբեջանի, Վրաստանի, Ռումինիայի և Հունգարիայի կառավարությունների միջև կանաչ էներգիայի զարգացման և փոխադրման ոլորտում ռազմավարական գործընկերության մասին" համաձայնագրի իրականացման նպատակով, որը ստորագրվել է 2022 թվականի դեկտեմբերի 17-ին Բուխարեստում։

 

Տվյալ համաձայնագիրը նախատեսում է Սև ծովի հատակով 1 195 կմ երկարությամբ մալուխի անցկացում ՝ 1 ԳՎտ հզորությամբ էլեկտրաէներգիայի փոխանցման համար ։ Ադրբեջանական էլեկտրաէներգիան Վրաստանի և Սև ծովի տարածքով կմատակարարվի Ռումինիա ՝ հետագայում Հունգարիա փոխադրելու համար ։ 2023 թվականի հունիսին նախագծին միանալու հետաքրքրություն է հայտնել նաև Բուլղարիան։

 

Հատկանշական է, որ ավելի վաղ Եվրամիության պաշտոնյաները Երևանի և Բրյուսելի միջև հարաբերությունների զարգացման համատեքստում խոսել էին սևծովյան ստորջրյա մալուխի այս անդրսահմանային և կարևոր նախագծում Հայաստանի ներգրավման կարևորության մասին: Այսպես, օրինակ, ապրիլի 5 - ին Եվրահանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լյայենը Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի և ԵՄ արտաքին գործերի և անվտանգության քաղաքականության հարցերով Միության բարձր ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելի հետ համատեղ ճեպազրույցում հայտարարել էր, որ ԵՄ-ն ներդրումներ է կատարելու Հայաստանում, առաջին հերթին, ենթակառուցվածքային նախագծերում, օրինակ՝ սևծովյան էլեկտրական մալուխի նախագծում, որը "ունի բազմաթիվ հնարավորություններ"։ Բացի այդ, ՀՀ էկոնոմիկայի նախարար Գևորգ Պապոյանը հաղորդել է, որ Հայաստանում աշխատանքներ են տարվում համապատասխան ենթակառուցվածքների ստեղծման ուղղությամբ, որոնք կսպասարկեն առաջիկա գործընթացները տվյալ նախագծի շրջանակներում:

 

Իսկ "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ տնօրենների խորհրդի նախագահ Կարեն Դարբինյանն ԱրմԻնֆո-ին հաղորդել է, որ "Տաշիր" ընկերությունների խումբը սպասում է Վրաստանի կառավարության որոշմանը ' Հայաստանը դեպի եվրոպական երկրներ էլեկտրաէներգիայի փոխադրման նախագծին միացնելու մասին: Նրա խոսքով, "Տաշիրը" մտադիր է Նոյեմբերյանի շրջանում կառուցել նոր ջերմաէլեկտրակայան ՝ 126 Մվտ սահմանված հզորությամբ եւ ավելի քան 120 մլն դոլար արժողությամբ: Նախագիծը, ինչպես նշել է Դարբինյանը, ուղղված կլինի ինչպես Հայաստանում էլեկտրաէներգիայի պահանջմունքի բավարարմանը, այնպես էլ Վրաստան արտահանմանը: "Ներկայում մենք սպասում ենք Վրաստանի կառավարության համաձայնությանը՝ մասնակցելու էլեկտրաէներգիայի փոխադրման նախագծին։ Խոսքը, մասնավորապես, Սեւ ծովի հատակով էլեկտրական մալուխ անցկացնելու մասին է ՝ Հարավային Կովկասից Ռումինիա եւ այնուհետեւ Հունգարիա էլեկտրաէներգիա մատակարարելու համար ։ Կառավարության հավանությունն ստանալուց հետո կկնքվի համաձայնագիր, և կսկսվի էլեկտրակայանի կառուցման գործընթացը, որը կտևի երկու տարի", - ընդգծում էր ՓԲԸ տնօրենների խորհրդի նախագահը ։

 

Սակայն, փաստորեն, ստացվում է, որ Հայաստանը դուրս է մնում այդ նախագծից ։ Ինչպես կարծում են անկախ դիտորդները, երկրի մեկուսացումը շարունակվում է՝ հակառակ նրա ղեկավարության գծած «խաչմերուկներին» ։ Հակառակ դեպքում նրան կհրավիրեին Բուդապեշտ, որի հետ Հայաստանի ԱԳՆ-ն անփառունակ կերպով փորձում է վերականգնել դիվանագիտական հարաբերությունները։