Հայաստանի պարտադիր կենսաթոշակային հիմնադրամների կողմից կառավարվող ակտիվների ծավալը հասել է 2,2 մլրդ եվրոյի կամ երկրի ՀՆԱ-ի 10%-ին

Արմինֆո.Հայաստանի պարտադիր կենսաթոշակային հիմնադրամների կողմից կառավարվող ակտիվների ծավալը հասել է 2,2 մլրդ եվրոյի կամ ՀՆԱ-ի 10% - ին: Դրանցից ավելի քան 1,2 մլրդ եվրո կառավարում է Amundi-ACBA Asset Management-ը։ Մինչդեռ, զարգացած երկրներում, օրինակ, Նիդերլանդներում ցուցանիշը հասնում Է ՀՆԱ-ի 115% - ի։ Սեպտեմբերի 24-ին այդ մասին հայտարարել է ընկերության գլխավոր տնօրեն Ժան Մազեջյանը՝ երկրի շուկայում Amundi-ACBA Asset Management (Amundi-ACBA) ընկերության աշխատանքի 10-ամյակին նվիրված մամուլի ասուլիսում պատասխանելով ԱրմԻնֆո - ի հարցին:

Մազեջյանը հիշեցրել է, որ այս տարի լրանում է Հայաստանում ՊԿԿՀ ներդրման ուղիղ 10 տարին։ Amundi-ACBA -ն իր գործունեությունն սկսել է 2013թ.նոյեմբերին: " Amundi-ACBA - ն հաջողության է հասել Հայաստանում, ինչպես ՀՀ-ում իր գործունեության մասով, այնպես էլ ՊԿԿ համակարգի կայացման ուղղությամբ", - կարծում է նա:

Բացի համակարգի հիմնական նպատակից, այն է' կենսաթոշակառուին ապահովել կենսաթոշակ' նախաթոշակային եկամտի մակարդակի առնվազն 40-50 տոկոսի չափով, բարեփոխումը թույլ է տվել ներդրումներ կատարել Հայաստանի տնտեսության մեջ, ինչպես նաեւ նպաստել ֆինանսական շուկաների զարգացմանը, նշել է Amundi-ACBA-ի գլխավոր տնօրենը: Այսպես, չնայած կենսաթոշակային ակտիվների կառավարիչները ներդրումներ են կատարում ողջ աշխարհում, օրենքի համաձայն, հիմնադրամի ակտիվների 60% - ը կամ ավելին պետք է ներդրվի հայկական դրամով: Մնացած մասը խորհուրդ է տրվում ներդրումներ կատարել տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության երկրներում (OECD-ին բաժին է ընկնում մոլորակի բնակչության 20% - ը և համաշխարհային ՀՆԱ-ի մոտ 60% - ը):

"Կառավարվող ակտիվների ծավալների աճին զուգընթաց աճում է նաեւ երկրի ազգային տնտեսության անկախության աստիճանը", - նշել է Amundi-ACBA-ի գլխավոր տնօրենը: Մինչև 2037 թվականը, հենց այդ ժամանակ համակարգի առաջին շահառուները կկարողանան ստանալ իրենց կենսաթոշակները, ըստ Amundi-ACBA -ի կանխատեսումների, իրենց կողմից կառավարվող ակտիվների ծավալը կհասնի 10 մլրդ եվրոյի:

"Անցած 10-ամյակի ընթացքում ամեն ինչ այնքան էլ հարթ չէր շուկաների անկայունության եւ համաշխարհային տնտեսության տուրբուլենտության առումով, սակայն այսօր վստահաբար կարելի է ասել, որ կենսաթոշակային հիմնադրամները կենսունակ են եղել ՝ անցնելով բոլոր ցնցումների միջով",-իր հերթին՝ նշել է "Amundi-ACBA Asset Management" հիմնադրամի կառավարիչ Հրայր Ասլանյանը:

Այսպես, բացարձակ թվերով, 2024 թվականի օգոստոսի վերջի դրությամբ Amundi-ACBA երեք հիմնադրամների մասնակիցների թիվը հասել է 495 հազարի, կառավարվող ակտիվների ծավալը ՝ 517 մլրդ դրամի (տարեկան աճը միջինում գնահատվում է 30-40%)։ Դրանցից 21% - ը կամ 107 մլրդ դրամը կազմել է կառավարման արդյունքներով ապահովված եկամուտը ։ " Amundi-ACBA " - ի կողմից կառավարվող բոլոր երեք հիմնադրամներն ընթացիկ տարվա 8 ամիսների ընթացքում աճել են 100 մլրդ դրամով, որից միայն տարեսկզբից ստացված եկամուտը կազմել է 34 մլրդ դրամ:

Ինչ վերաբերում է ներդրումների աշխարհագրությանը և ոլորտներին, ապա Ասլանյանի խոսքով, եթե հիմնադրամների գործարկումից ի վեր հիմնական ներդրումները բաժին են ընկել ֆինանսական հատվածին, ապա 2019 թվականին կատարվել է առաջին ներդրումը ՀՀ ոչ ֆինանսական հատվածում: 2020 թվականին իրականացվել են "ԵՄ-Հայաստան ՓՄՁ հիմնադրամ" - ի ներդրումները, ինչը թույլ է տվել հետագայում անուղղակի ներդրումներ կատարել ոչ ֆինանսական հատվածի ընկերություններում։ Այսօր այդպիսիք 9-ն են, հավելել է հիմնադրամի կառավարիչը։

2022 թվականին պարտադիր կենսաթոշակային հիմնադրամների կառավարիչների պատմության մեջ առաջին անգամ ներդրվել է հեջավորման գործիք ։ Դա թույլ է տվե կ պաշտպանել ԿՀ-ի օտարերկրյա ներդրումները ՀՀ ազգային արժույթի արժևորումից ։ "Հատկանշական է, որ գործարքը փակվեց ռուս-ուկրաինական հակամարտությունից մեկ շաբաթ առաջ, եւ ոչ ոք չէր կարող ենթադրել, որ հայկական դրամն այդքան կթանկանա", - նկատել է նա:

2022 թվականի դեկտեմբերին Միջազգային ֆինանսական կորպորացիան (IFC) և " Amundi-ACBA Asset Management " ընկերությունը սկսել են նոր համագործակցություն ՝ աջակցելու Հայաստանի ենթակառուցվածքներում մասնավոր հատվածի ներդրումների արագացմանը, ինչպես նաև երկրում աշխատատեղերի ստեղծմանը և տնտեսական աճի խթանմանը։ Համագործակցության իրականացման համար անհրաժեշտ են որոշակի օրենսդրական փոփոխություններ ՀՀ-ում, սակայն «Amundi»-ում ակնկալում են շուտափույթ օրենսդրական փոփոխություններ:

2023 թվականին Amundi-ACBA-ն իրականացրել է առաջին ուղղակի ներդրումները տնտեսության իրական հատվածում, ձեռք բերելով հայկական Team Telecom  ընկերության բաժնետոմսերը՝ այդպիսով հնարավորություն ընձեռելով հավասարակշռված և պահպանողական հիմնադրամների շահառուներին դառնալ Team Telecom Armenia-ի անուղղակի բաժնետերեր: Իսկ 2024 թվականի հունվարին Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկը և Amundi-Acba Asset Management - ը կնքեցին առաջին խաչաձեւ արժութային ռեպո գործարքը, որը թույլ կտա բարձրացնել կենսաթոշակային հիմնադրամների կառավարման արդյունավետությունը և կուժեղացնի Հայաստանի կապիտալի շուկան։ Ս. թ. օգոստոսին Amundi-Acba -ն ձեռք է բերել "Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր" ՓԲԸ-ի թողարկած "կանաչ պարտատոմսեր":

Արդյունքում՝ օգոստոսի վերջին Amundi-ACBA-ի ներդրումները ազգային արժույթով կազմել են 66%. դրանց 40% - ը պետական պարտատոմսեր են, 19% - ը' ավանդներ հայաստանյան բանկերում, 7% - ը' կորպորատիվ արժեթղթերում, 3% - ը ' ՀԷՑ-ի պարտատոմսերում, 0,4% - ը՝  Team Telecom, 0,2%-ը՝  ներդրում Amber Capital-ի <ԵՄ-Հայաստան-ՓՄՁ>-ում: Արտասահմանյան ներդրումների 22% - ը բաժին է ընկել Հյուսիսային Ամերիկային (պարտքային գործիքներում և ԱՄՆ-ի, Կանադայի բաժնետոմսերում) ։ ԵՄ երկրներում ներդրվել է 2%, եվրագոտում՝ 4%, զարգացող երկրներում՝ 3%, Ճապոնիայում ՝ 1% ։ Հիմնադրամներն ուղղակիորեն ներդրումներ չեն կատարում Աֆրիկայի, Կենտրոնական Ասիայի և Արևելյան Եվրոպայի երկրներում:

ՀՀ-ում կուտակային կենսաթոշակային համակարգի ներդրումից ի վեր ընկերության կողմից կառավարվող քաղաքացիների կենսաթոշակային հաշիվների միջին տարեկան եկամտաբերությունը հասել է 7,2 -, 7,8% - ի: Այսպես, եթե հիմնադրամի ստեղծման պահին մեկ փայի արժեքը կազմում էր, ասենք, 1000 դրամ, ապա այժմ այն գերազանցում է 2000 դրամը։

Կորպորատիվ սոցիալական քաղաքականության շրջանակներում, ինչպես նաև ֆինանսական գրագիտության խթանման նպատակով ընկերությունը մեկնարկում է «Ամունդի-Ակբա ակադեմիա» նախագիծը: Այս նախաձեռնությունը, որը հիմնված է ֆրանսիական Ամունդի ակադեմիայի փորձի, ինչպես նաև եվրոպական երկրների լավագույն փորձի վրա, նպատակ ունի ուսանողներին տրամադրել մասնագիտական զարգացման համար անհրաժեշտ գիտելիքներ և հմտություններ: Դասընթացը կընթանա առցանց ձևաչափով, որի իրականացման համար Հայաստանի տնտեսական ուղղվածության բուհերի հետ կստորագրվեն փոխըմբռնման և գործընկերության հուշագրեր: "Amundi-ACBA-ում համոզված են, որ ֆինանսապես գրագետ ներդրողը կաջակցի ֆինանսական էկոմիջավայրի ձեւավորմանը",- հայտարարել է Amundi-ACBA -ի մարքեթինգի եւ հաղորդակցության պատասխանատու Զարինե Եղիազարյանը:

Նշենք, որ համակարգի ներդրման պահից մինչ օրս 2013 թվին ՀՀ ԿԲ-ից ՊԿԿՀ շրջանակում կենսաթոշակային միջոցների կառավարման լիցենզիա է ստացել երկու ՊԿՀ ՝  "Ցե-Կվադրատ Ամպեգա Ասեթ Մենեջմենթ Արմենիա" (C-Quadrat Ampega) և "Ամունդի-Ակբա Ասեթ Մենեջմենթ" (Amundi-ACBA): Առաջինի բաժնետերերն են ավստրիական C-Quadrat Investment AG ներդրումային ընկերությունը և գերմանական Talanx Asset Management ընկերությունը։ Ակտիվների մեծությամբ (մոտ 150 մլրդ եվրո) Talanx Asset Management GmbH-ն Եվրոպայի խոշորագույն ապահովագրական և ֆինանսական խմբերից մեկն է, որը ներկայացված է 150 երկրներում: Երկրորդի բաժնետերերն են 35 երկրներում ավելի քան 2,2 տրլն եվրոյի չափով ակտիվներ կառավարող ֆրանսիական Amundi ընկերությունը և հայկական Acba Bank-ը:

 (49%):

Կառավարող ընկերություններն առաջարկում են ներդրումների երեք մոդել. կայուն եկամտաբերությամբ, պահպանողական և հավասարակշռված: Ըստ կանոնների, կայուն եկամտի մոդելը ենթադրում է, որ ակտիվները չեն կարող ներդրվել բաժնեմասային արժեթղթերում և դրանց վրա հիմնված ածանցյալ գործիքներում; պահպանողական մոդելի պայմանների համաձայն, բաժնային արժեթղթերի և դրանց հեջավորման նպատակով ձեռք բերված ածանցյալ գործիքների կշիռը ֆոնդի ակտիվներում չի կարող գերազանցել 25% - ը; հավասարակշռված մոդելի կանոնների համաձայն, բաժնեմասային արժեթղթերի և դրանց հեջավորման նպատակով ձեռք բերված ածանցյալ գործիքների կշիռը ֆոնդի ակտիվներում չի կարող գերազանցել 50% - ը: Թե այս ռազմավարություններից որով է տեղի ունենում միջոցների տեղաբաշխումը, համակարգի մասնակիցն ինքն է որոշում, և մեկ տարվա ընթացքում մեկ անգամ նրա անցումը մեկ մոդելից մյուսը անվճար է: Նրանք, ովքեր ի սկզբանե չեն կատարել այս ընտրությունը, համակարգը ավտոմատ կերպով տեղադրում է միջին, չափավոր ռիսկայնության ֆոնդում, այսինքն՝ պահպանողական ։ Ռիսկի մակարդակի բարձրացման հետ մեկտեղ ներդրումների եկամտաբերությունն աճում է: