Արմինֆո.Հայաստանում հարցվածների մեծ մասը դեմ է արտահայտվել Մեծամորի ատոմակայանի փակմանը։ Այդ մասին են վկայում MPG խորհրդատվական ընկերության "ԱՐԱ Չի՛, ...... Արքայա" խորագրով հարցման արդյունքները:
Հարցման ընթացքում տեղեկացնելով այն մասին, որ ՀՀ կառավարությունը էներգետիկ անվտանգության ոլորտում քննարկում է երկու տարբերակ՝ գոյություն ունեցող ԱԷԿ-ի արդիականացում մինչև 2036 թվականը կամ դրա փակում և, փոխարենը, ամերիկյան փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորների կառուցում, հարցում իրականացնողները հետաքրքրվել են, թե որ տարբերակին են կողմ հարցման մասնակիցները։ Հարցվածների 63.7% - ը կողմ է արտահայտվել Մեծամորի ԱԷԿ-ի արդիականացմանը։ 25.5 % - ը կողմ է մոդուլային ռեակտորների կառուցմանը, ևս 10.7% - ը դժվարացել է պատասխանել։
Նշենք, որ հարցումն իրականացվել է Հայաստանի Հանրապետության բնակիչներին հեռախոսազանգերի միջոցով՝ այս տարվա հոկտեմբերի 24 - 30-ն ընկած ժամանակահատվածում, ընտրանքի ծավալը կազմել է 1100, ընտրանքի սխալանքը ՝ + / - 3%:
2011 թվականին MPG - ն դարձել է աշխարհում հասարակական կարծիքի ուսումնասիրման ամենահեղինակավոր և անկախ կազմակերպություններից մեկի՝ Gallup միջազգային ասոցիացիայի պաշտոնական ներկայացուցիչը Հայաստանում: 2003 թվականից ի վեր MPG-ն, աշխատելով սոցիոլոգիական և մարքեթինգային հետազոտությունների շուկայում, իրականացրել է տարբեր մասշտաբի ավելի քան 800 նախագիծ:
Նշենք, որ սեպտեմբերի 18-ին Երևանում կայացած Համաշխարհային հայկական գագաթնաժողովում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարել էր, որ Հայաստանի իշխանությունները ռազմավարական որոշում են կայացրել նոր ատոմակայանի կառուցման վերաբերյալ. դա կլինի մոդուլային կայան:
Ավելի վաղ ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարի տեղակալ Հակոբ Վարդանյանը հաղորդել էր, որ Հայաստանում արդեն ուսումնասիրություններ են սկսվել նոր ատոմային էներգաբլոկի կառուցման վերաբերյալ: "Այդ աշխատանքը կատարում է ամերիկյան հեղինակավոր ընկերություններից մեկը՝ ԱՄՆ կառավարության պատվերով և հայկական կողմի հետ համագործակցությամբ։ Նպատակն է՝ պարզել, թե ամերիկյան արտադրողների կողմից առաջարկվող փոքր մոդուլային կայաններից որն է տեխնոլոգիապես ամենահարմարը Հայաստանի կարիքները բավարարելու համար: Հետազոտությունները նախատեսվում է ավարտել 2025 թվականի գարնանից ոչ ուշ", - նշել էր Հակոբ Վարդանյանը, հավելելով, որ Հայաստանը դիմել է ԱՄՆ-ին ՝ "123 պայմանագրին" միանալու եւ ամերիկյան քաղաքացիական միջուկային տեխնոլոգիաներին հասանելիություն ստանալու խնդրանքով։
Մինչդեռ, ինչպես հայտնի է, փոքր ատոմակայանների առաջին նմուշները կառուցել են ռուսներն ու չինացիները, այլ ոչ թե ամերիկացիները ։ Ռուսաստանն արդեն պայմանագրեր է ստորագրել Ուզբեկստանում 6 մոդուլային կայանների կառուցման համար և ինքն արդեն նման բլոկ է կառուցում իր մոտ ՝ Յակուտիայում։
Հիշեցնենք, որ Հայաստանում գործող ԱԷԿ-ը պետք է շահագործումից հանվեր 2016 թվականին, սակայն դրա ծառայության ժամկետը երկարաձգվեց մինչև 2026 թվականը: Այնուհետեւ իշխանությունները որոշել են թիվ 2 էներգաբլոկի շահագործման ժամկետը կրկին երկարացնել մինչեւ 2036թ.։
Իր հերթին, Ռուսաստանի Դաշնությունն առաջարկել է 1200 Մվտ հզորությամբ էներգաբլոկի իր նախագիծը, Սակայն, ինչպես ավելի վաղ նշել էր ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարար Գնել Սանոսյանը, նման հզորության էներգաբլոկի կառուցումը հղի է խնդիրներով, քանի որ Հայաստանի ամբողջ էներգետիկ համակարգի հզորությունները կազմում են հենց 1200 Մվտ: Սակայն, ինչպես կարծում են ոլորտի անկախ փորձագետները, Հայկական ԱԷԿ-ի ներկայումս գործող թիվ2 էներգաբլոկը էներգահամակարգ է ապահովում երկրում արտադրվող ամբողջ էլեկտրաէներգիայի մինչև 40% - ը, այն նաև լուծում է մի շարք տնտեսական և սոցիալական խնդիրներ, քանի որ կայանի սակագինն ամենացածրն է արտադրության այլ օբյեկտների համեմատ ՝ կազմելով շուրջ 12 դրամ 1 կվտ/ժ էլեկտրաէներգիայի դիմաց: Համեմատության համար. ջերմային էներգետիկայի օբյեկտների սակագինը 46 դրամ է, ՀԷԿ - երինը՝ 25 դրամ և այլն ։ Դժվար չէ հաշվարկել, թե երկրի տնտեսության և, ընդհանուր առմամբ, բնակչության համար ինչ հետևանքների կհանգեցնի ատոմակայանի փակումը, կարծում են փորձագետները։