Արևմուտքի և Ռուսաստանի շահերի բախումը զոհասեղանին կդնի Հայաստանի ատոմային էներգետիկան

Արմինֆո. Հայաստանի ատոմային էներգետիկայի նկատմամբ միջազգային խոշոր դերակատարների սևեռուն ուշադրության հիմքում ընկած է Արևմուտքի և Ռուսաստանի միջև շահերի բախումը: Այդ մասին հայտարարել է էներգետիկ անվտանգության փորձագետ Ալեն Ղևոնդյանը՝ ԱրմԻնֆո-ի թղթակցի հետ զրույցում:

Նրա խոսքով, այս դիմակայությունում զուտ ատոմային Էներգետիկայից զատ, կան նաև այլ տարրեր, որոնք առնչվում են Ռուսաստանի Դաշնությանը, հատկապես, միջուկային վառելիքի մատակարարման, ատոմակայանի կառավարման, ԱԷԿ անվտանգության համակարգերի տեխնոլոգիական ապահովման, աշխատած միջուկային վառելիքի վերադարձի և այլնի մասով: Հետևաբար, ինչպես նշել է փորձագետը, Արևմուտքի համար դա չափազանց ցավոտ թեմա է, քանի որ խնդիր է դրված Հայաստանը պոկել Ռուսաստանից և դուրս բերել ՌԴ ազդեցության ոլորտից:

"Սակայն Ռուսաստանը միշտ եղել է Հայաստանի կարևորագույն գործընկերը՝ լինի դա էներգետիկայի, էներգետիկ անվտանգության ոլորտում, թե տնտեսությունում՝ ընդհանուր առմամբ։ Այս ֆոնին այն այլընտրանքները, որոնք առաջարկվում են Արևմուտքի կողմից, իրականության հետ ընդհանուր ոչինչ չունեն։ Դա կոչվում է մեկ բառով՝ Realpolitik", - նշել է փորձագետը։

Նա, մասնավորապես, մատնանշել է, այսպես կոչված, փոքր մոդուլային ռեակտորներով ատոմակայանները։ Ղևոնդյանը նշել է, որ աշխարհում դրանց կիրառման ընդամենը 2 դեպք կա, որոնցից մեկը գործի Է դրվել ԱՄՆ-ում: Սակայն, այդ փորձը ոչ միայն իրեն չի արդարացրել, այլև հանգեցրել է այն բանին, որ տվյալ կայանը շահագործող ընկերությունը հետագայում խոշոր տուգանքներ է վճարել ԱՄՆ իշխանություններին՝ ձախողված ծրագրի համար։

Հիշեցնենք, որ անցյալ տարվա մայիսին ԱՄՆ կառավարության Եվրոպային և Եվրասիային աջակցության ծրագրերի համակարգող Մարիա Լոնգին հաղորդել էր, որ Միացյալ Նահանգները դիտարկում է Հայաստանում փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորներ կառուցելու տարբերակը ՝ ձգտելով ամրապնդել նրա էներգետիկ անկախությունը։ Նա հավելել էր, որ ԱՄՆ-ն գնահատում է հանրապետության տարածքում փոքր մոդուլային միջուկային ռեակտորների ստեղծման հնարավորությունը, որոնք կառուցվում են ամերիկյան տեխնոլոգիայի կիրառմամբ եւ կարող են հանգեցնել ավելի մեծ էներգետիկ անկախության եւ Ռուսաստանից, եւ ՉԺՀ-ից:

Այս ֆոնին, ինչպես նշել է փորձագետը, ԱՄՆ-ը Հայաստանի հասարակությանը պարտադրում է իրականությունից հեռու գաղափարներ։ "Ապատեղեկացվում է, առաջին հերթին, հասարակայնությունը, քանի որ իշխանությունների համար ամեն ինչ ավելի քան հասկանալի է և ակնհայտ։ Իշխանություններն էլ, ընդունելով ամերիկյան կոնցեպտը, ըստ էության, դարձել են դրա կատարողները։ Խնդիրը լուծելու համար բոլոր ջանքերը գործադրվում են հանրապետությունը ռուսական ազդեցության գոտուց դուրս բերելու համար, այդ թվում ՝ պետության էներգետիկ անվտանգության նվազեցման հաշվին։ Պատահական չէ, որ իշխանական մի շարք պատգամավորներ պարբերաբար հանդես են գալիս հայտարարություններով այն մասին, որ մենք պետք է սովորենք ապրել առանց գազի և առանց ատոմային էներգիայի>, - նշում է Ղևոնդյանը:

Մինչդեռ, փորձագետի խոսքով, Հայկական ԱԷԿ - ն այսօր ապահովում է երկրում արտադրվող ողջ էլեկտրաէներգիայի շուրջ 35 տոկոսը: Այն չափազանց կարևոր հատված է՝ էներգետիկ սպառման տեսանկյունից, և իրականում այն այլընտրանք չունի։ Բոլոր թեզերը, փորձագիտական ձևակերպումները, քարոզչական հայտարարություններն ու կոչերը ոչ տեխնիկապես, ոչ էլ բովանդակային առումով չեն կարող լրացնել ատոմային էլեկտրակայանի դերը։ Սակայն, աշխարհաքաղաքականությունն այն ոլորտը չէ, որին կարող է հետաքրքրել ատոմային Էներգետիկայից երկրի հրաժարվելու հետեւանքները եւ այն, ինչ, արդյունքում, տեղի կունենա երկրի, նրա բնակչության հետ", - ընդգծել է Ալեն Ղեւոնդյանը։

Նշենք, որ ավելի վաղ Հայաստանում քննարկվում էր 50-60 ՄՎտ հզորությամբ մի քանի փոքր մոդուլային ատոմային ռեակտորների կառուցման հնարավորությունը: Ընդ որում, դիտարկվում էր, նույնիսկ, երկրի մի քանի շրջաններում դրանց կառուցման հնարավորությունը։ Սակայն, խնդիրն այն է, որ "գետնի վրա" նման էներգետիկ օբյեկտներ, պարզապես, չկան. դրանք կամ նախագծման, կամ լիցենզավորման փուլում են։