«Ամունդին» գրեթե բոլոր շուկաներում երկնիշ աճ է ակնկալում։ Ամունդիի Պատվիրակված ներդրումային լուծումների բաժնի համաղեկավար

Արմինֆո.2025 թ-ին ֆինանսական շուկաներում մեզ սպասվում է անորոշության և պատշաճ աճի մի յուրահատուկ միքս։ Նման կանխատեսմամբ հանդես եկավ Ամունդիի Պատվիրակված ներդրումային լուծումների բաժնի համաղեկավար Ֆրեդերիկ Պասկալը՝ «Ամունդի Ներդրումային կանխատեսում» համաժողովին ներկայացնելով Ամունդիի ակտիվների բաշխման 2025 թ-ի տեսլականը։ «Մենք ռիսկ սիրում ենք, բայց որոշակի բազմազանություն մեր պոտֆելում նախատեսում ենք», - ասում է նա։ Ամունդի-Ակբայի ֆոնդերի կառավարիչ Անուշ Ամիրջանյանն իր հերթին նշում է, որ ընթացիկ տարում հեջավորումը առանցքային դեր է խաղալու։                                                                  

Ըստ Պասկալի, այս պահին առկա են հնարավորություններ նաև ռիսկային ակտիվների համար։ «Միայն թե պետք է մտապահենք, որ ակտիվների բաշխվածության առումով մեզ պետք է դինամիկ բաշխվածություն։ Դրանից զատ ակտիվների դինամիկ տեղաբաշխումը պետք է ռիսկի մասով լինի դրական գոնե տարվա սկզբին։ Ֆիքսված եկամուտների մասով տոկոսադրույքների նոր մակարդակ ենք տեսնում, որը հնարավորություններ է ընձեռնում ֆինանսական շուկաներում», - նշում է նա։

Ամեն դեպքում, նրա խոսքով, այս սպահին շուկան «լավն է», իրացվելի, վարկային միջավայրն էլ բերանպաստ ընկերությունների համար։ Ըստ այդմ, ընձեռնված հնարավորություններից լավագույնս օգտվելու համար պետք է լինել խիստ զգուշավոր, բայց և պրոակտիվ, քանի որ անորոշությունը, գնաճը, ինչպես նաև սակագնային քաղաքականության իրականացումը կարող են ազդել նաև այս շուկաների վրա, հավելում է փորձագետը։                                                                                                                                                                 

Ներդրումային տրամադրությունները զարգացող շուկաներում

2024-ին զարգացող շուկաների բաժնետոմսերը դրական եկամտաբերություն են ապահովել։ Այդուհանդերձ, ըստ Անուշ Ամիրջանյանի, ցուցանիշը փոքր ինչ զիջել է զարգացած երկրներում գրանցված արդյունքներին, որը հետևանքն էր տնտեսական անորոշության, ինչպես նաև դոլարի արժևորման, ինչը բարդացրեց այդ երկրներում դրամա-վարկային քաղաքականությունը և պարտքի սպասարկումը։ Նվազ արդյունքների արձանագրումը նաև պայմանավորմված էր ԱՄՆ գանձապետական պարտատոմսերի բարձր եկամտաբերությամբ, որը գրավիչ էր ներդրողների համար և հանգեցրեց զարգացող երկրներից կապիտալի արտահոսքի դեպի զարգազած երկրներ։

Այս ուղղությամբ, նրա խոսքով, Ամունդին նախապատվությունը տալիս է հիմնականում Հդկաստանին և Լատինական Ամերիկայի երկրներին, զգուշավորություն է ցուցաբերվում Չինաստանի բաժնետոմսերի նկատմամբ։

Միևնույն ժամանակ, ըստ Ամիրջանյանի, զարգացող շուկաների պարտատոմսերը կարող են գրավիչ լինել երկարաժամկետ ներդրողների համար։ «Ի տարբերություն զարգացած շուկաների, այստեղ մենք նախապատվությունը տալիս ենք բարձր եկամտաբերություն ապահովող պարտատոմսերին և հիմնականում ազատ փոխարկելի  արժույթով թողարկված պարտքին», - նշում է նա։

Հայաստանյան իրողությունները

Անուշ Ամիրջանյանի խոսքով, 2024-ին ՀՀ-ում կանխիկի և պետական պարտատոմսերի շուկան ապահովել է երկնիշ եկամտաբերություն, համապատասխանաբար 10,6% 15,3%։

Ինչ վերաբերում է արժույթներին, չնայաց այն հանգամանքին, որ ամերիկյան դոլլարը աշխարհում արժևորվեց այլ արժույթների նկատմամբ (2024-ին դոլարի ինդեքսը աճեց շուրջ 8%-ով), Հայաստանում հակառակ պատկերն է արձանագրվել՝ դրամն արժևորվել է դոլլարի նկատմամբ շուրջ 2,2%-ով։ «Ամունդիի մոտեցումը դոլարին կարճաժամկետում դրական է՝ այն այս ընթացքում կարժևորվի, բայց միջնաժամկետ հատվածում տեսնում ենք հակառակ ուղղությամբ տենդենց։ Մասնավորապես, սպասում ենք դոլարի դիրքերի թուլացում եվրոպական արժույթների նկատմամբ», - նշում է նա։ Այս համատեքստում, ըստ փորձագետի, դեռևս 2024-ի դեկտեմբերին նկատված դրամի արժեզրկումը դոլլարի նկատմամբ կշարունակվի նաև 2025-ին, միաժամանակ տեսանելի են ռիսկեր հակառակ ուղղությամբ՝ դրամի արժևորման կամ ավելի թույլ արժեզրկման, եթե տնտեսական ակտիվությունը լինի բարձր կամ ՌԴ միգրանտները որոշեն մշտական բնակություն հաստատել ՀՀ-ում՝ այդպիսով նպաստելով դրամի պահանջարկին։

Հետաքրքիր դինամիկա է նկատվել կորպորատիվ պարտատոմսերի և բաժբետոմսերի մասով․ 2018թ-ի համեմատ  2024-ին Հայաստանի ֆոնդային բորսայում ցուցակված թե պարտատոմսերի և թե բաժնետոմսերի ծավալը աճել է մոտ 2-3 անգամ։ Աճին նպաստել են ինչպես բարենպաստ շուկայական պայմանները, այնպես էլ կենսաթոշակային ֆոնդերի ներդրումները։ Այսպես, եթե մինչ 2023 թ-ը պարտատոմսերը թողարկվում էին միայն ֆինանսական հատվածի ընկերությունների կողմից, ապա 2024-ին 2 խոշոր թողարկողներ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» ՓԲԸ-ն և Տելեկոմ Արմենիա ԲԲԸ-ն (ապրանքանիշը՝ Team Telecom Armenia)  մուտք գործեցին կապիտալի շուկա և թողարկեցին «էական ծավալի պարտատոմսեր», որտեղ ներդրում արեցին նաև Amundi-Aacba-ի կողմից կառավարվող կենսաթոշակային ֆոնդերը։

Ակնկալիքների և ծրագրերի մասին

«Ամունդին» գրեթե բոլոր շուկաներում երկնիշ աճ է ակնկալում՝ ԱՄՆ, Միացյալ Թագավորություն, Եվրոպա և Ճապոնիա։ «2025 թ-ին ակնկալում ենք շուկաների վերականգնում, բացառությամբ «հրաշալի յոթնյակի», - հայատարարում է Ֆրեդերիկ Պասկալը։

«2025 թ-ին մենք մեր կողմից կառավարվող ֆոնդերի ներդրումները ձևավորելիս շարունակելու ենք նախապատվություն տալ կորպորատիվ պարտատոմսերի իրական սեկտորի թողարկումներին և նոր հնարավարություններ ենք փնտրելու այդ ուղղությամբ», - իր կողմից հավելում է Ամունդի-Ակբա ֆոնդերի կառավարիչը։

Ըստ նրա, Ամունդին կարևորում է իրական տնտեսության մեջ կատարվող ներդրումները, և 2025թ-ին ընկերությունն իր ջանքերն ուղղելու է ինչպես մասնավոր հատվածի պարտատոմսերում ներդրումների իրականացմանը, այնպես էլ խոշոր ենթակառուցվածքային ծրագրերում ներդրումային հնարավորությունների ստեղծմանը։

«Ընթացիկ տարում Ամունդի-Ակբան տեսնում է դիվերսիֆիկացիայի անհրաժեշտությունը հետևյալ 3 ուղղություններով՝ տատանողականության, իրացվելիության և մակրո, աշխարհաքաղաքական ռիսկերի։ «Կարծում ենք 2025-ին տատանողականությունը կարող է աճել ինչպես բաժնետոմսերի, այնպես էլ պարտատոմսերի շուկաներում, հետևապես այս ուղղությամբ հեջավորումը առանցքային դեր է խաղալու։ Իրացվելիության ռիսկի մասով կարծում ենք, որ այս պահին շուկայում առկա բարձր ռիսկային ակտիվներն առաջարկում են ավելի ցածր եկամտաբերություն և եթե ուզում ենք մեր պորտֆելների եկամտաբերությունը ավելացնել, ապա պետք է այնտեղ մեծացնել ավելի քիչ ռիսկայնությամբ իրացվելի ակտիվների բաժնեմասը, ինչպիսիք են ենթակառուցվածքային, անշարժ գոյքի ակտիվները կամ մասնավոր պատքերը։

Մակրոտնտեսական և աշխարհաքաղաքական ռիսկերի տեսանկյունից դիվեռսիֆիկացիոն գործիքներ կարող են լինել կանխիկի ֆոնդերը, ոսկին և գնաճի կառավարման ռազմավարությունները», - եզրափակում է Ամունդի-Ակբա ֆոնդերի կառավարիչը։

Նշենք, որ նախորդ տարի լրացավ Հայաստանում Պարտադիր կուտակային կենսաթոշակային համակարգին (ՊԿԿՀ) ներդրման ուղիղ 10 տարին։ Մինչ օրս համակարգի շրջանակներում ՀՀ ԿԲ-ի կողմից կենսաթոշակային միջոցների կառավարման լիցենզիա ստացած կառավարիչների թիվն ընդամենը երկուսն է՝ «Ամունդի-Ակբա Ասեթ Մենեջմենթ» (Amundi-ACBA) և «Ցե-Կվադրատ Ամպեգա Ասեթ Մենեջմենթ Արմենիա» (C-Quadrat Ampega):

Ամունդի-Ակբա Ասեթ Մենեջմենթը հիմնադրվել է 2013թ.՝ ֆրանսիական Ամունդի և Ակբա Բանկի (Հայաստանի խոշորագույն առևտրային բանկերից է) կողմից: Ավելի քան 2 տրիլիոն եվրո կառավարման ներքո ակտիվներով Ամունդին Եվրոպայի առաջատար ակտիվների կառավարիչն է: 2024 թ-ի վերջի դրությամբ Ամունդի - Ակբա երեք կենսաթոշակային ֆոնդերի մասնակիցների թիվը հասել է 510 հազարի, կառավարվող ակտիվների ծավալը 2024թ․ դեկտեմբերի 30-ի դրությամբ՝ 567 մլրդ դրամի կամ մոտ 1,4 մլրդ եվրո (տարեկան աճը միջինում գնահատվում է 30-40%)։ 2024-ին ֆոնդերի եկամտաբերությունը կազել է 8,1-10,3%, ստեղծման պահից  միջին տարեկան եկամտաբերությունը կազմել է մոտ 7.2-7.8%: