ԱԷԿ-ի կառուցման հարցում Ադրբեջանի ակտիվացումը որոշակի մարտահրավերներ է ձևավորում նաև Հայաստանի համար

Արմինֆո. ԱԷԿ-ի կառուցման հարցում Ադրբեջանի ակտիվացումը որոշակի մարտահրավերներ է ձևավորում նաև հարևանների, մասնավորապես,  Հայաստանի համար։ Այդ մասին Ռազմավարական մշակույթի հիմնադրամի կայքում հրապարակված իր հոդվածում գրել է քաղաքագետ Վահե Դավթյանը։

Նրա խոսքով՝ լայնորեն հայտնի է դեռևս 1990-ական թվականներից մինչ օրս Բաքվի և Անկարայի կողմից Հայկական ԱԷԿ-ի դեմ իրականացվող արշավը։ Խնդիրը միանգամայն պարզ է. Հայաստանին զրկել Հարավային Կովկասի ատոմային հզորություններ ունեցող միակ երկրի կարգավիճակից։ "Հայաստանի համար ռիսկերն ավելի շոշափելի են դառնում այսօր, այն պայմաններում, երբ հանրապետությունում չկա "խաղաղ ատոմի" ապագա զարգացման հստակ տեսլական, իսկ Երեւանի պաշտոնական դիրքորոշումը գնալով ավելի է թեքվում ամերիկացիների առաջարկած փորձարարական փոքր ատոմային ռեակտորների ուղղությամբ։ Ինչպես ավելի վաղ գրել էինք, նման որոշումը կնշանակի Հայկական ատոմային էներգետիկայի դադարեցում և էլեկտրաէներգիայի ներկրումից հանրապետության կախվածության կտրուկ ավելացում, ինչին մեծապես կնպաստի նաև էլեկտրաէներգետիկական շուկայի ազատականացման մեկնարկած ծրագիրը: Իր հերթին՝ Ադրբեջանն աճող հավակնություններ է դրսևորում էլեկտրաէներգետիկայի ոլորտում, զարգացնելով միանգամից մի քանի ուղղություններ ՝ ստորջրյա մալուխից Սև ծովով մինչև, այսպես կոչված, "Զանգեզուրի միջանցքով" էլեկտրահաղորդման գծի նախագիծը, ընդ որում, երկու նախագծերն էլ ակտիվորեն առաջ են մղվում՝ որպես կանաչ միջանցքի հայեցակարգի մաս: Հաշվի առնելով "ատոմային վերածննդի" մեգատրենդը՝ Ադրբեջանում ատոմակայանի կառուցման սցենարը, որը կմիանա նշված հաղորդակցություններին, արդեն միջնաժամկետ հեռանկարում կարող է միանգամայն հասկանալի ուրվագծեր ստանալ", - կարծում է քաղաքագետը։

Հիշեցնենք, որ ներկայումս Հայկական ԱԷԿ-ի երկրորդ էներգաբլոկում իրականացվում է շահագործման ժամկետի  10 տարով երկարաձգման երկրորդ ծրագիրը' մինչև 2036 թվականը: Մինչ այդ հանրապետությունում պետք է կառուցվել է նոր ատոմային էներգաբլոկ։ Խնդիրը  դրա հզորության ընտրությունն է: Նախորդ տարվա օգոստոսի 1-ին կառավարության որոշմամբ ստեղծվել է "Նոր ատոմային էներգաբլոկի կառուցում" ՓԲԸ-ն, որը պետք է զբաղվի նոր ատոմակայանի արտադրողի ընտրությամբ , բուն շինարարության ընթացքով և հետագա շահագործմամբ: Ընկերության ֆինանսավորումն իրականացվում է երկրի պետական բյուջեի միջոցների հաշվին: Ինչպես ակնկալվում է, ուսումնասիրությունների առաջին արդյունքները կներկայացվեն ընթացիկ տարվա կեսին: