Արմինֆո. 2025 թվականի առաջին եռամսյակում Հայաստանում կապիտալ ծախսերի թերակատարումը կազմել է մոտ 70%։ Այդ մասին հայտարարում են «Լույս» հիմնադրամի փորձագետները՝ վերլուծելով ՀՀ պետական բյուջեի կատարման մասին ս. թ. հունվար-մարտ ամիսների հաշվետվությունը:
Հիմնադրամի փորձագետներն ուշադրություն են հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ Հայաստանի տնտեսական ակտիվությունը նախորդ տարվա առաջին եռամսյակի համեմատ կտրուկ նվազել է մոտ 3,5 անգամ՝ կազմելով 4,1 տոկոս: Նրանց կարծիքով՝ դանդաղման հիմնական պատճառը ռուս-ուկրաինական զինված հակամարտության արդյունքում էկզոգեն բարենպաստ գործոնների զգալի թուլացումն է (էկզոգեն դրական գործոնների մի մասի ամբողջական չեզոքացումը)։ Նշված բացասական ազդեցությունն առավել ցայտուն է արդյունաբերության հատվածում, որն ընթացիկ տարվա առաջին եռամսյակում նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ կտրուկ նվազել է 18,5 տոկոսով։ Ապրանքաշրջանառության աճի տեմպերը կտրուկ նվազել են, հասնելով 6 տոկոսի, մինչդեռ, նախորդ տարվա առաջին եռամսյակում դրանք կազմել են 26,5 տոկոս:
Արտահանումն ու ներմուծումը կտրուկ նվազել են, համապատասխանաբար, 61,8 և 47,9 տոկոսով։ Նման կտրուկ նվազումը, հիմնականում, պայմանավորված է վերաարտահանման ծավալների էական կրճատմամբ։
ՀՀ պետական բյուջեի ընդհանուր եկամուտները 2025թ. առաջին եռամսյակում կազմել են 597,4 մլրդ դրամ, ինչը 102,1% - ով գերազանցում է ճշտված պլանը: Բյուջեի եկամուտների ընդհանուր ծավալի մուտքերի պլանավորված ծավալի գերազանցումը ձեռք է բերվել, հիմնականում, այլ եկամուտների հաշվին: Դրանց իրացումը կազմում է 149,6% ։ Մինչդեռ, պաշտոնական դրամաշնորհների գծով արձանագրվել է 22,9% թերակատարում։ Ավելին, պաշտոնական դրամաշնորհների թերակատարման տեսանկյունից 2025 թվականի առաջին եռամսյակը բացառություն չէր. դրանք թերակատարվել են գործող կառավարության լիազորությունների ողջ ընթացքում, քանի որ համապատասխան մարմինները մշտապես չեն կատարել դոնորների հետ նախկինում համաձայնեցված նախապայմանները:
2025 թվականի առաջին եռամսյակում ՀՀ պետական բյուջեի փաստացի ծախսերը կազմել են 576.2 մլրդ դրամ, ինչը 29.6% - ով կամ 242.1 մլրդ դրամով պակաս է ճշտված ծրագրից: Ընդ որում, թերակատարման ընդհանուր գումարի 37.6% - ը բաժին է ընկնում ընթացիկ ծախսերին, իսկ 62.4% - ը ՝ ոչ ֆինանսական ակտիվներին առնչվող գործառնություններին:
Ընթացիկ և կապիտալ ծախսերը թերակատարվել են, համապատասխանաբար, 15,4 և 67,1 տոկոսով: Այս տարի (ինչպես եւ նախորդ տարի) առաջին եռամսյակի ընթացիկ ծախսերի բոլոր բաղադրիչները թերակատարվել են։
228.9 մլրդ դրամի չափով նախատեսված ընդհանուր կապիտալ ծախսերի ցածր կատարումը մեծապես պայմանավորված է ՀՀ պաշտպանության ապահովման ծրագրի շրջանակներում իրականացված ծախսերով, որը կազմում է կապիտալ ծախսերի հիմնական մասը և կազմել է 170.2 մլրդ դրամի չափով նախատեսված ցուցանիշի ընդամենը 29.9% - ը կամ՝ 50.9 մլրդ դրամ: "Լույս"-ում հիշեցնում են, որ 2025 թվականին բյուջեն ներկայացնելիս կառավարությունն ընդգծել էր, որ պաշտպանության հատվածում կապիտալ ծախսերի համար խոշոր գումարներ հատկացնելն իր գլխավոր առաջնահերթությունն է: <Հաշվետվության մեջ առանձին նշված բոլոր պատասխանատու մարմինների կողմից իրականացվող ծրագրերի շրջանակներում կատարված ծախսերը թերակատարվել են: Առավել էական է Պաշտպանության նախարարության, Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության, Շրջակա միջավայրի նախարարության և Առողջապահության նախարարության ենթակայության տակ գտնվող ծրագրերի չկատարումը, համապատասխանաբար, 57,5%, 53,0%, 48,9% և 36,7%: Կասկած չկա, որ գործող կառավարությունը, պարզապես, ի վիճակի չէ ապահովել պետական առանցքային ծրագրերի (օրինակ ՝ "Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության ապահովում", "Հանրակրթական և նախադպրոցական հաստատությունների ստեղծում, կառուցում և բարեկարգում", "Գյուղատնտեսության զարգացմանն աջակցություն", "Թվային փոխակերպման գործընթացի իրականացում", "Պաշտպանական-արդյունաբերական համալիրի զարգացում") արդյունավետ իրականացումը", - նշում են Հիմնադրամի փորձագետները:
2025 թվականի առաջին եռամսյակում ՀՀ պետական բյուջեն կատարվել է 21,2 մլրդ դրամ հավելուրդով ՝ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի 233,3 մլրդ դրամ ծրագրված պակասուրդի և 0,9 մլրդ դրամ փաստացի պակասուրդի դիմաց։ Տնտեսագետները նշում են, որ հավելուրդի հիմնական պատճառը ծախսերի ցածր արդյունավետությունն է։
"Ս.թ. առաջին եռամսյակում մակրոտնտեսական իրավիճակի վատթարացումը պետական կառավարման թերությունների և տնտեսության կայունության նվազման հետևանք է, և կան բոլոր հիմքերը՝ մտավախություն ունենալու, որ արդեն իսկ ի հայտ եկած բացասական միտումները մոտ ապագայում կխորանան ՝ վտանգելով պետական բյուջեի կատարումը", - ամփոփում են "Լույս" հիմնադրամում:
Բաց նամակ՝ Ուղերձ «Կրիպտոակտիվների մասին» հավասարակշռված և արդի օրենքի փոխադարձաբար ընդունելի մոտեցման հասնելու համար:
Սուրեն Պարսյանը "լավատեսական" է համարել Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ ՀԲ-ի եւ ԱՄՀ-ի վերանայված կանխատեսումը՝ դեպի նվազում
ՉԺՀ-ը պատրաստվում է "Մեկ գոտի, մեկ ճանապարհ" նախաձեռնության նոր գլուխ բացել՝ դրանում Հայաստանի ներգրավմամբ. չինացի դիվանագետ
Ավարտվել է «Արդշինբանկ» ՓԲԸ և «Արդշինինվեստբանկ» ՓԲԸ միացման գործընթացը
Տարեսկզբից ի վեր Երեւանում ձեռք բերված հասարակական տրանսպորտի տոմսերի ընդհանուր ծավալում փաթեթայիններին բաժին է ընկել ընդամենը 1,2%
Թրամփի առանձնատանը կայացել են Նարեկ Մկրտչյանի հանդիպումները մի շարք ամերիկացի գործիչների հետ