Հայաստանի տնտեսությունը կպահպանի ՀՆԱ-ի աճի ցածր տեմպերը. «Լույս» հիմնադրամ

Արմինֆո. «Լույս» հիմնադրամը, վերլուծելով 2025 թվականի հունվար-ապրիլ ամիսներին ՀՀ տնտեսության սոցիալ - տնտեսական զարգացումը, զգուշացնում է, որ Հայաստանի տնտեսության աճի ցածր տեմպերը կպահպանվեն:

Մասնավորապես, ինչպես նշում են հիմնադրամի փորձագետները, հաշվետու ժամանակահատվածում ՀՀ-ում տնտեսական ակտիվության աճի տեմպերը, թեեւ փոքր-ինչ արագացել են, մնում են ցածր մակարդակում։

«2025 թվականին ՀՀ - ում տնտեսական ակտիվության աճի տեմպերը բավականին ցածր են, հունվար - ապրիլին՝ շուրջ 4,4 տոկոս, ինչը պայմանավորված է այն հանգամանքով, որ նախորդ տարիներին բարձր աճ ապահոված գործոնները չեզոքացվել են, իսկ նոր գործոններ դեռևս չեն ձևավորվել: Իրադարձությունների նման զարգացման պայմաններում աճի տեմպերը կպահպանվեն ցածր մակարդակում», - ընդգծում են տնտեսագետները։

Նրանց դիտարկումների համաձայն, արտահանման ցուցանիշների վերականգնման միտումներ չկան։ Տարեսկզբից էապես նվազում են ինչպես արտահանման, այնպես էլ ներմուծման ցուցանիշները։ Նվազման հիմնական գործոնը նախորդ տարի ոսկու վերաարտահանման ծավալների կրճատումն է, սակայն մնացած ապրանքախմբերում ևս բացակայում են արտահանման աճին էապես նպաստող գործոնները, ինչի արդյունքում աճի ընդհանուր տեմպերը մնում են ցածր մակարդակում:

Վարկերի աճի տեմպերը շարունակում են մտահոգել հիմնադրամի փորձագետներին։ Հիփոթեքային և սպառողական վարկերը, հատկապես, բնակչության համար, աճում են բարձր տեմպերով՝ զգալիորեն գերազանցելով ինչպես տնտեսական ակտիվության, այնպես էլ աշխատավարձերի և արտասահմանյան փոխանցումների աճի տեմպերը: "Բնակչության եկամուտների նկատմամբ պարտավորությունների զգալի բարձր աճը կարող է վտանգ ներկայացնել ֆինանսական համակարգի համար՝ ապագայում", - կարծում են "Լույս" հիմնադրամում:

Նշենք, որ Հայաստանում տնտեսական ակտիվության աճը 2025թ. հունվար-ապրիլին խիստ դանդաղել է ՝ հասնելով տարեկան 4,4% - ի (2024թ.նույն ժամանակահատվածի 13,2% - ից)։ Վիճակագրության համաձայն, 2025թ. հունվար-ապրիլ ամիսներին տնտեսական ակտիվության աճի նման արտահայտված արգելակումն առավելապես բխել է արդյունաբերական ոլորտի տարեկան դինամիկայի վատթարացումից՝ 26,8% աճից մինչև 16,1% անկում, և առևտրի ոլորտի աճի խիստ դանդաղումից՝ 26,7%-ից մինչև 5,2%։ Ընդ որում, ծառայությունների ոլորտին հաջողվել է արագացնել տարեկան աճը՝ 3,9%-ից մինչեւ 9,9%, ինչը դիտվել է նաև շինարարության ոլորտում՝ 13,7%-ից մինչեւ 15%։ Որոշ չափով ակտիվացել է էներգահամալիրը, որի աճը լճացման 0,4%-ից արագացել է մինչև 2,6%: Հայաստանի արտաքին առևտրաշրջանառությունը 2025թ. հունվար-ապրիլին կազմել է 2.5 տրլն. դրամ (6.3 մլրդ դոլար)՝ նվազելով տարեկան 52.9% - ով (մեկ տարի առաջ 2.4 անգամ աճի դիմաց)։ Դա պայմանավորված է եւ արտահանման, եւ ներմուծման արտահայտված անկմամբ՝ տարելան, համապատասխանաբար, 60,3 եւ 46,5 տոկոսով, մինչդեռ, անցյալ տարի երկու ցուցանիշներն էլ զգալի աճ են արձանագրել՝ 2,8 անգամ (արտահանում) եւ 2,1 անգամ (ներմուծում)։ Արդյունքում՝ 2025թ. հունվար-ապրիլին արտահանման բացարձակ մեծությունը կազմել է 953.7 մլրդ դրամ (2.4 մլրդ դոլար), իսկ ներմուծմանը՝ 1.5 տրլն դրամ (3.9 մլրդ դոլար)։