ՊԵԿ նախագահը պարզաբանել է, թե ինչու ԶՊՄԿ-ը չի ներառվել Հայաստանի 1000 խոշորագույն հարկատուների ցուցակում

Արմինֆո. Հայաստանի պետական եկամուտների կոմիտեի (ՊԵԿ) նախագահ Էդուարդ Հակոբյանը պարզաբանել է, թե ինչու Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը (ԶՊՄԿ), որը տարիներ շարունակ առաջատար դիրքեր էր զբաղեցնում Հայաստանի խոշորագույն հարկատուների ցուցակում, այս տարվա առաջին եռամսյակում չի ընդգրկվել այդ ցուցակում:  Կոմիտեի ղեկավարը հակադարձել է ընդդիմադիր պատգամավոր Արթուր Խաչատրյանի հայտարարությանը, ում կարծիքով, "այստեղ կան խորքային խնդիրներ, որոնք սկսվել են այն պահից, երբ Հայաստանի կառավարությունը բաժնեմաս է ստացել ձեռնարկությունում":

"2024 թվականի արդյունքներով ԶՊՄԿ-ում 2023 թվականի համեմատ իրացման ծավալների նվազում է արձանագրվել, ինչի կապակցությամբ նվազել է 2025 թվականին վճարման ենթակա ռոյալթիների գումարը", - այսօր պարզաբանել է Էդուարդ Հակոբյանը: Բացի այդ, քանի որ 2024 թվականին ձեռնարկությունը զգալի հարկային կանխավճարներ է կատարել, վճարված գումարի մի մասը 2025 թվականի առաջին եռամսյակում վերադարձվել է։ "Եթե չեմ սխալվում, վերադարձվել է 21-22 մլրդ դրամ, ինչի պատճառով ԶՊՄԿ-ը զուտ տեխնիկապես դուրս է մնացել 1000 խոշորագույն հարկատուների ցուցակից: Դա չի նշանակում, թե ձեռնարկությունը հաջորդ եռամսյակում չի լինի այս ցուցակում", - նշել է գլխավոր հարկայինը։

Հիշեցնենք, որ ավելի վաղ ձեռնարկության մամուլի ծառայությունը հանդես էր եկել ներկայացված հարցի վերաբերյալ առանձին հայտարարությամբ: "ԶՊՄԿ-ն կազմակերպություն է, որի վճարած հարկերի զգալի մասը բաժին է ընկնում ուղղակի հարկերին.  շահութահարկ և ռոյալթիներ, ի տարբերություն խոշոր հարկատուների զգալի մասի, որոնց կողմից վճարվող հարկերի զգալի մասը բաժին է ընկնում ԱԱՀ-ին: 2024 թվականի արդյունքներով հաշվարկված և վճարված ռոյալթիների կանխավճարներն ընկերությանը վերադարձվել են առաջին եռամսյակում, ինչի արդյունքում առաջին եռամսյակի ընդհանուր տարբերությունը կազմել է 19,5 մլրդ դրամ։ Հետևաբար, հնարավոր չէ գնահատել ԶՊՄԿ-ի հարկերի մակարդակը առաջին եռամսյակի ցուցանիշներով, դրանք պետք է դիտարկել տարեկան կտրվածքով, քանի որ իրական հարկային վճարումները ամբողջությամբ տեսանելի կլինեն տարեվերջին: Նախորդ տարվա հարկային կանխավճարների սրբագրումն ամփոփվում է առաջին եռամսյակում ՝ վերջնական հաշվետվության հիման վրա: Բնականաբար, հաջորդ եռամսյակում կարտացոլվեն ԶՊՄԿ - ի վճարած հարկերը կիսամյակային կտրվածքով, իսկ տարեկան կտրվածքով ընկերությունը, անկասկած, կրկին առաջատար դիրքեր կզբաղեցնի 1000 խոշորագույն հարկատուների ցանկում", - ասվում էր հաղորդագրության մեջ:

Հիշեցնենք նաև, որ առաջին եռամսյակի հարկատուների տասնյակը գլխավորել է "Գազպրոմ Արմենիան", որը վճարել է 19,9 մլրդ դրամ (51 մլն դոլարից մի փոքր ավելի ։ Երկրորդ տեղում Mobile Centre Art բջջային տեխնիկայի դիլերն է (16,6 մլրդ դրամ կամ 42,5 մլն դոլար), երրորդում՝ "Գրանդ Տոբակո" ծխախոտի գործարանը (12,1 մլրդ դրամ կամ 31 մլն դոլար): Նույն սեփականատերերին պատկանող ծխախոտի մյուս արտադրությունը ՝ "Ինտերնեյշնլ Մասիս Տաբակը", զբաղեցրել է 8 - րդ տեղը (4,46 մլրդ դրամ կամ 11,5 մլն դոլար)։ 4-րդ տեղում նավթամթերքների դիստրիբյուտոր CPS-ն է (7 մլրդ դրամ կամ 18 մլն դոլար), 5-րդ տեղում "Փրիթի Ուեյ" կահույքի եւ կենցաղային տեխնիկայի խանութների ցանցն է ("Վեստա", 6,5 մլրդ դրամ կամ 16,8 մլն դոլար), 6-րդ տեղում Wildberries առցանց մարքեթփլեյսն է (5,7 մլրդ դրամ կամ 14,6 մլն դոլար), 7 - րդ տեղում "Երեւան սիթի" սուպերմարկետների ցանցն է (5,2 մլրդ դրամ կամ  13,3 մլն դոլար): Տասնյակը եզրափակում են" Հայաստանի էլեկտրական ցանցերը "(4,4 մլրդ դրամ կամ 11,3 մլն դոլար) եւ" Սոֆթ Կոնստրակտ" խաղային ոլորտի ՏՏ ընկերությունը (4 մլրդ դրամ կամ 10,3 մլն դոլար):

Մինչդեռ ԶՊՄԿ-ը 2024 թվականի արդյունքներով գլխավորել է Հայաստանի 1000 խոշորագույն հարկատուների ցուցակը։ Կոմբինատն այս ցուցակում առաջին տեղն Է զբաղեցրել չորս տարի անընդմեջ։

"Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատ" ՓԲԸ-ն (Zangezur Copper Molybdenum Combine CJSC) (ԶՊՄԿ) Հայաստանի խոշորագույն հանքարդյունաբերական ընկերությունն է: Կոմբինատը շահագործում է Քաջարանի պղնձամոլիբդենային հանքավայրը։

Հիշեցնենք, որ նախորդ տարվա դեկտեմբերին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը Facebook-ի իր էջում տեղեկացրել էր, որ ԶՊՄԿ-ը որպես կառավարության շահաբաժին պետական բյուջե է փոխանցել 33 միլիարդ 249 միլիոն դրամ: "Ուշադրություն դարձրեք, սա՝ գումարած վճարված հարկերը որպես շահույթի մասնաբաժին, որովհետև 2021 թվականից կառավարությունը ԶՊՄԿ - ի բաժնետեր է, ինչպես խոստացել էի", - նշել էր վարչապետը:

Ավելի վաղ "Արդյունաբերական ընկերություն" ԲԸ-ն ձեռք էր բերել ԶՊՄԿ-ի բաժնետոմսերի 60% - ը և 2021 թվականի սեպտեմբերի 30-ին իր բաժնեմասի 25% - ը նվիրաբերել էր Հայաստանի կառավարությանը։ 2022 թվականի մարտի 24-ին կառավարությունը որպես նվիրատվություն ստացել էր բաժնետոմսերի ևս 6,875%-ը՝ այդպիսով դառնալով կոմբինատի բաժնետոմսերի  21,875%-ի կամ 1/5 բաժնեմասի սեփականատերը։