ԵԱԶԲ. Մերձավոր Արեւելքում սրման ֆոնին ուժեղ արտաքին գնաճամետ ազդեցության ռիսկերը բարձրացնում են Հայաստանի Կենտրոնական բանկի մոնետար քաղաքականության խստացման հավանականությունը

Արմինֆո. Մերձավոր Արևելքում աշխարհաքաղաքական սրման ֆոնին արտաքին ավելի ուժեղ գնաճամետ ազդեցության ռիսկերի ավելացումը բաաարձացնում է Հայաստանի Կենտրոնական բանկի մոնետար քաղաքականության ավելի կոշտ հետագծի հավանականությունը՝ քան նախկինում սպասվում էր: Այդ մասին նշվում է Եվրասիական զարգացման բանկի (ԵԱԶԲ) շաբաթական մակրոամփոփագրում։

Նույն ամփոփագրում հիշատակվում է այն մասին, որ ՀՀ ԿԲ-ն ս.թ. հունիսի 17-ին պահպանել է վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 6.75% մակարդակում և նույն օրը կարգավորիչը նշել է, որ գնաճային սպասումները և ծառայությունների գների աճը Հայաստանում կայունացել են:

Հիշեցնենք, որ հունիսի 17-ին վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի վերաբերյալ մամուլի ասուլիսից առաջ ՀՀ ԿԲ նախագահ Մարտին Գալստյանը նույն օրն Ազգային ժողովի ամբիոնից հայտարարել էր. «Իրանաիսրայելական հակամարտության գործոնը կարող է հանգեցնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացման։  Մենք ապրում ենք մի ժամանակաշրջանում և մի տարածաշրջանում, որտեղ ռիսկերն անհամեմատ ավելի բարձր են, և դա պետք է իր արտացոլումը գտներ վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքում, որը պետք է ավելի բարձր լիներ։ Մեր ամենագլխավոր խնդիրը մակրոտնտեսական կայունության պահպանումն է։ Այդ առումով Հայաստանն այն կետն է, որտեղ այդ կայունությունը պահպանվում է։ Մենք ունենք բյուջեի պակասուրդի ցածր մակարդակ, 50%-ից պակաս պետական պարտք, գործում են հարկային կանոնները, և ունենք գնաճի ցածր մակարդակ։ Այլ կերպ ասած ՝ կա այցեքարտ, որի հիման վրա պետք է կառուցվեն կառուցվածքային բարեփոխումները՝ ենթակառուցվածքներ, կրթություն, գիտություն, սպորտ և այլն, որոնք պետք է նպաստեն երկրում ներդրումների ներգրավմանը"։ Նա նշել էր այն հանգամանքը, որ ԿԲ-ն հունիսի 17-ի իր որոշմամբ անփոփոխ է թողել  6,75 տոկոս վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը՝ հաշվի առնելով անգամ իրանաիսրայելական հակամարտության անկանխատեսելի բնույթը:

Մեկնաբանելով իրանաիսրայելական հակամարտության սրման ազդեցությունը Հայաստանի բանկային համակարգի կայունության վրա' ՀՀ ԿԲ ղեկավարը նշել էր. "Այս պահին Հայաստանի բանկային համակարգը որեւէ խնդիր չունի հնարավոր ռիսկերին դիմակայելու համատեքստում": Անդրադառնալով բանկերի կապիտալիզացման մակարդակի բարձրացմանը՝ ֆինանսական համակարգի կայունությունը պահպանելու նպատակով, նա հիշեցրել էր, որ Կենտրոնական բանկը 2025 թվականի մայիսից խստացրել է կապիտալի հակացիկլիկ բուֆերը՝ ռիսկով կշռված ակտիվների 1,5 տոկոսից մինչեւ 1,75 տոկոս.  «Խոսքը մոտավորապես 150 մլրդ դրամի լրացուցիչ կապիտալի մասին է, եւ այս համատեքստում, հաշվի առնելով, որ մենք ամեն ժամ հետեւում ենք իրավիճակին, կարծում եմ,  ռիսկերի դիմակայման համատեքստում որեւէ խնդիր չունենք",-ընդգծել էր ԿԲ ղեկավարը։ Նշվել էր, որ պահպանվող աշխարհաքաղաքական անորոշության պայմաններում համակարգային (ցիկլային) ռիսկերի նյութականացման հավանականությունը շարունակում է մնալ բարձր, եւ այդ հավելավճարի գործարկումն ուղղված է բանկային հատվածի կայունությանն աջակցելուն: Կապիտալի հակացիկլիկ բուֆերից զատ  գործում են նաև կապիտալի բավարարության մակարդակի այնպիսի նորմատիվային հավելումներ, ինչպիսիք են կապիտալի պահպանման բուֆերը (պաշտպանիչ). 2025 թվականի մայիսից բարձրացվել է 2%-ից մինչև 2,5%, իսկ համակարգային նշանակության բանկերի համար՝ նաև կապիտալի լրացուցիչ բուֆեր՝ 1,5% մակարդակում: