ՊԵԿ. Ֆինանսական հաշիվների վերաբերյալ տեղեկատվության փոխանակումը վերաբերելու է բացառապես ոչ ռեզիդենտներին

Արմինֆո.Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (ՏՀԶԿ) հաշվետվությունների միասնական ստանդարտի (CRS) շրջանակներում հարկային նպատակներով ֆինանսական հաշիվների վերաբերյալ տեղեկատվության ավտոմատ փոխանակումը վերաբերելու է բացառապես ոչ ռեզիդենտներին՝ իրավաբանական և ֆիզիկական անձանց: Այդ մասին սեպտեմբերի 12 - ին կայացած մամուլի ասուլիսում հայտարարել է Պետական եկամուտների կոմիտեի միջազգային հարկման վարչության ֆինանսական հաշվետվությունների փոխանակման և օրենսդրության պահանջների պահպանման վերահսկողության բաժնի պետ Աննա Թորոսյանը:

Ինչպես նշել է Թորոսյանը, գործընթացի շրջանակներում ՊԵԿ-ը ոչ ռեզիդենտների վերաբերյալ տեղեկատվություն կհավաքի առևտրային բանկերից և ներդրումային ընկերություններից: Այնուհետև տեղեկատվությունը կհաստատվի ՊԵԿ տվյալների բազաների հետ, կկատարվի վերլուծություն և արդեն մշակված տվյալները կփոխանցվեն օտարերկրյա գործընկեր հարկային մարմիններին:

Ընդ որում, ինչպես ընդգծել է ՊԵԿ ներկայացուցիչը, ստանդարտի շրջանակներում կարեւոր է հարկային ռեզիդենտության, այլ ոչ քաղաքացիության փաստը։ Այսինքն ՝ երկքաղաքացիության առկայության դեպքում տեղեկատվության փոխանակման ժամանակ հաշվի կառնվի քաղաքացու հարկային ռեզիդենտությունը։

«Հարկման նպատակով հարկային տարում 183 օր և ավելի Հայաստանում գտնվող ֆիզիկական անձինք կամ նրանք, ում կենսական շահերի կենտրոնը գտնվում է Հայաստանում, համարվում են Հայաստանի Հանրապետության ռեզիդենտ: Կենսական շահերի կենտրոն է համարվում այն վայրը, որտեղ կենտրոնացած են անձի ընտանեկան կամ տնտեսական շահերը: Մասնավորապես, եթե նրա տունը (ընտանիքի բնակության վայրը), հիմնական անձնական կամ ընտանեկան գույքը կամ հիմնական տնտեսական (մասնագիտական) գործունեության վայրը գտնվում են Հայաստանում: Իրավաբանական անձի համար հարկային ռեզիդենտության երկիր է համարվում այն երկիրը, որի իրավասու մարմնում գրանցված է կամ որտեղ գտնվում է նրա փաստացի կառավարման վայրը», - պարզաբանել է նա։

Ստանդարտի շրջանակներում Հայաստանը փոխադարձության սկզբունքով տարեկան մեկ անգամ կիրականացնի ոչ ռեզիդենտների ֆինանսական հաշիվների ավտոմատ փոխանակում շուրջ 120 երկրների և աշխարհագրական տարածաշրջանների հետ: Այս տարի ֆինանսական հաշիվների վերաբերյալ տեղեկատվության փոխանակումը կիրականացվի 2025 թվականի սեպտեմբերի 30-ին մոտ 47 երկրների հետ:

Այն անձինք, որոնց վերաբերյալ նախատեսվում է տեղեկատվության փոխանակում, պատշաճ կերպով կտեղեկացվեն համապատասխան ֆինանսական հաստատության կողմից: Այն դեպքում, երբ նշված անձինք չեն ցանկանում իրենց հաշիվների վերաբերյալ տեղեկատվություն փոխանակել, ֆինանսական հաստատությունը դադարեցնում է նրանց հետ գործարար հարաբերությունները կամ չի հաստատում այդպիսի հարաբերություններ, իսկ հարկային մարմինը չի իրականացնում հաշիվների վերաբերյալ տեղեկատվության փոխանակում:

Աննա Թորոսյանը հավաստիացրել է, որ հավաքվող և փոխանցվող տեղեկատվության պաշտպանությունն ապահովվում է մի քանի մակարդակներով: Սկզբում տեղեկատվությունը բանկերից և ներդրումային ընկերություններից փոխանցվում է գաղտնագրված ձևով, այնուհետև արդեն ՊԵԿ-ը ՏՀԶԿ-ի միջոցով ներդրված հատուկ պաշտպանված համակարգի միջոցով այն կփոխանցի ստանդարտ գործընկերներին:

ՊԵԿ միջազգային հարկման վարչության ֆինանսական հաշվետվությունների փոխանակման և օրենսդրության պահանջների պահպանման վերահսկողության բաժնի գլխավոր հարկային տեսուչ Լիա Ղուկասյանն, իր հերթին, նշել է, որ այս պահին հաշվետու ֆինանսական կազմակերպություններ են Հայաստանում գործող առևտրային բանկերն ու ներդրումային ընկերությունները: Հետագայում այդ ցանկը կարող է ընդլայնվել։

Ոչ ռեզիդենտի հաշվետու ֆինանսական հաշիվներ են համարվում նոր բացված և գործող խնայողական և ավանդային հաշիվները, պահառության տվյալները և սույն ստանդարտի ներքո գտնվող այլ հաշիվները: Մասնավորապես, նոր հաշիվներ են համարվում 2024 թվականի հունվարի 1 - ից հետո բացված հաշիվները, իսկ գործող՝ մինչև 2023 թվականի դեկտեմբերի 31-ը բացված հաշիվները: Իրավաբանական անձանց տվյալները ենթակա են փոխանակման, եթե տարեվերջին բոլոր հաշիվների գումարային մնացորդը գերազանցում է 250 հազար դոլարը կամ համարժեքն այլ արժույթով: Տվյալները տրամադրվում են հաշվետու տարվան նախորդող օրացուցային տարվա համար: Հաշվետու ֆինանսական կազմակերպությունները հարկային մարմնին են փոխանցում հաշվետու ֆինանսական հաշվետվությունների վերաբերյալ տվյալները օրացուցային տարվա դեկտեմբերի 31-ին: