Հայաստանում կիրականացվի պետական պարտքի "ռեբրենդինգ"

Արմինֆո. Հայաստանում կիրականացվի պետական պարտքի "ռեբրենդինգ"։ Ազգային ժողովի Ֆինանսավարկային եւ բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովը հոկտեմբերի 13-ի նիստում դրական եզրակացություն է տվել "Պետական պարտքի մասին", "Բյուջետային համակարգի մասին" եւ "Հիմնադրամների մասին" օրենքներում ՀՀ կառավարության ներկայացրած փոփոխություններին:

Ներկայացնելով փոփոխությունները՝ ՀՀ ֆինանսների նախարարի տեղակալ Ավագ Ավանեսյանը նշել է, որ փաթեթով նախատեսվում է պետական պարտքից հանել ՀՀ Կենտրոնական բանկի կողմից ներգրավվող կամ պետական երաշխիքներով ներգրավված վարկային միջոցները: Իր հերթին՝ պետական պարտքի մեջ կներառվեն տեղական ինքնակառավարման մարմինների, մասնավորապես, Երևանի ներգրաված ռեսուրսները: Ավագ Ավանեսյանն ընդգծել է, որ առաջարկված նախաձեռնությունը Ֆինանսների նախարարության և Արժույթի միջազգային հիմնադրամի ակտիվ համագործակցության արդյունք է՝ ուղղված հիմնական ֆինանսական ցուցանիշների ճիշտ հաշվետվության և հաշվարկման խնդրի լուծմանը: ԱՄՀ եռամյա ծրագրին համապատասխան՝ Հայաստանն իր վրա է վերցրել վերոնշյալ նախապայմանը, ինչը նաեւ շատ կարևոր է նոր վարկերի և միջազգային արժեթղթերի ներգրավման համար:

Մեկ այլ փոփոխություն, ինչպես նշել է փոխնախարարը, վերաբերում է միջազգային վարկերի եւ արժեթղթերի դրույքաչափերի փոփոխության հարցի լուծման օպերատիվությանը: Հաճախ լինում է այնպես, որ գործընկերներն այդ փոփոխությունների վերաբերյալ իրենց առաջարկներն են ուղարկում, որոնք օպերատիվություն են պահանջում, իսկ հայկական կողմն, ի պատասխան, ստիպված է դիմել թույլտվությունների և այլ բյուրոկրատական ընթացակարգերի համար։ Այժմ Ֆինանսների նախարարությունը նման հնարավորություն կունենա։ Ավագ Ավանեսյանն ընդգծել է, որ փաթեթով նախատեսվում է նաև ՀՀ կառավարության կողմից վարկային ռեսուրսների ներգրավման մորատորիումի կիրառում: Դա կարող է տեղի ունենալ այն դեպքում, եթե պետական պարտքը գերազանցում Է ՀՆԱ-ի 60 տոկոսը։ Տվյալ դեպքում կպահանջվի ՀՀ Ազգային ժողովի թույլտվությունը։ Այդ նույն իրավունքը կգործի նաև այն դեպքում, եթե պետական պարտքի չափը նախորդ տարիների պայմանական պարտավորությունների հետ մեկտեղ մոտենա 70 տոկոսի նշագծին։ Ընդ որում, բոլոր պարտավորությունները ներկայումս գրանցվում են պետական գանձապետարանում։ Բայց պետք է առանձնացնել "պարտավորություններ" և "պայմանական պարտավորություններ" հասկացությունները: Վերջիններս չեն արձանագրվել գանձապետարանում։ Այժմ դրանք կհաշվարկվեն ֆինանսական գերատեսչությունում։ Խոսքը մասնավոր հատվածի կողմից ներգրավվող վարկերի երաշխիքների մասին է։ Օրինակ, դրանք կարող են լինել ավիացիայի, էներգետիկայի, երկաթուղիների ոլորտի ընկերություններ։

Ավագ Ավանեսյանն ընդգծել է, որ փաթեթի ընդունման արդյունքում "ՀՆԱ-ի պետական պարտք" ցուցանիշը կնվազի 2%-ով, հիմնականում, Կենտրոնական բանկի պարտքի հաշվին: Ընդ որում, այդ 2 տոկոսում 0,2 տոկոսը կկազմեն երաշխիքները։ 2024 թվականի արդյունքներով երկրի պետական պարտքը ՀՆԱ-ում կազմել է մոտ 50 տոկոս։

Նշենք, որ դեռևս գործող տերմինաբանությանը համապատասխան, 2025 թվականի հունվար-հուլիս ամիսներին Հայաստանի պետական պարտքը դոլարային արտահայտությամբ աճել է մոտ 1 մլրդ 256 մլն դոլարով՝ 2024 թվականի վերջի 12 մլրդ 842.2 մլն դոլարից մինչեւ 14 մլրդ 098.6 մլն դոլար։ Սակայն ծրագրված սրբագրումների արդյունքում այդ թիվը կնվազի։ Այն "կզրկվի" ԿԲ-ի պարտքից (200,9 մլրդ դրամ կամ 523,3 մլն դոլար), այնտեղ կավելացվի Երեւան

համայնքի պարտքը (5,3 մլն եվրո) եւ պետական պարտքը նոր դասակարգմամբ կկազմի 13 մլրդ 279 մլն դոլար։