Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում աշխուժացել են ռուբլով գործարքները` դոլարի ու եվրոյի նկատմամբ պահանջարկի անկման պայմաններում

Արմինֆո. Հայաստանի արտարժույթի միջբանկային շուկայում փետրվարի 13-17-ը գործարքնեիր ծավալը կրճատվել է 3,3  անգամ` մեկ շաբաթ առջվա 4 անգամ աճից հետո: Դրան զուգընթաց, ներբանկային շուկայում աշխուժացել են ռուբլով գործարքները, դոլարի ու եվրոյի նկատմամբ պահանջարկի անկման պայմաններում:

Այդ ֆոնին ոչ մեծ ծավալ է հայտնվել նաև բորսայի արտարժութային հարթակում, որն ամսվա սկզբից դատարկ էր: Արդյունքում, ընթացիկ շաբաթ դոլարի նկատմամբ դրամի փոխարժեքը պահպանվել է  487 դրամ/1դոլաի մակարդակում, աննշան արժեվորվելով եվրոյի նկատմամբ` 521-ից մինչև 520 դրամ/դոլար, իսկ ռուբլու նկատմամբ արժեզրկվել է 8,3-ից մինչև 8,5 դրամ/ռուբլի: Համեմատության համար նշենք, որ 2016 թվականի սկզբին դրամի փոխարժեքը  դոլարի նկատմամբ ձևավորվել էր 482 դրամ/դոլար մակարդակում, եվրոյի նկատմամբ` 529 դրամ/եվրո մակարդակում, իսկ ռուբլու նկատմամբ 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակում, Բորսայի արտարժութային հարթակը 2016 թվականի հունվար-դեկտեմբեր ամիսներին հազվադեպ էր կյանքի նշաններ ցույց տալիս` մեկական գործարք մարտ-մայիս ամիսներին, մասնավորապես, մարտին`100 հազ.դոլար, ապրիլին`2950 դոլար և մայիսին`800 հազ.դոլար, որից հետո կրկին հաջորդեց լռությունը: Իսկ Կենտրոնական բանկը հունվար-օգոստոս ամիսներին արտարժույթի շուկայում դոլար է գնել ապրիլին (2.4 մլն.դոլար), հունիսին (50.2 մլն.դոլար) և օգոստոսին (19.8 մլն դոլար),  և վաճառել է հունվարին (53.1 մլն.դոլար), փետրվարին (41.5 մլն.դոլար):

Ինչպես ԱրմԻնֆո գործակալությանը հաղորդել են ՀՀ կենտրոնական բանկի մամուլի ծառայությունից, արտարժույթի միջբանկային շուկան փետրվարի 13-17-ն ընկած ժամանակահատվածում իրականացվել է 6.7 մլն. դոլար ծավալի գործարք (նախորդ շաբաթ` 3.3 անգամ անկման դիմաց ),487,04 դրամ/1դոլար միջին հաշվեկշռված փոխարժեքով (նախորդ շաբաթ` 486,59):  Դրան զուգընթաց ներբանկային շուկայում դոլարով գործարքների շաբաթական դինամիկան մեծացրել է անկումը, իսկ ռուբլով գործարքների անկումը փոխարինվել է աճով, մինչդեռ եվրոյով գործարքների պարագայում դիտվել է տարբեր ուղղվածության թրենդ: Գնումների աճի փոխարիեն դիտվել է անկում` վաճառքի արագացված աճի պայմաններում: Այսպես, հաշվետու շաբաթվա ընթացքում դոլարի առքուվաճառքի ծավալի անկումն արագացել է 10-5,5%-ից մինչև 27-18,7%, ռուբլունը` 13-35,8% անկումից փոխարինվելլ է 11,7-65,6% աճով, իսկ եվրոյով գործարքներում գնման գծով 74,8% աճի փոխարեն դիտվել է 59,4%անկում` վաճառքի 8,4%-ից մինչև 12,4% աճի պայմաններում: Արդյունքում` գնվել է 69.96 մլն դոլար` 485,82 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 7.3 մլն եվրո 514,69 դրամ/1եվրո միջին փոխարժեքով և 797.9 մլն ռուբլի`  8,39 դրամ/1ռուբլի միջին փոխարժեքով, վաճառվել է 83.8 մլն դոլար` 487,37 դրամ/1դոլար միջին փոխարժեքով, 10.1 մլն եվրո` 518,69 դրամ/1եվրո միջին փոխարժեքով  և 487.2 մլն ռուբլի 8,46 դրամ/1ռուբլի միջին փոխարժեքով:

Աղբյուրի համաձայն, նախորդ շաբաթ (փետրվարի 6-11-ը) Հայաստանի բանկերի կողմից տրամադրվել են 44.9 մլրդ դրամի և 41.1 մլն դոլարի վարկեր: Նախորդ շաբաթվա համեմատ դրամով տրամադրված վարկերի ծավալի աճն արագացել է 16,6%-ից մինչև 30,5%, իսկ դոլարով տրամադրված վարկերի դինամիկան 26% աճից փոխարինվել է 17% անկմամբ:

Հիշեցնենք, որ 2015 թվականին արտարժույթի մանրածախ շուկայում դրամը դոլարի նկատմամբ 477 դրամից թուլացավ մինչև 482 դրամ/դոլար մակարդակ, եվրոյի նկատմամբ` 571,5-ից մինչև 529 դրամ / եվրո մակարդակ, իսկ ռուսական ռուբլու նկատմամբ` 8.2-ից մինչև 6.9 դրամ/ռուբլի մակարդակ: Ընդ որում, դեկտեմբերին կեսերից Կենտրոնական բանկը գրեթե ամեն օր միջամտում էր շուկային: Դրամի արժեզրկումային տրամադրությունները  դիտվում էին երկրի արտաքին առևտրի շրջանառության անկմանը զուգահեռ (մոտ 20.6%), այդ թվում, ներմուծումը կրճատվեց մոտ 26.5%, արտահանումը` մոտ 3.9%, իսկ դեպի Հայաստան դրամական փոխանցումների ներհոսքը կրճատվեց ավելի քան 30%, և այդ ամենը տեղի է ունենում բնակչության առանց այն էլ ցածր վճարունակության և երկրի տնտեսական ցածր ակտիվության պայմաններում:

2016 թվականից Հայաստանի արտարժույթի մանրածախ շուկայում ՀՀ դրամը ԱՄՆ դոլարի նկատմամբ կրկին սկսվեց արժեզրկվել մինչև 484 դրամ.դոլար, ռուբլու նկատմամբ մինչև 8 դրամ/ռուբլի մակարդակներ, իսկ եվրոյի նկատմամբ ամրապնդվեց 505 դրամ/եվրո մակարդակում, ինչը տեղի ունեցավ տնտեսական ակտիվության 0.5% գրեթե ստագնացիոն ակտիվության պայմաններում, իսկ տրանսֆերտների զուտ ներհոսքը դեռ շարունակվում է նվազել, բայց ավելի դանդաղ տեմպերով (հունվար-նոյեմբերին` 24%): Դրան զուգահեռ 2016 թվականին դիտվեց արտաքին առևտրի շրջանառության 7.4% աճ (անկումից հետո), շնորհիվ նրան, որ արտահանումն արձանագրեց 20%, իսկ ներմուծումը` 1.6% աճ, իսկ գնանկումը սպառողական շուկայում կազմեց 1.4%: