Երկուշաբթի, 18 Հոկտեմբերի 2021 21:10

Արմինֆո. Այսօր Հայաստանում բացվել է հայ-ռուսական միջտարածաշրջանային համաժողով, որի  շրջանակներում հոկտեմբերի 19-20-ը տեղի կունենա նաեւ Ռուսական արտահանման կենտրոնի (ՌԱԿ) գործարար առաքելությունը՝ շուրջ 150 գործարարների մասնակցությամբ:

ՌԱԿ խմբի կազմում են ռուսական արտահանման վարկերի և ներդրումների ապահովագրման գործակալությունը ("ԷՔՍԱՐ" ԲԸ) և "ՌՈՍԷՔՍԻՄԲԱՆԿ" ԲԸ-ն: Գործարար առաքելությունը ներկայացված է ռուսական արտադրողների ոլորտում սննդի արդյունաբերության եւ ԱԱՀ արտադրանքի, մեքենաշինության, տեղեկատվական տեխնոլոգիաների եւ հեռահաղորդակցության, բժշկության, ախտորոշման, դեղագործության, շինանյութերի, սպորտային ապրանքների, բիզնեսի համար ծառայությունների կողմից: Առաքելության աշխատանքների մեկնարկին ԱրմԻնֆո-ն հարցազրույց է պատրաստել "Ռուսական արտահանման Կենտրոն" ԲԸ գլխավոր տնօրեն Վերոնիկա Նիկիշինայի հետ:

 

- Վերոնիկա Օլեգովնա, ի՞նչ գործիքների է տիրապետում Ձեր կազմակերպությունը Հայաստանի հետ աշխատանքն ինտենսիվացնելու համար,  արդյո՞ք ունեք Հայաստանի հետ աշխատելու փորձ, և ինչպիսի՞ն է համագործակցության հեռանկարների Ձեր գնահատականը:

 

Մենք ունենք Հայաստանի հետ որոշակի նախագծերի շուրջ աշխատանքի փորձ եւ, ամենահաաաճելին, որ մեր ողջ գործիքակազմը մենք ինտենսիվորեն կիրառում ենք ձեր երկրի հետ մեր առեւտրատնտեսական հարաբերություններում: Մեր գործիքակազմը բաժանվում է երկու խոշոր խմբերի' ֆինանսական եւ ոչ ֆինանսական աջակցության միջոցներ:

 

Սկսեմ ոչ ֆինանսականից: Դա, որպես կանոն, այն գործիքներն են, որոնք մենք օգտագործում ենք, որպեսզի օգնենք պոտենցիալ արտահանողներին գտնել իրենց պոտենցիալ գործընկերներին: Դրանք տարբեր գործարար առաքելություններ են, տարբեր խորհրդատվություններ, վերլուծություն, որը թույլ է տալիս, առաջին հերթին, որոշել, թե որտեղ պետք է դուրս գալ, ինչ նախագծեր, եւ ինչպես դրանք իրականացնել: Եվ գործարար առաքելությունը, որը մենք կունենանք հոկտեմբերի 20-ին, հենց առաջին շատ կոնկրետ կետն է պոտենցիալ արտահանողի եւ պոտենցիալ գնորդի ավելի առարկայական ծանոթության համար: Գործարար առաքելությունը բազմաոլորտ է, դրան մասնակցում են տարբեր ոլորտների ընկերություններ, եւ նրանք ընտրվել են կոնկրետ շահերի համար, որոնք մենք ստանում ենք Հայաստանից: Դրանք և սարքավորում արտադրողներ են, և գիտատեխնիկական արտադրանք արտադրողներ, ընկերություններ, որոնք մասնակցում են ներդրումային տարբեր ենթակառուցվածքային նախագծերի, ունեն ավտոճանապարհների, հանգույցների, երկաթուղիների և տարբեր ջրատեխնիկական կառույցների կառուցման փորձ ։ Եվ այդ պատճառով, ունենալով փորձ եւ հնարավորություններ, մենք ցանկանում ենք գտնել նոր պոտենցիալ հայ գործընկերներ, որպեսզի նման նախագծեր հնարավոր լինի իրականացնել Հայաստանում ։ Հայ գործընկերների հետ աշխատանքով մեծապես հետաքրքրված են ագրոարդյունաբերական համալիրի, դեղագործության, ՏՏ, նավիգացիոն միջոցների արտադրողները։ Սրանք մեր առաջիկա ծրագրերն են ։ Մենք հույս ունենք, որ գործարար առաքելության աշխատանքին հատկացված օրերը կանցնեն առավելագույնս արդյունավետ, այդ թվում և առաջին հերթին բազմաթիվ B2B հանդիպումների միջոցով:

- Իսկ ի՞նչ ֆինանսական գործիքների եք տիրապետում, եւ ինչպե՞ս կարող են դրանք օգնել Հայաստանի եւ Ռուսաստանի միջեւ ինտեգրացիոն նախագծերին:

 

- Երբ ընկերություններն արդեն մոտենում են նախագծային հասունության, ապա այստեղ նրանց ֆինանսական աջակցություն է անհրաժեշտ։ Այստեղ մեր զինանոցում գործիքների 2 խումբ կա ։ Դա վարկա-երաշխիքային աջակցություն է ՌՈՍԷԿՍԻՄԲԱՆԿ-ից եւ արտահանման վարկերի ապահովագրությունը "ԷՔՍԱՐ"-ից: Երբեմն մենք եւ վարկավորում ենք եւ վերեւից ապահովագրում, իսկ երբեմն, եթե վարկավորումը այլ տեղ է գտնվում, մենք, պարզապես, ապահովագրում ենք այն վարկերը, որոնք գնորդը վերցնում է այլ բանկերում: Երբեմն մենք նախագծի ֆինանսական մասը կառուցելիս օգնում ենք ընտրել բանկ, եւ ստացվում է միջբանկային ֆինանսավորում մեր ապահովագրությամբ:

 

- Ի՞նչ վիճակագրություն ունեք Հայաստանի գծով: Ի՞նչ է արդեն արվել:

 

Կարող եմ սկսել նախորդ տարվա թվերից։ 18 արտահանողներ ստացել են Հայաստանի համար ապահովագրման կոշտ արտադրանք ։ Դա կարճաժամկետ դեբիտորական պարտք էր, բայց ամենապահանջված ֆինանսական արտադրանքը արտահանման գործարքների ապահովագրում է ։ Վիճակագրությունը Հետաքրքիր է. արտահանողների 56% - ը բաժին է ընկել մեքենաշինությանը, 20% մետալուրգիական արդյունաբերությանը, 12% ագրոարդյունաբերական համալիրին։

 

Իսկ ընթացիկ տարվա առաջին 8 ամիսների ընթացքում մենք արդեն պայմանագրեր ունենք Հայաստանի 15 արտահանողների հետ։ Նրանց հետ արդեն կնքվել են ապահովագրության պայմանագրեր, այդ թվում ' կարճաժամկետ դեբիտորական պարտքերի, վճարման հետաձգման ապահովագրություն ՓՄՁ հատվածի հաճախորդների համար, գնորդի վարկի ապահովագրություն: Սա՝ քանակական առումով, իսկ եթե խոսենք մեր կողմից աջակցության արժանացած արտահանման ծավալների մասին, ապա այդ 15 արտահանման գործարքները երեք անգամ ավելի մեծ ծավալ են տալիս, քան նախորդ ողջ տարվա ընթացքում։ Այսինքն, նախագծերը դառնում են ավելի խոշոր: Հետեւաբար, մենք ունենք հիմնավորված հույս, որ այն ներուժը, որը գոյություն ունի, իսկապես պահանջված կլինի:

 

Մենք արդեն Հայաստանի հետ ունենք նաեւ, այսպես կոչված, ֆլագմանական նախագիծ ՝ 27 ուղեւորատար վագոնների մատակարարում ՀԿԵ-ին ։ Սա մի նախագիծ է, որը ֆինանսավորվում է զուտ մեր կողմից։ ՌՈՍԷԿՍԻՄԲԱՆԿ-ը վարկ է տվել Եվրասիական զարգացման բանկին (ԵԱԶԲ) այդ գործարքի համար եւ ապահովել է մատակարարումների ապահովագրությունը:

 

Այնպես որ, մենք Հայաստանի հետ աշխատելու ինչ-որ փորձ ունենք, բայց մենք ուզում ենք մասշտաբավորել այդ աշխատանքը։ Այժմ մենք շատ ենք ցանկանում վագոններ առաջարկել Երեւանի մետրոյի համար, քանի որ մենք ունենք նման գործարքների կառուցման եւ ֆինանսավորման փորձ: Մենք շատ ենք ցանկանում գործընկեր լինել Երեւանի մետրոպոլիտենի նոր գծերի կառուցման հարցում։ Այժմ դրանց նախագծման մրցույթի շրջանակներում մենք շատ հուսով ենք, որ այս ոլորտում գերազանց փորձ ունեցող ռուսական ընկերություններից մեկը հաղթող կդառնա, եւ նրա աշխատանքը մեզանից լիակատար աջակցություն կստանա, այդ թվում՝ ֆինանսական:

 

- Դրանք, հիմնականում, ենթակառուցվածքայի՞ն նախագծեր են:

 

- Այո, դրանք վերաբերում են նաեւ էներգետիկայի ոլորտի  նախագծերին, հատկապես, վերականգնվող էներգետիկայի ոլորտի։ Ռուսաստանում կան լուրջ ընկերություններ, որոնք արտադրում են բարձր տեխնոլոգիական սարքավորումներ վերականգնվող էներգիայի արտադրության համար։ Նրանք կարողանում են իրականացնել ինչպես EPC (Engineering, procurement and construction), այնպես էլ EPCM (Engineering, Procurement, Construction, Management) պայմանագրեր։ Մենք, օրինակ, Ղազախստանի հետ անցյալ տարի ունեինք, մեր կարծիքով, տիրաժավորելու համար շատ հետաքրքիր նախագիծ, որը նույնպես ֆինանսավորում էր ստացել Եվրասիական զարգացման բանկի միջոցով։ Խոսքը արևային մարտկոցներով ջերմաէլեկտրակայանների մատակարարման մասին է։ Դրանք փոքր տարածաշրջանային ՋԷԿ-եր են, որոնք տաքացնում են ինչպես բնակչությանը, այնպես էլ էներգիա են տալիս տեղական արտադրողներին։ Ինձ թվում է, որ այնպիսի արևային կլիմայում, ինչպիսին Հայաստանն է, մեղք է լայնորեն չօգտագործել արևային էներգիան, իսկ սպառողներ կարող են լինել նաև ջերմոցային տնտեսությունները, որոնց կառուցմանը նույնպես մենք  կցանկանայինք մասնակցել։ Այսպիսով, ինչպես խոշոր ենթակառուցվածքային, այնպես էլ  փոքր արագ փոխհատուցվող նախագծերի իրականացման մեր փորձը մեզ թույլ է տալիս մեր հայ գործընկերներին առաջարկել մեր գործիքակազմի ողջ սպեկտրը, որը կառուցված է սպառողի կոնկրետ կարիքների համար:

 

Նման գործարքները հաջողությամբ իրականացվում են մեր կողմից ԱՊՀ տարբեր երկրներում։ Վերջին մեկ-մեկուկես տարում մենք իրականացրել ենք նման շատ նախագծեր, և հաջողության գրավականը գործընկերոջ հետաքրքրությունն է՝ ինչպես պետության, այնպես էլ բիզնեսի կողմից ։ Եվ այստեղ մենք տեսնում ենք մեծ ներուժ, և մեզ պետք է գործընկերոջ կամքն ու ցանկությունը։

 

- Հայաստանի հետ բոլոր 18 նախագծերը հաջո՞ղ են եղել: Վճարման կամ վճարունակության հետ կապված խնդիրներ չե՞ն եղել:

 

- Ոչ, ոչ մի խնդիր չի եղել: Բոլոր գործարքները հաջող են: Մեզ ֆինանսապես լավ ամրապնդում է պետությունը, որպեսզի մենք, որպես զարգացման ինստիտուտ, կլինենք շարժական և արդյունավետ։ Ուստի, մենք պատրաստ ենք մեր ողջ գործիքակազմը շատ ճկուն է օգտագործել:

 

- "Հայկական" 18 նախագծերից քանի՞սն են բացառապես պետական, եւ քանի՞սը՝ կապված պետական-մասնավոր գործընկերության հետ:

 

- Գիտեք, դրանք գրեթե բոլորը, փաստորեն, մասնավոր-պետական են։ Եւ դրանք բոլորն էլ առեւտրային են, քանի որ դրանցում գերակշռում է առեւտրային բաղադրիչը: Բայց որտեղ որ պետք է՝ դրանք ուղեկցվում են պետության կողմից երաշխիքով։ Բայց, սկզբունքորեն, քանի որ նախագծերը շատ մեծ չեն, մենք կարող ենք մեզ թույլ տալ դրանք ֆինանսավորել նաեւ առանց պետական աջակցության։ Իհարկե, եթե նախագիծը խոշոր լինի, օրինակ ՝ մետրոյի նոր գծերի կառուցում, իհարկե, ֆինանսական հարմարավետության համար մեզ պետք կլինեն Հայաստանի Հանրապետության պետական երաշխիքներ։ Բայց սրանք բացարձակապես լուծելի բաներ են, եւ կարեւորն այն է, որ դրանք խաղի որոշակի կանոններ են, որոնք պետք է պահպանվեն, որպեսզի նախագիծը ավելի արագ իրականացվի: Բայց դրանց առնչվող ռիսկերը մենք տեսնում ենք բավականին չափավոր, ցածր:

 

- Դեինդուստրիալացումը խիստ հարվածեց մեր երկրներին։ Մենք սկսեցինք տեխնոլոգիապես շատ ետ մնալ, և ժամանակն է, որ ինտեգրացիոն գործընթացների շրջանակներում հասցնենք. ելքերից մեկը ժամանակակից տեխնոլոգիաների վրա հիմնված կոնկրետ ինտեգրացիոն արդյունաբերական նախագծերի իրականացումն է, ընդհուպ՝ հենց նույն արհեստական բանականության լայն օգտագործումը։ Դա կարող է լինել եւ սարքաշինություն, եւ հաստոցաշինություն, ռադիոտեխնիկական ճյուղը, տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ: Արդյո՞ք մենք ի վիճակի ենք սկսել վազքով հասնելու նման մարաթոն։

 

- Այո, կարծում եմ, կարող ենք։ Եվ մենք նման նախագծեր ունենք, ճիշտ է, դեռ՝ ոչ Հայաստանի հետ։ Ահա մենք անցյալ տարեվերջին Տաշքենդի մետալուրգիական կոմբինատի բացմանն էինք։ Դա զրոյից կառուցված գործարան է՝ առավել ժամանակակից տեխնոլոգիաների հիման: Վարկը տրամադրել է ՌՈՍԷԿՍԻՄԲԱՆԿ-ը, ապահովագրությունը՝ ԷԿՍԱՌ-ից, եղել են ռուսական սարքավորումների մատակարարումներ, թեեւ այնտեղ օգտագործվում է նաեւ եվրոպականը: Գործարանը արդեն աշխատում է, այն գործարկվել է։ Այնտեղ որպես հումք ռուսական մետաղ է գնում։ Դա լավ կոոպերացիոն նախագիծ է։ Այժմ մենք Ուզբեկստանի ղեկավարության հետ ենք եւ պահպանում ենք մշտական երկխոսության։ Գիտեք, երբ կա ենթակառուցվածքի, ներդրումների հարցում, մենք մեր գործընկերոջ կողմից արտահանողների և ներդրողների հետ նստում և քննարկում ենք, կառուցում ենք գործարքը և իսկապես հաջողության ենք հասնում։ Ճիշտ նույնպես՝ Հայաստանից ակնկալում ենք հետաքրքրության դրսևորում, թե որտեղ և ինչ պետք է անել։ Փորձ մենք ունենք, բոլոր բացթողումները, որունեցել ենք նախորդ նախագծերում, լրջորեն վերաիմաստավորում ենք՝ ոչ մի կերպ չկրկնելով դրանք:  Ուստի շատ հետաքրքրված են Հայաստանի հետ նույնպիսի արդյունաբերական կոոպերացիոն համագործակցության ակտիվացմամբ։