Հինգշաբթի, 3 Նոյեմբերի 2022 18:22

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկը (ՀԲ) կանխատեսում է 2023 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի դանդաղում մինչեւ 4,3 տոկոս (2022 թվականին գնահատված 7 տոկոս աճից), իսկ Արժույթի միջազգային հիմնադրամը (ԱՄՀ) ՝ մինչեւ 4-5 տոկոս (2022 թվականին գնահատված 11 տոկոս աճից):

Գնաճի վերաբերյալ թե ՀԲ-ը, թե ԱՄՀ-ը կանխատեսում են անկում մինչև 6,7% և 6%՝ համապատասխանաբար (2022թ. գնահատված 8,5% -ից): Այդ կանխատեսումների հիմնավորումը տրված է ՀԲ - ի հոկտեմբերյան զեկույցներում ' Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի տնտեսական ակնարկ (ECA) "Սոցիալական պաշտպանություն վերականգնման համար", և ԱՄՀ-ի համաշխարհային տնտեսության կանխատեսումը ՝"Հակազդեցություն կյանքի արժեքի ճգնաժամին: Կենսապահովման ծախսերի աճ Էներգետիկ ճգնաժամի և Ուկրաինայում պատերազմի պատճառով ": Ավելի ուշ ՝ նոյեմբերի սկզբին, ԱՄՀ-ի կողմից Հայաստանի ՀՆԱ-ի նորացված կանխատեսումը 2022 թվականին բարելավվեց մինչև երկնիշ աճ, որի հետ մեկտեղ բարձրացվեց միջնաժամկետ աճի շրջանակը։

 

Հայաստանի Կենտրոնական բանկի 2023 թվականի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը նույնպես 4,5 տոկոս է, սակայն 2022 թվականի գնահատված աճի առումով տարբերությունը էական է ՀԲ - ի սպասումների համեմատ ՝ 12,9 տոկոս ՝ 7 տոկոսի դիմաց, ընդ որում, արդեն շատ չի տարբերվում ԱՄՀ-ի նոյեմբերյան կանխատեսումից (11 տոկոս)։ Իսկ գնաճի առումով ՀՀ ԿԲ-ի 2023 թվականի սպասումներն ավելի մոտ են ՀԲ-ի կանխատեսմանը ՝ պաշտոնական տարեկան անկումը մինչև 7% (2022թ.գնահատված 8,6% - ից) և բազային տարեկան գնաճի նվազումը մինչև 6,7% (2022թ. գնահատված 8,7% - ից) ։ Սակայն նոյեմբերին նախատեսվող կանխատեսումների թարմացման մեջ ԿԲ-ն, ամենայն հավանականությամբ, կկարգավորի ինչպես 2022 թվականի ՀՆԱ-ի աճի, այնպես էլ 2022 եւ 2023 թվականների գնաճի սպասումները ՝ հաշվի առնելով նոր առաջացած գործոնները, որոնք հաշվի չեն առնվել սեպտեմբերյան կանխատեսման մեջ ։

 

Հայաստանի հարեւան երկրներում ՀՆԱ-ի աճը 2023 թվականին ավելի ցածր կլինի

 

Ադրբեջանում, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, ՀՆԱ-ի աճը 2023 թվականին կդանդաղի մինչեւ 2,8 տոկոս

(2022թ. գնահատված 4,2% - ից), իսկ ԱՄՀ կանխատեսմամբ ՝ մինչև 2,5% (2022թ. համար գնահատված 3,7%-ից): Իսկ գնաճը Ադրբեջանում ՀԲ-ի կանխատեսմամբ 2023 թ. կնվազի մինչև 9,5% (2022 թ. գնահատված 12,5% - ից) և գրեթե նույնքան նվազում է ակնկալում 2023 թվականին ԱՄՀ - ն ՝ մինչեւ 9 տոկոս (2022թ. գնահատված 12,5 տոկոսից)։

 

Թուրքիայում, ՀԲ - ի կանխատեսմամբ, ՀՆԱ-ի աճը 2023 թվականին կդանդաղի մինչեւ 2,7 տոկոս (2022թ.գնահատված 4,7 տոկոսից), եւ ԱՄՀ-ի կանխատեսմամբ ՝ մինչեւ 3 տոկոս (2022թ. գնահատված 5 տոկոսից): Իսկ գնաճը Թուրքիայում, ՀԲ - ի կանխատեսմամբ, 2023 թվականին կնվազի մինչև 45% (2022թ. գնահատված 75% - ից), ինչը գրեթե նման է ԱՄՀ-ի սպասումներին ՝ 2023թ. իջեցումը մինչև 36,9% (2022թ. գնահատված 73,5% - ից) ։

 

Վրաստանում, ՀԲ - ի կանխատեսմամբ, ՀՆԱ-ի աճը 2023 թվականին կդանդաղի մինչեւ 4,2 տոկոս (2022թ.գնահատված 8,8 տոկոսից), եւ ԱՄՀ-ի կանխատեսմամբ ՝ մինչեւ 4 տոկոս (2022թ. գնահատված 9 տոկոսից): Իսկ գնաճը Վրաստանում, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, 2023 թվականին կնվազի մինչև 7% (2022 թվականի գնահատված 10,6% - ից), իսկ ԱՄՀ-ն ակնկալում է ավելի նկատելի անկում՝  մինչև 3,8% (2022թ. գնահատված 9% - ից):

 

ԱՄՀ-ի կանխատեսման զեկույցում սպասումներ են ներկայացվում նաև Իրանի վերաբերյալ. ՀՆԱ-ի աճի դանդաղումը 2023 թվականին՝ մինչև 2% (2022թ.գնահատված 3% - ից) և գնաճի նվազումը՝ մինչև 35% (2022թ. գնահատված 45% - ից)։

 

ԵԱՏՄ երկրներից՝ անկումը կշարունակվի Ռուսաստանի եւ Բելառուսի տնտեսություններում

 

Ռուսաստանում ՀԲ-ն 2023 թվականին ՀՆԱ-ի անկման մինչեւ 3,6 տոկոս դանդաղում է կանխատեսում (2022թ. գնահատված 4,5 տոկոսից), իսկ ԱՄՀ-ն ակնկալում է անկման դանդաղում մինչև 2,3 տոկոս (2022թ. գնահատված 3,4 տոկոսից),  2023 թ. Ռուսաստանում գնաճը, ՀԲ-ի կանխատեսմամբ, կնվազի մինչև 5,9% (2022 թ. - ի գնահատված 13,9% - ից), և գրեթե նույնքան անկում է ակնկալում ԱՄՀ - ը ՝ մինչև 4% (2022թ. գնահատված 12,5% - ից)։

 

Բելառուսի ՀՆԱ-ի 2023 թվականի կանխատեսումը ՀԲ-ի և ԱՄՀ-ի համար տարբեր է, բայց գնաճը շատ նման է: Այսպես, ՀԲ - ն կանխատեսում է 2023 թվականին Բելառուսի ՀՆԱ-ի անկման դանդաղում մինչև 2,3 տոկոս (2022 թվականին գնահատված 6,2 տոկոսից), իսկ ԱՄՀ-ի ակնկալիքներով Բելառուսի տնտեսությունը 2023 թվականին դուրս կգա 0,2 տոկոս աճի (2022 թվականին գնահատված 7 տոկոս անկումից) ։ Բելառուսում գնաճը ՀԲ - ի կանխատեսմամբ 2023 թվականին կնվազի մինչև 11,9% (2022թ.գնահատված 18,7% - ից), ինչը շատ չի տարբերվում ԱՄՀ-ի սպասումներից.  անկում մինչև 12,4% (2022թ. գնահատված 18,9% - ից) ։

 

Ղազախստանում՝ և ՀԲ - ում և ԱՄՀ - ում ակնկալում են 2023 թվականին ՀՆԱ-ի աճի պահպանում ՝ տեմպերի արագացմամբ, իսկ գնաճի վերաբերյալ՝ գրեթե նույնքան անկմամբ ։ Այսպես, ՀԲ - ն կանխատեսում է 2023 թվականին Ղազախստանի ՀՆԱ-ի աճի արագացում  մինչեւ 3,5 տոկոս (2022 թվականին գնահատված 3 տոկոսից), իսկ ԱՄՀ-ն ակնկալում է ավելի նկատելի արագացում՝ մինչեւ 4,4 տոկոս (2022 թվականին գնահատված 2,5 տոկոսից)։ Ղազախստանում գնաճը ՀԲ-ի կանխատեսմամբ 2023 թվականին կնվազի մինչև 8,2% (2022թ. գնահատված 14% - ից), իսկ ԱՄՀ-ն սպասում է մինչև 9% անկում (2022թ. գնահատված 16,4% - ից)։

 

Ղրղզստանի վերաբերյալ ՀԲ - ն կանխատեսում է 2023 թվականին ՀՆԱ-ի աճի պահպանում 4% մակարդակում (2022 թվականի գնահատված նույն տեմպերի դիմաց), իսկ ԱՄՀ-ն ակնկալում է աճի դանդաղում մինչև 3,2% (2022 թվականի գնահատված 3,8% - ից): Ղրղզստանում գնաճը ՀԲ-ի կանխատեսմամբ 2023 թվականին կնվազի մինչև 8% (2022 թվականի գնահատված 15,2% - ից), իսկ ԱՄՀ-ն ակնկալում է մինչև 10% նվազում (2022 թվականի գնահատված 15,4% - ից):