ՀՀ ԿԲ. Հայաստանում կօգտագործվի գրավի մեխանիզմ  ղարաբաղցի ձեռնարկատերերի գույքի նկատմամբ

Արմինֆո. Հայաստանի իշխանությունները ցանկանում են ներդնել մեխանիզմ, որով ֆինանսական հաստատությունները հնարավորություն կունենան իրացնել գրավի նկատմամբ իրենց իրավունքը երկրում չգրանցված Լեռնային ղարաբաղցի անհատ ձեռնարկատիրոջ կամ իրավաբանական անձի կողմից վարկային պարտավորությունները չկատարելու դեպքում: ՀՀ Ազգային ժողովի մարտի 25-ի լիագումար նիստում առաջին ընթերցմամբ քննարկվում են Քաղաքացիական օրենսգրքում եւ "Իրավաբանական անձանց պետական գրանցման, իրավաբանական անձանց առանձնացված ստորաբաժանումների, հիմնարկների եւ անհատ ձեռնարկատերերի պետական հաշվառման մասին" օրենքում կատարված փոփոխությունները:

Փոփոխությունները ներկայացնող ՀՀ Կենտրոնական բանկի նախագահի տեղակալ Արմեն Նուրբեկյանը նշել է, որ 2023 թվականի նոյեմբերին Լեռնային Ղարաբաղի ձեռնարկաատերերին ժամկետ է տրվել մինչև 2024 թվականի դեկտեմբերի 1-ը իրենց բիզնեսը գրանցել Հայաստանում։ Հաշվի առնելով այդ ժամկետի ավարտը ՝ անհրաժեշտություն է առաջացել կարգավորել այդ հարցը։ "Այսօր արդեն մենք հստակ գիտենք, թե որ ընկերություններն են որոշել գրանցվել, և ունենք նրանց ցուցակը, ովքեր չեն ցանկացել դա անել ։ Քանի որ կան ընկերություններ, որոնք չեն գրանցվել Հայաստանում, սակայն ունեն գործող վարկային պարտավորություններ, ապա այդ պարտավորությունների համար գրավական են դարձել երրորդ անձանց ՝ ՀՀ քաղաքացիների կամ ՀՀ իրավաբանական անձանց գրավները", - նշել է ԿԲ նախագահի տեղակալը։

Նա պարզաբանել է, որ Քաղաքացիական օրենսգրքում շտկվում է գրավի ապահովման չեղարկման հիմքը, մտցնելով մի կետ, համաձայն որի, Արցախից եկած եւ պետական գրանցում չստացած կամ հաշվառման չկանգնած անհատ ձեռնարկատերերը կամ իրավաբանական անձինք, որոնք Հայաստանում երրորդ անձին պատկանող անշարժ գույքի տեսքով գրավով վարկերի գծով գործող պարտավորություններ ունեն, բայց չեն կատարում այդ պարտավորությունները, պահպանում են այդ (գրավադրված) գույքի նկատմամբ երրորդ անձի սեփականության իրավունքը։ Բացառություն են կազմում միայն այն դեպքերը, երբ այդ պարտավորությունները վարկառուի համաձայնությամբ մասամբ վերականգնվել կամ փոխհատուցվել են հատկացված պետական ֆինանսական օգնության հաշվին:

Ընդհանուր առմամբ, ըստ նրա, խոսքը  Արցախի  խոշոր ընկերությունների 27 մլրդ դրամի 30-40 վարկերի մասին է։ "Մենք հիմքեր ունենք ենթադրելու, որ այդ գործարարները չեն գրանցվում Հայաստանի Հանրապետությունում, որպեսզի չկատարեն իրենց վարկային պարտավորությունները", - նշել է նա:

Նուրբեկյանն ասել էց, որ այս իրավիճակում իրավական կազուս է առաջանում ֆինանսական կազմակերպության կողմից գրավի պահանջի իրականացման տեսանկյունից: Հենց այս խնդրի լուծման համար էլ նախաձեռնվել են օրենսդրական փոփոխություններ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքում՝ գրավի չեղարկման հիմքերի վերաբերյալ:

"Մենք իրավական հստակեցումներ ենք անում, որպեսզի բանկերն ու ֆինանսական կազմակերպությունները, ինչպես նաև կառավարությունը, քանի որ իշխանություններն իրենց վրա են վերցրել Արցախի քաղաքացիների վարկերի որոշակի ծավալ, կարողանան իրացնել գրավի նկատմամբ իրենց իրավունքները", - ասել է Նուրբեկյանը: