Սուրեն Պարսյանը "լավատեսական" է համարել Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի վերաբերյալ ՀԲ-ի եւ ԱՄՀ-ի վերանայված կանխատեսումը՝ դեպի նվազում

Արմինֆո. Համաշխարհային բանկի (ՀԲ) եւ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի (ԱՄՀ) դեպի նվազում վերանայված կանխատեսումը Հայաստանի ՀՆԱ-ի 4-4,5 տոկոս աճի վերաբերյալ բավականին լավատեսական է: ԱրմԻնֆո-ի հետ զրույցում նման կարծիք է հայտնել տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը:

Փորձագետի խոսքով՝ միջազգային ֆինանսական կազմակերպությունների կողմից համաշխարհային ՀՆԱ - ի աճի կանխատեսումների թարմացումը, տվյալ դեպքում ՝ վատթարացումը, ներկայումս մասամբ պայմանավորված է միջազգային միտումներով: Մասնավորապես, ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հայտարարած "սակագնային պատերազմը", ինչպես նաև ռուս-ուկրաինական պատերազմը և Մերձավոր Արևելքի հակամարտությունները լրացուցիչ անորոշություն և ռիսկեր են մտցրել համաշխարհային տնտեսությունում:

Եվ քանի որ Մոսկվայի և Կիևի հակամարտությունը, ինչպես նաև իրանական ուղղությամբ իրավիճակի հնարավոր սրումը չեն կարող չազդել Հայաստանի վրա, ՀԲ-ն վատթարացրել է նաև Հայաստանի ՀՆԱ-ի աճի կանխատեսումը 2025 թվականի համար՝ նախկին 5% - ից մինչև 4% (2024 թվականի փաստացի 5,9% - ից), իսկ ԱՄՀ-ը թարմացրել է իր կանխատեսումը նախկին 4,9% - ից մինչև 4,5%, այն դեպքում, երբ ՀՀ պետբյուջեում ամրագրված է 5,1% ցուցանիշ:

Բացի այդ, Պարսյանը նշել է, որ պետք է նկատի ունենալ, որ բարենպաստ էկզոգեն գործոնները, որոնք պայմանավորված են հակառուսական պատժամիջոցներով եւ տուրբուլենտ 2022 թվականին Հայաստանում տնտեսական <բումի են հասել (ՀՆԱ-ի 12,6 տոկոս աճ), աստիճանաբար թուլացնում են իրենց ազդեցությունը։ Այսպես, 2023 թվականին հանրապետության ՀՆԱ աճը սկսել է դանդաղել մինչև 8,3%, իսկ 2024 թվականին ՝ մինչև 5,9%, այն դեպքում, երբ Հայաստանի կառավարությունը նպատակ ուներ հասնել տարեկան 7% աճի։

 Այսպես, եթե անցյալ տարի Հայաստանը վերաարտահանել է ռուսական ոսկի, ապա այս տարի "երկնային մանանայի թափվելը" դադարել է. հունվար-մարտին արտաքին առեւտրաշրջանառությունը 54,2 տոկոսով անկում է գրանցել, արդյունաբերական արտադրությունը նվազել է 18,5 տոկոսով: Աճը թուլացել է հասարակական սննդի, հյուրանոցային բիզնեսի և զվարճանքի հատվածներում։

Ընդ որում, տնտեսագետը նկատում է, որ Հայաստանի տնտեսությանն առնչվող բացասական սպասումները կապված չեն այն բանի հետ, որ, հնարավոր է, Արեւմուտքը հրաժարվի Մոսկվայի նկատմամբ պատժամիջոցներից, եւ Հայաստանը դադարի բենեֆիտներ ստանալ, որպես երկիր, որի շնորհիվ հնարավոր էր շրջանցել պատժամիջոցները: Ինչպես կարծում է Պարսյանը, հազիվ թե պատժամիջոցները չեղարկվեն առաջիկայում և ողջ ծավալով։ Բայց արդեն ակնհայտ է, որ Հայաստանը չկարողացավ "հուսալի հանգրվան" դառնալ ռուս ռելոկանտների համար։

"Մենք՝ բոլորս, հիշում ենք, որ 2022 թվականի ընթացքում բազմաթիվ ՏՏ ընկերություններ ՌԴ-ից տեղափոխվեցին ՀՀ, սակայն վերջին մեկ տարվա ընթացքում նրանք լքել են հանրապետությունը, քանի որ հասկացել են, որ Հայաստանում ապրելու արժեքն չարդարացված բարձր է", - նշում է նա։

Այսպիսով, ինչպես նկատել է փորձագետը, մենք պետք է նկատի ունենանք, որ արդի պայմաններում Հայաստանի տնտեսությունն ունի անորոշության ավելի բարձր աստիճան, քան «միջին վիճակագրական երկրներում», ինչով էլ պայմանավորված է Համաշխարհային բանկի եւ Արժույթի միջազգային հիմնադրամի կողմից տնտեսության աճի կանխատեսումների վերանայումը: Ընդ որում, նա համոզված է, որ ստեղծված իրողություններում 4-4,5 տոկոս կանխատեսումը բավական լավատեսական է։

«Չնայած ՀՀ ֆինանսների նախարարի աաավելի վաղ արած հայտարարություններին այն մասին, որ Հայաստանի ՀՆԱ-ի գեներացման ներուժը վերջին տարիներին ավելացել է մինչև 5,5-6%՝ նախկին 4-4,5% - ից, իրականում մեր տնտեսությունը նման ներուժ չունի:

Փուչիկը պայթեց, և այժմ հանրապետության իշխանությունները հույս ունեն 5 տոկոս աճ ապահովել միայն Ամուլսարի հանքի շահագործումը վերագործարկելու շնորհիվ։ Այլապես 4-4,5 տոկոսը լավագույն սցենարն է ՀՀ տնտեսության համար», - ամփոփել է Սուրեն Պարսյանը։